سفید رود یک رود نقره‌ای رنگ است که با تمام ابهت و زیبایی که در خود دارد، در مسیرش جریان یافته و طبیعت اطرافش را مملو از سرسبزی و طراوت می‌کند. البته ایران سراسر زیباست و طبیعتش در هر نقطه شکوه و جاذبه خود را دارد. تفاوتی هم نمی‌کند که شمال آن را انتخاب کرده باشید یا شرقش را! درهرحال این زیبایی از جنگل تا دشت و دریا و کویر و مراتع را شامل شده و آماده است تا شما در سکوت و شکوه خود غرق کند.
امروز مقصد بی‌بازگشت ما سفید رود نقره‌فام است!
سفید رود کجاست و چرا مهم است؟
آدرس: گیلان، رشت، بخش کوچصفهان، بزرگراه رشت به سمت لاهیجان.
رود سفید رود رودسر شما را به یک ماجراجویی و اکتشاف واقعی دعوت می‌کند. سفیدرود را دومین رود طولانی کشورمان می‌دانند و یک منبع بسیار ارزشمند و مهم در منطقه شمال ایران به خصوص گیلان! رودی که از گذشته‌ها برجای مانده و آن را رود “آمارد” هم نامیده‌اند. البته سفیدرود در کتب کهن نام‌های دیگری هم دارد. “اسمیذ رود”، “اسپید رو”د و “سپید رود” که از نام‌های دیگر این رود محسوب می‌شوند. طول این رود ۷۶۵ کیلومتر بوده و لقب پرآب‌ترین رود در شهر گیلان را هم به خود اختصاص داده است.
سرچشمه سفید رود
سرآغاز این رود به طور دقیق از کوه‌های مرتفع و سر به آسمان ساییده چهل چشمه کردستان بوده که از آنجا راه خود را به منطقه شمال باز کرده است. در مسیر سفید رود، رودهای دیگری مانند رود گروس که از کوه‌های سخت و مرتفع پنجه علی در منطقه شمال غربی شهر همدان سرچشمه می‌گیرد و همین‌طور شاخه‌هایی از بیجار هم به این رود پیوسته تا با جوش و خروش بیشتری خود را به مقصد برسانند.
همچنین رودهای دیگری مانند رود قران قوش چای، هشت رود چای و میانه چای که از کوه‌های بزقوش و سهند سرچشمه می‌گیرند هم در مسیر سفید رود خود را به آن می‌رسانند. سفید رود بعد از ترکیب تمام این رودها و پیوستن رودهای دیگری مانند زنجان رود و شاخه‌های کوچک‌تر از کوه‌های طارم، با سرعت هرچه تمام‌تر به سمت تنگه منجیل حرکت می‌کند. البته رودهای ریز و درشت دیگری هم به نام شاهرود که از کوه‌های طالقان آغاز شده و سرچشمه می‌گیرد، با طول ۱۸۰ کیلومتر به سفید رود پیوسته و یک منبع اصلی برای تأمین آب سفیدرود است.
واقعیت این است که سفید رود در کنار نقش تأمین کننده منابع آبی، یکی از زیبایی‌های طبیعت شمال ایران هم محسوب می‌شود که از میان دشت‌ها و کوه‌ها عبور کرده و به واسطه پیوستن سایر رودها به آن، یکی از جذاب‌ترین مناظر دیدنی طبیعت را خلق می‌کند. مسیر این رود به تنگه منجیل مسیری پرفراز و نشیب است و به واسطه بادهایی که در این مسیر در جهت رود یا سمت مخالف آن می‌وزند، منطقه و محل عبور سفید رود یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران است. ناگفته نماند که سفید رود به واسطه قدمتی که دارد نقش مهمی هم در فرهنگ و تاریخ منطقه ایفا کرده و اطراف آن از گذشته‌های دور سکونتگاه‌هایی اصلی و انسانی برای تمدن‌های مختلف و متعددی بوده است.
مسیر دسترسی به سفید رود
حالا که برای سفر به سفیدرود و بازدید از آن آماده هستید، باید مسیر دسترسی به آن را هم بدانید تا به‌راحتی خود را به این جاذبه طبیعی رسانده و سفری بی‌دغدغه و ایمن داشته باشید.
بازدید از سفید رود را از چند نقطه دسترسی اصلی بررسی می‌کنیم.
- دره و دریاچهٔ سد منجیل (رودبار و منجیل) در امتداد آزاد راه قزوین – رشت.
- محل پیوند سفید رود به خزر در بندر کیاشهر.
حالا مسیرها را از تهران و داخل گیلان به صورت دقیق برایتان شرح می‌دهیم.
از تهران
مسیر استاندارد خودرویی تا منجیل و رودبار (دسترسی راحت به سفید رود و سد آن):
تهران به سمت کرج و سپس به سمت قزوین (آزاد راه ۲): خروجی آزاد راه قزوین – رشت (آزاد راه ۱) – لوشان – منجیل – رودبار.
آزاد راه ۱ مسیر رسمی و اصلی عبور از البرز به گیلان است و از درهٔ منجیل، کنار سفید رود عبور می‌کند. این آزاد راه مشخصاً به‌عنوان آزاد راه قزوین – رشت به ثبت رسیده است.
- فاصله و زمان تقریبی: بسته به مقصد دقیق شما در حاشیهٔ سفید رود، حدود ۲۳۰ تا ۲۷۰ کیلومتر و معمولاً حدود ۳ تا ۴ ساعت رانندگی (بدون ترافیک سنگین) را پیش رو دارید. مسافت برآورد شده مسیر به سد و دریاچه منجیل (سد سفید رود) و رودبار به ترتیب حدود ۲۲۵ الی ۲۶۵ کیلومتر اعلام شده است.
نکتهٔ مهم در طول مسیر: آزاد راه ۱ کوهستانی و دارای عوارضی است و بخش‌هایی از آن هم طرح پرداخت الکترونیکی عوارض دارد. در فصل زمستان و روزهای بادی هم، پیش از سفر به شرایط جوی دقت کنید.
با الی گشت، رزرو هتل آسان‌تر از همیشه است.
از گیلان
بسته به اینکه کدام بخش سفید رود را می‌خواهید ببینید، ۲ مقصد در مقابل شما قرار دارد:
- درهٔ سفید رود و سد منجیل (از رشت به سمت جنوب):
از رشت وارد مسیر آزاد راه ۱ به سمت امام‌زاده هاشم شده و سپس به سمت رستم‌آباد – رودبار – منجیل شوید. این همان آزاد راه ۱ است که شما را از رشت به سمت درهٔ رود و سد خواهد رساند. (فاصلهٔ رشت تا منجیل حدود ۷۰ الی ۸۰ کیلومتر گزارش شده است.)
- محل پیوند سفیدرود به خزر، بندر کیاشهر (از رشت به سمت شرق و شمال شرق):
رشت – آستانه اشرفیه – بندر کیاشهر. فاصلهٔ جاده‌ای هم در حدود ۵۲ تا ۴۶ کیلومتر است (حدود ۴۵ -۶۰ دقیقه) که بسته به مسیر انتخابی شما متغیر خواهد بود.
چند نکته مهم برای سفر به سمت سفید رود
ممکن است در مسیر بازدیدتان از روز سفید رود، تمایل به بازدید از مناطق اطراف را هم داشته باشید. این نکات شما را به خوبی راهنمایی خواهند کرد.
- دسترسی به سد و دریاچهٔ منجیل (سد سفید رود): سد درست در کنار محور قزوین – رشت قرار دارند. مسیر دسترسی به آن کاملاً آسفالت بوده و در حاشیهٔ راه اصلی است. ضمن اینکه لوکیشن‌ها و توضیحات لازم برای دسترسی هم در نقشه‌های بومی موجود هستند.
- بازدید از رودخانه در امتداد جاده بعد از سد: بعد از سد، جریان رود سفید رود به موازات محور قزوین – رشت تا حوالی رستم‌آباد ادامه دارد. در این فاصله نقاط فراوانی برای یک استراحت کوتاه و تماشای زیبایی‌های حاشیهٔ مسیر وجود دارند که توصیه می‌کنیم حتما در این نقاط توقف کرده و از تماشای طبیعت رؤیایی منطقه لذت ببرید.
دهانهٔ رود در بندر کیاشهر: کیاشهر شهری ساحلی است که سفید رود در محدودهٔ آن، وارد خزر شده و فاصله‌اش از رشت در حدود ۲۵ تا ۵۰ کیلومتر است.
بهترین زمان بازدید از سفید رود
برای بازدید از سفید رود و خصوصاً سد آن در منجیل، مسیر دره یا محل اتصالش به دریای خزر، انتخاب بهترین و مناسب‌ترین فصل، قطعاً می‌تواند تجربه شما را به‌مراتب ارزشمندتر و لذت‌بخش‌تر کند.
در ادامه مناسب‌ترین زمان و فصل برای سفر را با جزئیات با هم بررسی خواهیم کرد.
فصل بهار (فروردین تا اوایل خرداد)
شهر رودبار در حاشیه سفید رود بهترین چشم‌اندازها از طبیعت و سرسبزی را در این منطقه داراست. بنابراین به جرئت می‌توان گفت که فصل بهار بهترین زمان بازدید از رودبار است. هوای معتدل و روح‌نواز همراه با طبیعت سرسبز و گل‌های رنگارنگ، سفر شما را به این منطقه به تجربه‌ای تکرارنشدنی تبدیل خواهند کرد. همچنین سفر به سواحل گیلان، رشت و مناطق شمال کشور در بهار واقعاً تجربه‌ای فراموش نشدنی است. در فصل بهار خنکی هوا، بارندگی‌های ملایم، شروع جوانه زدن گیاهان و گل‌ها در جنگل‌ها و پوشش‌های گیاهی متنوع، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد.
ضمن اینکه مناسب‌ترین فصل برای پیاده‌روی در طبیعت، برپایی کمپ و ثبت آرام‌ترین لحظات هم خواهد بود. البته طبیعتاً در تعطیلات نوروز ممکن است این منطقه به‌شدت شلوغ باشد. اما از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خرداد ماه زمان خلوتی این ناحیه بوده و بهترین موقعیت برای کسب آرامش است.
فصل تابستان (تیر تا اوایل شهریور)
رودبار در فصل تابستان با میوه‌های رسیده و آبدار و به زیبایی هرچه تمام‌تر، انتظار شما را می‌کشد. اما معمولاً تابستان در شمال ایران همراه با شرجی بالا و گرمای محسوسی است که شاید تجربه حضور در طبیعت را کمی برای شما دشوار کند. بر همین اساس تابستان برای سفر به مازندران (و مناطق شمالی مشابه آن) چندان مناسب نیست، چرا که رطوبت و شرجی زیاد هوا ممکن است شما را اذیت کند.
فصل پاییز (مهر تا آبان)
پاییز هم زمانی عالی برای سفر به رودبار است، اگر عاشق برگ ریزان و قدم زدن بر روی برگ‌های خشک هستید! هوا در این فصل بسیار معتدل بوده و درختان لباس سبزشان را از تن به در کرده‌اند تا با پوشش آتشین خود به رنگ‌های پاییزی، تصاویری جادویی در مقابل چشمان شما خلق کنند.
ضمن اینکه پاییز در شمال ایران با مناظر رنگارنگ و هوای خنک و ملایمش، فصلی بسیار پرطرفدار برای گردش و طبیعت‌گردی در منطقه محسوب می‌شود.
فصل زمستان
اگر عاشق هوای سرد، بارانی و گاها برفی هستید و به دنبال تماشای مناظر کوهستانی و بکر می‌گردید، شدیداً توصیه می‌کنیم که خود را در ۳ماهه آخر سال به بازدید از نفس‌گیرترین مناظر زمستانی در این منطقه دعوت کنید.
البته نباید فراموش کرد که سفر به مناطق شمالی در فصل زمستان، وجود سرمای شدید، احتمال بسته شدن جاده‌ها، بروز یخبندان و رطوبت بالا را هم به همراه دارد که این موارد همگی از دلایل اصلی برای سفر کردن با تجهیزات و امکانات مناسب فصلی به این نقاط هستند.
تفریحات و امکانات رفاهی اطراف سفید رود
بازدید از سفید رود تنها به تماشای این رود خروشان و مناظر اطراف آن محدود نمی‌شود. شما می‌توانید تجربه فعالیت‌های مختلفی را هم در اطراف این رود داشته باشید که با هم در ادامه تمامی این تفریحات را بررسی می‌کنیم.
امکانات رفاهی
بواسطه حضور دائمی گردشگران در منطقه و بازدید مداوم آن‌ها، امکانات رفاهی متعددی در این مناطق ارائه شده‌اند.
- آلاچیق‌های کنار دریاچه سد
در نزدیکی دریاچه سد سفید رود، آلاچیق‌هایی برای استراحت کردن و دورهمی شما فراهم شده‌اند. این امکانات بهترین موقعیت و فضا را برای نشستن و لذت‌بردن از مناظر برای شما و عزیزانتان فراهم کرده‌اند.
- اقامتگاه‌ها و کمپینگ
در منجیل هتل رسمی وجود ندارد و بر همین اساس بعضی از گردشگران ترجیح می‌دهند در پارک‌های این منطقه چادر زده و در دل طبیعت اقامت کنند. اما در شهر رودبار می‌توانید از هتل‌های مختلفی مثل هتل ماهک و هتل زیتون استفاده و در آن‌ها اقامت کنید. همچنین امکان رزرو سوئیت یا ویلا در رودبار یا رشت هم از طریق سایت‌های معتبر آنلاین برای شما وجود دارد. همچنین در کنار این هتل‌ها، مهمان‌خانه‌هایی هم هستند که برای رفاه حال گردشگران تأسیس شده و به خوبی از شما پذیرایی خواهند کرد.
فعالیت های تفریحی
شاید تصور کنید تنها تفریحی که می‌توانیم در دل طبیعت انجام دهیم، استراحت و عکاسی و لذت بردن از مناظر اطراف است. اما باید به شما بگوییم که تفریحات این منطقه کاملاً متفاوت هستند!
- قایقرانی در آب های سریع و مهیّج
۵۰۰ متر بعد از سد سفید رود، محدوده‌ای قرار گرفته با آب‌های خروشان که برای قایقرانی و ماجراجویی‌های مهیج خصوصاً برای افرادی که مهارت متوسطی در قایقرانی دارند، مناسب است. این تجربه قایقرانی، ترکیبی خاص از هیجان و لذت تماشای مناظر بکر اطراف مانند باغ‌های زیتون، دشت‌های کرت‌بندی شده برنج و صخره‌های بلند را برای شما فراهم خواهد کرد.
- بازدید از جاذبه‌های طبیعی متنوع
منطقه سفید رود غنی از جاذبه‌های طبیعی و خارق‌العاده است، از جمله:
- دریاچه سد سفید رود و دریاچه سد تاریک
- جنگل‌ها و ییلاقات عمارلو، کوه درفک و مزارع متعدد برنج
- گیاهان و گل‌های وحشی مثل سوسن چلچراغ و درخت کهنسال هرزویل
- و چشمه‌های آب معدنی و آبگرم مانند چشمه‌های داماش، سنگ رود، کلشتر و ماست خور
که هرکدام گزینه‌ای خوب و بهانه‌ای منطقی برای طبیعت درمانی و گشت و گذار در دامان سبز این منطقه هستند.
- میراث تاریخی و فرهنگی
گفتیم که سفید رود نقش مهمی در فرهنگ و تاریخ این منطقه ایفا کرده است و قدمت آن زیاد است. در همین راستا باید گفت که تپه‌های باستانی مثل مارلیک (محل کشف جام مارلیک)، گردکول و کلشی، همین‌طور پل خشتی لوشان در این منطقه، با قدمتی ۳ هزار‌ساله یا بیشتر شما را به تماشای ردپای زنده تاریخ و تمدن در اطراف این رود، دعوت می‌کنند.
آشنایی با فرهنگ محلی که شامل آشنایی با صنایع دستی، لباس‌های محلی، گویش گیلکی و شیوه زندگی عشایر عمارلو خواهد بود، بهترین فرصت برای کسب تجربه‌های ارزشمند و تکرار نشدنی است.
- ماهیگیری و تنوع حیات آبزی
شاید ندانید که در بستر رودخانه سفید رود، در حدود ۴۵ گونه ماهی از قبیل اوزون‌برون، سیاه‌کولی، تاس‌ماهی، ماهی سفید و غیره زندگی می‌کنند که البته برخی از آن‌ها مهاجر هستند.
به همین دلیل ماهیگیری در حاشیه رودخانه یکی از تفریحات محبوب در بین محلی‌ها و گردشگران است، مخصوصاً در بخش‌هایی که رود آرامش بیشتری داشته و از تلاطم به دور است.
- بازدید از چشمه‌ها و آبشارها
چشمه آبگرم ماست‌خور در ۵ کیلومتری رودبار، در غرب سد منجیل واقع شده و اعتقاد عمومی بر این است که حمام کردن در آب این چشمه‌ها، برای بیماری‌های استخوانی بسیار مفید خواهد بود.
آبشار و سرچشمه کلشتر هم در ارتفاعات نزدیک رودبار مستقر است و دستیابی به آن مستلزم کمی پیاده‌روی کردن است، اما به شما مژده می‌دهیم که منظره‌ای کمتر دیده شده و نفس‌گیر در پایان راه انتظار شما را می‌کشد.
- پیک‌نیک و توقف در کنار طبیعت
ساحل دریاچه سد سفید رود هم یکی از جالب‌ترین نقاط در این منطقه برای توقف کردن، برپایی پیک‌نیک و لذت بردن از مناظر بکر و باطراوت اطراف است.
جاذبه های طبیعی، فرهنگی و دیدنی اطراف سفید رود
در مسیر سفید رود با جاذبه‌هایی روبرو خواهید شد که شما را هرچه بیشتر و بهتر با تاریخ و گذشته این منطقه آشنا خواهند کرد. این جاذبه‌ها را بخوانید و بدانید تا برای کشف و دیدنشان، مشتاق‌تر شوید.
جاذبه های طبیعی و گردشگری
در این منطقه شما در هر لحظه و هر نقطه، به تماشای دیدنی‌هایی دعوت خواهید شد که هر یک از دیگری چشمگیرتر هستند.
۱. سد سفیدرود (سد منجیل) و دریاچه پشت آن
این سازه با یک دریاچه غنی و چشم‌نواز در دل رشته‌کوه‌های البرز قرار دارد و یکی از جذاب‌ترین مناطق برای طبیعت‌دوستان و عکاسان است. شما می‌توانید در کنار این سد توقف کرده، عکس بگیرید یا خود را به یک تجربه قایق‌سواری چالش برانگیز دعوت کنید.
۲. چشمه آبگرم ماست خور
در فاصله حدودی ۵ کیلومتری از غرب سد منجیل، این چشمه با آب معدنی گرم، مکانی بسیار وسوسه کننده و محبوب در بین گردشگران است که برای تسکین دردهای مفصلی و روماتیسمی بهترین درمان طبیعی است.
۳. آبشار و سرچشمه کلشتر
در ارتفاعات نزدیک رودبار، یک آبشاری زیبا هم قرار دارد که برای رسیدن به آن نیاز به پیاده‌روی کردن دارید. این نقطه از جمله جذاب‌ترین مناظر دیدنی و طبیعی در منطقه است که نباید آن را از دست بدهید.
۴. تپه مارلیک
این تپه را از معتبرترین آثار باستانی در اطراف رودبار می‌دانند که در روستای نصفی در دره گوهررود قرار گرفته. تپه مارلیک محل اکتشافات تاریخی مهمی مانند جام مارلیک است و نشانی از تمدن ۳۰۰۰ساله منطقه را بردوش می‌کشد.
۵. ییلاق سلانسَر
سلانسر، ییلاقی مرتفع در حدود ۱۲ الی ۱۵ کیلومتری غرب رستم‌آباد با مناظر‌های فوق‌العاده، دشت‌های پرگل و اقیانوس ابر با هوایی خنک و روح‌نواز که در فصل‌های بهار و تابستان مقصدی شلوغ و پرطرفدار برای فرار از گرمای طاقت‌فرسا محسوب می‌شود.
۶. ییلاق سی‌دشت
در فاصله ۳۰ کیلومتری از رستم‌آباد، سی دشت با پرجاذبه‌ترین مناظر و مزارع توت‌فرنگی‌اش، منتظر شما است. ضمناً جشنواره برداشت توت‌فرنگی هم در این منطقه و در فصل بهار و خرداد ماه برگزار می‌شود.
۷. دریاچه ویستان
در قلب سبز جنگل‌های بره‌سر، یک دریاچه جیوه‌ای با مناظری آرام و چشمگیر وجود دارد. گفته می‌شود بر اثر بروز یک زلزله، این دریاچه تشکیل شده و آب آن مستقیماً از چشمه‌های اطراف تغذیه می‌کند.
دیدنی های فرهنگی و تاریخی اطراف
در کنار لذت بردن از طبیعت، آواز پرندگان و نوای آب‌های خروشان و پرتلاطم، دیدنی‌های تاریخی منطقه را هم فراموش نکنید.
۱. پل خشتی لوشان
پل خشتی لوشان، پلی تاریخی باقی مانده از دوره قاجار با طولی در حدود ۱۰۲ متر و عرضی معادل ۲۱ متر که دارای زیباترین نقش‌ونگارهای دیده شده است و در میراث ملی ایران نامش را به ثبت رسانده‌اند.
۲. نیروگاه بادی منجیل (مزرعه بادی)
در جنوب غربی شهر منجیل، توربین‌های بزرگ بادی، جلوه‌ای کاملاً مدرن و دیدنی را ایجاد کرده‌اند. در فصل بهار این توربین‌ها با وزش باد مداوم، یکی از عجیب‌ترین تصاویر را به نمایش می‌گذارند.
۳. سرو کهنسال هرزویل
درختی بسیار کهن (حدوداً ۳۰۰۰ساله) که در منطقه‌ای به همین نام قرار دارد. در برخی منابع تاریخی به این درخت اشاره شده و برای محلی‌ها بسیار بااهمیت و مهم است.
جلوه های طبیعی دیگر اطراف رودبار
همچنین نقاط متعدد دیگری هم در نزدیکی رودبار وجود دارند که برای طبیعت دوستان و علاقه‌مندان به گردشگری در طبیعت، فرصت‌های مناسبی هستند.
- روستای استخرگاه، معروف به “سوئیسی‌ترین روستای ایران”.
- روستای داماش، دیاری از گل سوسن چلچراغ و مناظری ویژه.
- دریاچه عروس (حلیمه جان) و چشمه سنگ رود.
- غار دربندشی، غار باستانی برای ماجراجویی‌های شما در دل طبیعت.
- قله درفک، کوهی با چشم‌اندازهای طبیعی و بکر.
- روستای دیورش و غار آبی آن، غاری دنج برای انجام تفریحات آبی و جستجو در میان ناشناخته‌ها.
سفید رود و خاطراتی که در کنارش رقم می خورند!
سفر به شمال ایران و بازدید از جاذبه‌هایی طبیعی مانند سفید رود، شما را ترغیب می‌کند که اوقات بیشتری را در دل طبیعت سپری کنید. این جاذبه خروشان و در حرکت، در طول مسیرش پر از شگفتی است و شما را به تماشای عجیب‌ترین مناظر دعوت می‌کند. البته فقط چند روز، برای لذت بردن از حضور این رود و طبیعت بکر اطرافش زمان محدودی است و همین محدودیت دلیلی است برای ادامه دادن شما به تفحص و لذت بردن از طبیعت منطقه در دفعات بعد! پس برنامه‌ریزی کنید تا در موقعیت مناسب بعدی حتما مجدد به این منطقه بازگشته و سفر خود را تکمیل کنید.
مطالب مرتبط : سفر به آبشار زوات (ذوات) برای فرار از گرما تابستان آبشار سنگ درکا | مکانی آرام برای فرار از شلوغی شهر سفری به کوه اسرارآمیز خواجه | تخت جمشید خشتی ایران