گردشگری شهری و پیوستگی مابین پارامترهای مختلف آن

همانگونه که می دانید گردشگری در چارچوب الگوهای فضایی خاصی عمل می کند. یکی از این الگوهای فضایی، گردشگری شهری است. نواحی شهری به علت آنکه جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی دارند غالباً مقاصد گردشگری مهمی محسوب می‌گردند. شهرها معمولاً جاذبه‌های متنوع و بزرگی شامل موزه‌ها، بناهای یادبود، تئاترها، استادیوم‌های ورزشی، پارک‌ها، شهربازی، مراکز خرید، مناطقی با معماری تاریخی و مکان‌هایی مربوط به حوادث مهم با افراد مشهور را دارا بوده که این خود گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. علاوه بر این حتی در صورتی که جاذبه‌های گردشگری در مناطق غیر شهری واقع باشند از آنجا که شهرها در عینیت یافتگی مکانی، تبلور فضایی را در رابطه با پیرامون خود شکل می‏دهند. در این فضای شهری کارکرد تنگاتنگ شهر و پیرامون از اهمیت اساسی در برکنش های فضایی برخوردار می‏باشد، باز هم حجم زیادی از گردشگری در شهرها متمرکز می‌شوند. زیرا محل سکونت، سرویس غذا، ارتباطات، حمل و نقل و سایر خدمات گردشگری در شهرها واقع‌اند که بازدید کنندگان از مناطق اطراف شهر و خود شهر از آنها استفاده می‌کنند.
به علاوه دراین بین رشد فزآینده میل به تمایززدایی در پسا مدرنیته، مرزهای بین کار و اوقات فراغت را درهم ریخته و کار به جزیی از زندگی معاصر بدل گشته است. با از بین رفتن تمایز میان کار و اوقات فراغت، این دو در کلیتی یکسان ذوب شده و به شکل‌گیری سبکی از زندگی، که سبک اکسپرسیونیستی نامیده می‌شود، منتهی گردیده است. در این سبک از زندگی، انسان سعی می‌کند چیزی را به وجود آورد که زندگی‌اش را مهیج و لذت بخش نماید. از مشخصه‌های این سبک زندگی، پویایی و انعطاف‌پذیری زیاد آن است. این سبک زندگی در همپوشی با شهرنشینی گستره وسیعی می‏یابد و میل به گذران اوقات فراغت را در پیرامون این گونه از سبکمندی زندگی در شهرها افزایش می دهد.از این رو شهر نشینی نیز امر گردشگری ‏را تسهیل نموده است به گونه ای که فشردگی فضا ـ زمان در بستر سازی پسامدرن ، درصد بالایی از شهرنشینی را شکل داده و تبیین علیت انباشت سرمایه را در کلان شهرها سبب گردیده است و همراه با آن برآورد فضاهای گذران اوقات فراغت را در رابطه با مکان گذران اوقات فراغت در شعاع های متفاوت برای پاسخگویی به نیازهای این گونه از سبک زندگی و همچنین تدارک کسب سود را در روندی از سرمایه گذاری در مکان به دنبال دارد.
همگام با توسعه گردشگری در نواحی شهری، برای برآوردن نیازهای گردشگران، خدمات حمایتی بیشتری نظیر رستوران و محل اقامت ساخته می‌شود. اگر چه این نکته قابل ذکر است که بازدیدکنندگانی که از خارج شهر می‌آیند تنها کسانی نیستند که از این امکانات استفاده می‌کنند.توسعه زیر بناهای گردشگری سهم زیادی در تغییرات شکل و کارکرد نواحی شهر داشته و تصویر شهر تحت تاثیر انواع هتل‌ها و خدمات جنبی ارائه شده، قرار می‌گیرد.
چهار ویژگی قابل قبول و متداول شهرها که شامل تراکم زیاد فیزیکی ساختار ، مردم و نقش‌ها و گوناگونی فرهنگی ـ اجتماعی ، چند نقش گرایی اقتصادی و مرکزیت عینی در شبکه داخل شهری و منطقه ای را در برمی گیرد؛ وقتی شهرها به عنوان شهری گردشگر پذیر عمل کرده وتوسعه می یابند ، این پیچیدگی ها با فشردگی بیشتری در ساختار و ماهیت گردشگری حل می شود و تمایزی را در پردازش فضای شهری پیرامون گردشگری شکل می دهد و آثاری را برا جای می‌نهد که در کنشگری دوسویه گردشگرـ میزبان نماد می یابد.
در این میان کنشگری گردشگران درفضاهای شهری پیرامون جاذبه ها ،بافت شهر ، خرید ، اسکان و فعالیت های جنبی است که در رویکرد به موزه ها ، تئاترها ، نمایشگاه ها ، مراکز تفریحی و نظیر اینها تبلور می یابد. این گونه از گنشگری گردشگری در فضای شهری در راستای انگیزه های متفاوتی شکل می گیرد که شامل موارد زیر می باشد :
 دیدار دوستان و خویشاوندان
 مسافرت‏های تجاری
 حضور در نمایشگاه‏ها و کنفرانس‏ها
 بازدید از میراث فرهنگی
 سفرهای مذهبی (زیارت)
 به منظور حضور در حوادث
 خریدهای تفریحی
 سفرهای روزانه
 دلایل شخصی
بر مبنای این انگیزه ها‏ کنشگری در فضای شهری چند بعدی می باشد که برآورد کننده یک رویکرد به درون در پاسخگویی به نیازهای اقتصادی و یک رویکرد به بیرون در کنش متقابل فرهنگی یا در بعضی موارد تضادهای ناشی از آن است.از این رودر راستای پردازش یک الگوی فضایی در شهر ، گردشگری شهری را می توان به صورت زیر تعریف کرد :

«گردشگری شهری‏،کنش متقابل گردشگران‏ ـ‏ میزبان و تولید فضای گردشگری‏ پیرامون سفر به مناطق شهری با انگیزه‏ های متفاوت و بازدید از جاذبه‌ها و استفاده از تسهیلات و خدمات مربوط به گردشگری است که آثار متفاوتی را در فضای شهری برجای می نهد‏».

این تعریف خود به خوبی پیوستگی بین پارامترهای مختلف جریان گردشگری شهری را بیان می کند که در فراگرد دیگر نقش های شهرها ، کارکردی چند بعدی دارد.از این رو ارائه مدلی مفهومی از گردشگری شهری به عنوان یک الگوی فضایی با در نظر گرفتن رویکردی واسازانه به آن می تواند در زمینه بررسی گردشگری شهری مفید واقع شود.