برج طغرل و آرامگاه ابن بویه در خطر هستند
برج طغرل در شرق آرامگاه ابن بابویه در خیابان ابن بابویه شهر ری واقع شده و از آثار به جا مانده از دوره سلجوقیان است اما عبور مترو از میان این بنای تاریخی (برج طغرل با هزارسال قدمت و قبرستان ابن بابویه که یکی از نخستین قبرهای دفن شده در حدود ۸۰۰ سال پیش است) تهدیدی برای آن تلقی می‌شود. سید احمد محیط طباطبایی عضو شواری فنی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران گفت: ایستگاه مترو در فضای میانی “برج طغرل” و “قبرستان ابن‌بابویه” در حال تجهیز شدن است، اما هیچ استعلامی از میراث فرهنگی انجام نشده بود. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر از این موضوع بدانید.
متروی میان برج طغرل و قبرستان، ابن‌بابویه را به هم می‌زند” خبر کوتاه است، اما تجربه تکرار آن در طول چند سال گذشته در شهرهای مختلف به دست آمده و پیامدهایش را همه می‌دانند، ولی مدیریت شهری بار دیگر تکرارش می‌کند. این عضو شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران تصریح کرد: عبور مترو از میان این بنای تاریخی را اقدامی غیرقانونی است.
وی افزود: میراث فرهنگی متوجه این اتفاق شده و با توقف کار شرکت مترو حتی تونلی که حفاری شده بود را پر کرد، اما نکته جالب توجه این است که مجدداً در حال تجهیز ایستگاه مترو هستند.
محیط طباطبایی با تاکید بر این‌که باید مسیر این خط از مترو تغییر کند، ادامه داد: علاوه بر استعلام نکردن از میراث فرهنگی، حتی در حال وقت‌کشی هستند تا ایستگاه مترو را کاملاً تجهیز و راه‌اندازی کنند.
این باستان‌شناس با بیان اشاره به عمر هزارساله برج طغرل افزود: این برج در طول دوره‌های تاریخی گذشته به دلیل زلزله آسیب کامل دید و حالا کاملاً بند زده شده است، بنابراین در این شرایط اگر از کنار آن مترو عبور کند، این برج قطعاً به تدریج پایین می‌آید.
بر اساس گزارش‌ها و مستندات تاریخی، پیش از زمان ناصرالدین شاه، گورستان ابن بابویه کشتزار و باغ بسیار وسیعی بوده است، اما با کشف جسد سالم فردی در سردابی زیر آن باغ و بدست آمدن سنگی درون سرداب که آشکارا نشان می‌داد پیکر متعلق به شیخ صدوق است که بیش از ۸۰۰ سال پیش درگذشته است.
به اعتقاد برخی کارشناسان، بنای نخستین قبرستان ابن بابویه، به دوران سامانی برمی‌گردد که بعدها در اثر سیل تخریب شده است. آرامگاه ابتدایی شیخ صدوق نیز در گذر زمان به خاطر حمله مغولان و جنگ‌های خوارزمشاهیان و تیموریان و همچنین به علت حوادث مختلف چندین مرتبه خراب و ویران شد؛ به‌گونه‌ای که سرانجام (تا پیش از کشف) سال‌ها در زیر توده‌های خاک پنهان می‌ماند. پس از برپایی بقعه شیخ صدوق، افراد زیادی در اطراف آن به خاک سپرده شدند و مقبره‌های بزرگ و باشکوهی هم اطراف آن احداث شد از جمله می‌توان به مقبره غلامرضا تختی، پهلوان سید حسن شجاعی، علی‌اکبر دهخدا، محمدعلی فروغی، رجبعلی خیاط، حسین بهزاد اشاره کرد.
برج طغرل برای نخستین بار در سال ۱۳۰۱ هجری قمری و در پایان ۳۵ امین سال پادشاهی ناصرالدین شاه مرمت و بازسازی شد. این مرمت به دستور شاه و به دست وزیرش امین السلطان و توسط ابوالحسن خان معمار باشی انجام گرفت و لوحه‌ای مرمر بر سردر بنا نصب گردید.
این بازسازی بنا را از خطر نابودی نجات داد ولی ظرافت‌کاری‌های قدیمی و بقعه کتیبه کوفی آن را از بین برد. بعد از انقلاب ۱۳۵۷ سال‌ها این بنا متروک بود تا در اوایل دهه هفتاد بار دیگر موردبازسازی قرار گرفت و به‌طورجدی در نیمه سال ۱۳۷۷ آغاز و در زمستان ۱۳۷۹ به پایان رسید. در حال حاضر بازسازی بنا به دست منطقه ۲۰ شهرداری تهران در محوطه‌ای به وسعت ۲ هکتار و به‌منظور گسترش و ساختن فرهنگسرا، کتابخانه، موزه و رستوران در حال انجام است. این اثر در تاریخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۱۰ به شماره ۱۴۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
