رشت یکی از زیباترین شهرهای ایران برای سفرهای کوتاه به شمار می‌رود. خانه ابریشمی، یکی از خانه‌های قاجاری در این شهر است. بنایی که متعلق به یکی از تاجران ابریشم رشت بوده و امروزه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. این خانه با معماری چشم‌نواز خود از معروف‌ترین جاهای دیدنی رشت به حساب می‌رود. این بنای تاریخی نمونه‌ای شاخص از سبک زندگی و سلیقه معماری دوره قاجار در گیلان است. اگر به بناهای تاریخی علاقه دارید در این مقاله با الی گشت همراه باشید تا شما را با این جاذبه‌ی دیدنی بیشتر آشنا کنیم.
آشنایی با تاریخچه خانه ابریشمی
خوب است بدانید این بنای تاریخی در قلب شهر رشت گذشته‌ای پرفراز و نشیب دارد. در آغاز، این ملک متعلق به خانواده بانفوذ حاج میرزا اسماعیل حاکمی، از بازاریان پرنفوذ رشت، بود. بعدها، حاج قاسم، پسر کوچکتر او، ملقب به عالیجناب، فرمان ساخت این عمارت دیدنی را صادر کرد.
خانه قاجاری در طول زمان
این جاذبه‌ی دیدنی در طول زمان مالکان متعددی داشته و دستخوش تغییرات فراوانی شده است. این بنا چندین تالار را در خود جای داده و جالب است بدانید حتی تالار آیینه‌ی آن هم روزگاری فرو ریخته است. با این حال، این بنای ارزشمند، همچنان به عنوان یک اثر هنری و تاریخی پابرجا باقی مانده و همچون نگینی می‌درخشد.
علت نامگذاری
اما شاید بخواهید بدانید چرا این بنا به این نام خوانده می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، میرزا احمد ابریشمی این خانه را از وارثان حاج قاسم خریداری کرد و از آن زمان نام “خانه ابریشمی” بر آن گذاشته شد. نامی که پس از گذشت سال‌ها همچنان برازنده‌ی این جاذبه‌ی تماشایی است.
بنای امروزی و اهمیت فرهنگی
امروزه، این عمارت تاریخی در مالکیت دانشکده معماری گیلان قرار دارد و تحت مدیریت بنیاد نخبگان گیلان برای اهداف اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بنا به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی در سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۶۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و بر لزوم نگهداری و مرمت دقیق آن تأکید شد.
معماری منحصر به فرد عمارت ابریشمی
خانه ابریشمی با معماری کم‌نظیر خود، نه‌تنها برای بازدیدکنندگان عادی بلکه برای علاقه‌مندان به هنر، تاریخ و معماری، جاذبه‌ای دیدنی به شمار می‌رود. این عمارت تاریخی با مساحتی نزدیک به ۲۰۰۰ مترمربع و زیربنایی ۶۵۰ متری، نمونه‌ای شاخص از معماری دوره قاجار در خطه دلربای گیلان است.
نقشه و فضای دلنشین
معماری خارجی این عمارت ابریشمی با جزئیات هنرمندانه‌اش، داستانی از زیبایی و اصالت را روایت می‌کند. نمای آجری باشکوه، در و پنجره‌های چوبی با طرح‌های سنتی و ایوان و پنجره‌ای پرنور از جمله عناصری هستند که جلوه‌ای بی‌بدیل به این بنا بخشیده‌اند.
با ورود به حیاط حوض بزرگ، باغچه‌های سرسبز با درختان کهنسال و تاب آویخته از شاخسار درختان را خواهید دید. بنای اصلی هم در دو طبقه با معماری اصیل قاجاری، بسیار دلباز و روشن طراحی شده و فضایی دلنشین برای ساکنان و بازدیدکنندگان فراهم کرده است.
با الی گشت، رزرو هتل آسان‌تر از همیشه است.
مرمت و بازسازی
اهمیت تاریخی این عمارت رؤیایی باعث شد تا در سال ۱۳۷۹، نام آن در فهرست آثار ملی ایران ثبت شود. پس از ثبت ملی، پروژه‌های مرمت و بازسازی برای حفظ این گنجینه معماری آغاز شد. این اقدامات شامل تعویض بخش‌های چوبی آسیب‌دیده، ترمیم سقف سفالی، بازسازی پله‌ها و احیای نمای چوبی عمارت می‌شود.
با این حال متأسفانه برخی تغییرات انجام‌شده برای کاربری اداری، بر بافت اصیل و قدمت تاریخی بنا تأثیرات منفی گذاشته که اهمیت توجه بیشتر به حفظ اصالت بنا را به هنگام مرمت خاطرنشان می‌کند.
معماری قاجاری در ترکیب با روحیه گیلکی
خانه ابریشمی تنها یک بنای تاریخی نیست بلکه ترکیبی بی‌نظیر از معماری فاخر قاجاری، روح قوم گیلک و تزیینات ظریف هنری به شمار می‌رود. این عمارت، نه‌تنها مقصدی جذاب برای گردشگران و علاقه‌مندان به جاذبه‌های تاریخی است، بلکه پژوهشگران و دوستداران معماری سنتی ایران هم در آن عناصر ارزشمندی برای مطالعه و الهام پیدا می‌کنند.
آشنایی با قسمت های مختلف خانه ابریشمی
این عمارت دوطبقه باشکوه از ۸ اتاق در هر طبقه برخوردار است. در حالی که طبقه همکف با سادگی زیبایش جلوه‌گری می‌کند، طبقه دوم با دو تالار بی‌نظیر به نام‌های تالار چینی و تالار آینه، بازدیدکنندگان را مجذوب هنر و ظرافت دوران خود خواهد کرد. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا شما را با بخش‌های دیدنی این عمارت تاریخی آشنا کنیم.
۱. حیاط سرسبز و دلگشا
به محض ورود به عمارت ابریشمی حیاط سرسبز آن را خواهید دید. در این مکان تلفیق ماهرانه فضای سبز با عناصر معماری سنتی ایرانی، روحی تازه به معماری بخشیده است. دیوارهای آجری بلند به ارتفاع تقریبی ۵ متر، دور تا دور حیاط را احاطه کرده‌اند و با ردیف‌هایی از رف‌ها و طاق‌نماهای زیبا در بخش‌های شمالی و جنوبی، از یکنواختی جلوگیری کرده و زیبایی دوچندانی به محیط بخشیده‌اند.
بهترین قیمت‌ها برای بهترین مقاصد! خرید بلیط هواپیما با الی گشت.
حوض بزرگ در مرکز حیاط
در قلب این حیاط، حوضی بزرگ به ابعاد ۴ در ۶ متر، همراه با باغچه‌ای سرسبز و درختان کهنسال و پرشکوه، فضایی بی‌نهایت آرامش‌بخش و خاطره‌انگیز خلق کرده است. تابی قدیمی که سال‌هاست از شاخه یکی از درختان بلند حیاط آویزان است، هم از جزئیات دلنشین و نوستالژیک حیاط به شمار می‌رود.
۲. تالار آینه، انعکاسی از هنر قاجاری
تالار آینه، نگین درخشان خانه ابریشمی، با طراحی بی‌نظیر و جزئیات خیره‌کننده خود، قلب هر بیننده‌ای را تسخیر می‌کند. در این تالار باشکوه، ۱۲ طاقچه قوس‌دار که درونشان با آینه‌کاری‌های ظریف مزین شده‌اند، نور را به شکلی جادویی بازتاب داده و فضایی چشم‌نواز خلق کرده‌اند. تالار به شکل حرف T طراحی شده و ۱۱.۹ متر طول و ۷.۲ متر عرض دارد.
از کف تا ارتفاع ۱.۱ متری دیوارها، سنگ مرمر زینت‌بخش فضا شده و در تزیینات داخلی هم از سنگ سبز استفاده شده که بر جلوه آن افزوده است. دو ستون گچی با گچبریهای ماهرانه و استادانه در مرکز تالار، شکوه آن را دوچندان کرده‌اند. این تالار با وجود ارزش تاریخی و هنری منحصر به فرد خود، نیازمند توجه و مراقبت بیشتر در مقابل آسیب‌های احتمالی است.
۳. تالار چینی: گنجین ای از ظروف قاجاری
تالار چینی، دیگر شاهکار طبقه دوم عمارت ابریشمی بازدیدکنندگان را با دنیایی از هنر و ظرافت چینی‌های قدیمی آشنا می‌کند. این تالار که دو اتاق مجزا دارد به طور خاص برای نمایش مجموعه‌ای بی‌نظیر از ظروف چینی طراحی شده. در این قسمت ۷۹ بشقاب و کاسه و ۵۲ کاسه گل‌مرغی، با نظمی حیرت‌انگیز درون قاب‌بندی‌های دیوار نصب شده‌اند.
تزیینات گچبری
گچبریهای دقیق و هنرمندانه بر روی دیوارها و سقف، به همراه قاب‌بندی‌های برجسته، نمایی دیدنی به این تالار بخشیده‌اند. اگرچه گذر زمان و تاریخ بر جلوه‌ی ظاهری این تالار اثر گذاشته اما ساختار کلی آن همچنان شکوه و زیبایی خود را حفظ کرده است. تالار چینی نمایانگر اوج هنر گچبری و تزیینات داخلی خانه‌های اشرافی قاجار است و سلیقه و دقت معماران آن دوران را به نمایش می‌گذارد.
بازدید از خانه ابریشمی رشت
خانه ابریشمی رشت یکی از جذاب‌ترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های شهر رشت این منطقه‌ی فرهنگی به شمار می‌رود. تا به اینجای مقاله درباره سرگذشت این عمارت و معماری و بخش‌های مختلف آن صحبت کردیم. اما اگر شما هم ترغیب شده‌اید از این عمارت باشکوه دیدن کنید در ادامه با الی گشت همراه باشید تا شما را با نکات مهم بازدید از این خانه آشنا کنیم.
عمارت ابریشمی کجاست؟
خانه ابریشمی، این عمارت تاریخی در استان گیلان، در قلب شهر رشت واقع شده. این خانه دلنشین در میدان صیقلان (که با نام میدان بسیج هم شناخته می‌شود)، انتهای کوچه صادقی قرار دارد. موقعیت مرکزی این بنا، دسترسی به آن را برای بازدیدکنندگان بسیار آسان کرده است.
مسیرهای دسترسی
برای رسیدن به عمارت ابریشمی رشت، باید ابتدا به شهر رشت سفر کنید. بسیاری از گردشگران، سفر با قطار را به دلیل عبور از مناظر چشم‌نواز و طبیعت بکر شمال ایران، بهترین گزینه می‌دانند. پس از رسیدن به رشت، برای رسیدن به این عمارت دو مسیر اصلی وجود دارد.
- مسیر اول، از میدان صیقلان
به میدان صیقلان بروید، سپس در ضلع جنوب شرقی میدان، وارد کوچه صادقی شوید. این عمارت در همین کوچه خودنمایی می‌کند.
- مسیر دوم از خیابان مطهری
اگر از خیابان مطهری به سمت میدان صیقلان حرکت می‌کنید، کوچه میرزاخلیل در سمت راست شما قرار دارد. با ورود به این کوچه، خانه ابریشمی را در سمت چپ خود، در فاصله حدوداً صد متری خواهید یافت.
ساعات و هزینه بازدید
اگر مشتاق بازدید از این عمارت باشکوه هستید، به خاطر داشته باشید که این مجموعه تنها در ساعات اداری پذیرای بازدیدکنندگان است. در ساعات غیراداری و روزهای تعطیل، امکان بازدید از مجموعه، حتی حیاط آن هم وجود ندارد. نکته خوشحال‌کننده این که، ورود به این خانه تاریخی کاملاً رایگان است و نیازی به تهیه بلیط نیست.
آشنایی با امکانات عمارت
طبقه اول خانه ابریشمی رشت دارای کاربری اداری است، بنابراین نمی‌توانید زمان طولانی در داخل خانه صرف کنید. با این حال، دسترسی آسان به این خانه به دلیل نزدیکی به خیابان اصلی و وجود فضای پارک خودرو در خیابان مطهری، از مزایای آن محسوب می‌شود. همچنین با کمی پیاده‌روی، می‌توانید به فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های اطراف دسترسی داشته باشید.
توصیه های بازدید
برای اینکه سفری خاطره‌انگیز به رشت داشته باشید و از بازدید از خانه ابریشمی، این بنای فرهنگی تاریخی نهایت لذت را ببرید، خوب است توصیه‌های زیر را در نظر داشته باشید:
- فصل بهار، با درختان سرسبز و آب‌وهوای دلپذیر، ایده‌آل‌ترین زمان برای بازدید از این عمارت زیباست.
- به دلیل کاربری اداری خانه، بازدید خود را برای ساعات اداری تنظیم کرده و از جاذبه‌های آن دیدن کنید.
- خانه تاریخی ابریشمی رشت، یکی از گنجینه‌های ارزشمند ایران است. لطفاً خود را در حفاظت از آن مسئول بدانید و از لمس دیوارها، پنجره‌ها و اشیای تاریخی خودداری کنید تا این میراث برای آیندگان هم باقی بماند.
جمع بندی
در این مقاله از الی گشت به معرفی یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های شهر رشت در استان گیلان یعنی خانه ابریشمی پرداختیم. عمارتی تاریخی متعلق به دوران قاجار که در طول زمان دستخوش تغییرات گوناگونی شده اما به دلیل معماری منحصر به فرد و تماشایی خود همچنان در قلب شهر رشت می‌درخشد. این بنا امروزه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و هرساله گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند.
سؤالات متداول
خانه ابریشمی رشت کجاست؟
این خانه در استان گیلان در شهر رشت، ضلع جنوب شرقی میدان صیقلان و انتهای کوچه‌ی شاعری واقع شده است.
عمارت ابریشمی متعلق به چه دوره‌ای است؟
این عمارت متعلق به دوران قاجار است.
بهترین زمان بازدید از عمارت ابریشمی چه موقعی است؟
فصل بهار بهترین زمان بازدید از این عمارت به حساب می‌رود.
چرا باید از خانه ابریشمی بازدید کنیم؟
بازدید از این بنا که از دوران قاجار به جا مانده را به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی و معماری چشم‌نوازش به شما توصیه می‌کنیم.
مطالب مرتبط : خوشمزه ترین غذاهای محلی رشت جاذبه های رشت، شهر بارانی ایران ایستگاه راه آهن رشت | زیباترین راه آهن ایران