شهری نفرین شده که هزاران سال زیر خاک مدفون مانده!

آشنایی با شهر مدائن الصالح دومین شهر بزرگ نبطی ها

کره زمین در طول مدت زمانی که پذیرای انسان ها بوده وقایع مختلفی را به خود دیده است. یکی از شگفتی انگیز مناطقی که بر روی کره زمین قرار دارد و مامنگاه گردشگران بسیاری شده کشور اردن است. این کشور با جاذبه های شگفت انگیزی که دارد توانسته است رتبه ی بسیار خوبی را در زمینه گردشگری کسب کند. شهری مثل پترا که مجموعه ی اعجاب بر انگیزی در این کشور است و همچنان ساخت چنین بناهایی با این عظمت در هاله ای از ابهام قرار دارد. اما ما در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت قصد داریم تا درباره یکی دیگر از مناطق شگفت انگیز جهان که شهر مدائن الصالح است صحبت کنیم، شهری خاموش و ممنوعه که حرف های بسیاری برای گفتن دارد. اگر شما هم مثل ما مشتاق هستید تا بیشتر درباره شهر مدائن الصالح بدانید پیشنهاد می کنیم که در ادامه همراه با ما باشید.

مطالب مرتبط:
مشاغل عجیب زنان در مصر باستان!
ظاهر این میوه های عجیب، برایتان ناشناخته است! + تصویر
حقایقی تکان دهنده از قوانین عجیب در کشورهای جهان

همانطور که در بالا گفتیم، شهر مدائن الصالح شهری پر از رمز و راز و ناگفته ها است. مطابق با اسناد تاریخی عده ی بسیاری از تاریخ شناسان شهر پترا را در اردن به عنوان پایتخت نبطی ها می شناسند، مطابق با اسناد تاریخی که اخیرا بدست رسیده است شهر مدائن الصالح به عنوان دومین شهر بزرگ امپراطوری نبطی ها شناخته شده است و در فهرست میراث جهانی یونسکو هم نیز قرار گرفته است.

شهر مدائن الصالح در زمان حکومت نبطی ها یکی از ثروتمندترین و موفق ترین شهرهای آن دوره بوده که در ۱۰۴۳ کیلومتری شمال غربی ریاض نیز قرار گرفته است. یکی از دستاوردهای آن ها توانایی آن ها در پیدا کردن و ذخیر آب در محیط های سخت بیابانی نیز بوده است. نکته ی جالبی که در خصوص شهر مدائن الصالح باید بدانید این است که کلیه مسیرهای تجاری بین شهر مدائن در جنوب غربی و بندر غزه در شمال در انحصار حکومت نبطی ها بوده و آن ها از کاروان های شتری بار ادویه، صمغ کندر و مر مکی داشتند برای دسترسی به آب و استراحت در پاسگاه های نظامی که کاروان ها در آن ها اقامت می کردند نیز درخواست مالیات داشتند و همین موضوع یکی از درآمدهای این حکومت محسوب می شده است.

حکومت نبطی ها در سال ۱۰۶ بعد از میلاد ضمیمه امپراتوری روم شد و مسیرهای تجاری دریای سرخ از مسیرهای زمینی پیشی گرفت. شهرهای نبطی که دیگر مراکز دادوستد نبودند، رفته رفته نابود شدند و شهرهای این کشور خالی از سکنه شد. متاسفانه از آن همه جلال و شکوهی که شهر مدائن الصالح داشت در حال حاضر منطقه ای وسیع و متروک  در دل بیابان باقی مانده که به عقیده کارشناسان و باستان شناسان بخش عمده ای از این شهر در حال حاضر زیر خرمن ها لایه شن نیز مدفون مانده است و ما امیدواریم که روزی رازهای ناگفته ی این شهر برای جهانیان بازگو شود.

آنچه که در حال حاضر از شهر مدائن الصالح کشف شده قبرستانی است گسترده با ۱۳۱ مقبره عظیم که کارشناسان باستان شناسی را متعجب کرده و بررسی های بیشتر بر روی نوشته هایی که بر روی سنگ های این مقبره ها وجود داشت نیز آن ها متوجه شدند که در آن زمان نبطی ها با هنر بی نظیری که داشتند نشان هایی را بر روی این سنگ ها نوشته بودند که از جمله ی این نوشته ها نیز شامل حجاری عقاب‌هایی در حال اوج گرفتن، اسفینکس‌هایی باابهت، شیردال‌هایی بال‌دار و البته کتیبه‌هایی پیچیده می شود.

نوشته ای که بر روی یکی ازمقبره های این منطقه وجود داشت نیز متعلق به «هنی پسر تنسی…و فرزندان» است، در پایان هم تاریخ و نام سنگ ‌تراش «آوریل ۳۱ بعد از میلاد…تراشیده شده توسط هور.» نیز ذکر شده بود.

باستان شناسان معتقدند که این کتیبه های می توانند اطلاعاتی درخصوص نام ها، روابط، مشاغل، قوانین و خدایان مردمی که در آن زمان پرستش می شدند را نیز شامل باشد. چیزی که در حال حاضر مشخص است این است که نبطی ها آن چنان اطلاعات دقیقی از خودشان باقی نگذاشته اند و با بررسی و کاوش های بیشتر بر روی این کتیبه ها می توان از رازهای نگفته ی مردمان این منطقه بیشتر و بهتر درباره آن ها دانست. کتیبه هایی که در شهر مدائن الصالح کشف شده اند نیز به زبان سامی نوشته شده اند. زبانی سامی که در آن دوره زبان مرسوم خاورمیانه بوده، زبان آرامی جایگاه مهمی در دنیای کار و روابط تجاری داشته است. با این حال، نبطی‌ها از نوعی  زبان عربی ابتدایی هم استفاده می‌ کردند که رد آن در بعضی از کتیبه‌ ها نیز دیده می‌شود.

یکی دیگر از بقایایی که در شهر مدائن الصالح باستان شناسان کشف کرده اند قصر فرید است. باقی مانده ای باشکوه که به دلیل اندازه اش پیدا کردن آن کار بسیار ساده تری نسبت به دیگر بقایایی است که در این شهر وجود دارد. ورودی مقبره از دری مرکزی که سردری تزئین‌شده داشت تشکیل شده بود. در دیوارهای داخلی مقبره فرورفتگی‌هایی وجود دارد که محل دفن جنازه‌ها بوده است.

منظره بیابانی که از قصر فرید قابل تماشا است خود جاذبه ای مثال زدنی است و برآمدگی های زرینی از جنس ماسه سنگ از سطح صاف بیابان بیرون زده که بعد از قرن ها فرسایش توسط آب و باد به سازه های مخروطی و مارپیچی کج و معوجی نیز تبدیل شده است و سکوت عمیقی که در این منطقه وجود دارد خود یکی دیگر از محاسنی است که در این منطقه قابل مشاهده است.

اگر از داخل مقبره‌ای بیرون را نگاه کنید، تنها چیزی که سکوت را بر هم می ‌زند جای پاهای گردشگران و ماشین هایی که از این منطقه زیبا عبور کرده نیز می باشد. برعکس پترا که پر از گردشگر، سوغاتی ‌فروشی و گردشگران خرسوار است شهر مدائن الصالح در سکوت توصیف ناپذیری قرار دارد.

مسلمانان بر اساس عقیده های خود به سمت این محل نمی آیند، چرا آن ها اعتقاد دارند این منطقه حاضر به پذیرفتن اسلام نشدند و مورد غضب الهی قرار گرفتند؛ علاوه بر این موضوع گرفتن ویزای گردشگری عربستان برای غیرمسلمان ها بسیار سخت است. همین عدم وجود گردشگر است که به همراه آب‌وهوای خشک و بیابانی عربستان شهر مدائن الصالح را چنین دست‌نخورده حفظ کرده است. در حالی که نماهای پترا به آرامی در حال تخریب است، وضعیت این مقبره‌ها در شهر شهر مدائن الصالح به نسبت پترا بسیار بهتر است.

اما گردشگرانی که به سمت این شهر می روند به راحتی می توانند در شهر مردگان رفت و آمد کنند و به داخل مقبره های سرک بکشند. لمس سنگ های کهنه و سرد در این منطقه حس و حال غیر قابل توصیفی دارند و تماشای غظمت و بزرگی که در بیابان های این منطقه به یغما رفته اند می تواند نشان دهنده پوچ بودند تمام جاه و جلالی است که انسان ها به حکومت های خود داشته باشند چرا که روزی می رسد که ممکن زیر میلیون ها ذره ی خاکی مدفون شد و هیچ اثری از آن دوره ی تاریخی نباشد.

کمی که در این شهر با مینی بوس حرکت کنید به یک تخته سنگ که جبل اثلب نام دارد خواهید رسید، برآمدگی سنگی بزرگی که به به عقیده ی کارشناسان جایگاه مقدسی برای پرستش یکی از خدایان نبطی به نام دوشارا، خدایگان کوهستان بوده است. دیواره های ناهمواری که بر روی سنگ جبل اثلب وجود دارد، دلانی طبیعی به طول ۴۰ متر است که به جبل اثلب منتهی می شود و با سنگ تراشی های مختلفی نیز آراسته شده است و فرورفتگی های هم به رسم نذر خدایان نبطی در آن نیز کنده کاری شده است که به راحتی قابل مشاهده است.

با کمی جستجو و کنجکاوی در شهر مدائن الصالح با کانال هایی مواجه خواهید شده که در آن دوره تاریخی گویا مخازنی از آب برای ساکنین این منطقه بوده است که نشان دهنده ی نمونه ‌ای از دانش نبطی‌ ها در جمع‌ آوری آب باران و اداره آبخوان ‌های زیرزمینی نیز بوده است

در طول مدت زمانی که در این شهر در حال گذر از دامنه جنوب شرقی جبل اثلب هستید، می توانید تصور کنید که تجار و شترهای زیادی از این منطقه عبور می کردند. آن ها خورجین هایی از صمغ کندر به طرف شهر مدائن الصالح عبور می کردند، این قطعات چسبناک که از درخت کندر گرفته می شده بسیار برای مردم آن زمان ارزشمند بوده و خریداران این صمغ تنها ثروتمندان روم، یونان، مصر و یهودی ها بودند.

زمانی که خورشید که از افق پایین می رود، شما حتما اقدام به ترک این شهر متروکه کنید، چرا که شب آنچنان سکوتی را در کنار مقبره های این منطقه تجربه خواهید کرد که که گویی هیچ صدایی تا به حال به گوشتان نخورده است. فراموش نکنید که در طول مدت زمانی که در این شهر عکس هایی را به یادگار بگیرید.