هر شهری در جهان نمادی دارد که در بین دیگر کشورها شناخته شده است، می توان به جرات گفت نماد شهر لندن، برج ساعت بیگ بن (Big Ben) است. در واقع بیگ بن نامی است که بر روی ناقوس بزرگ ۱۳ تنی این برج ساعت گذاشته شده است، این زنگ در هر ساعت به صدا در می آید و زمان را اعلام می کند.

در خود بریتانیا این ساعت را به نام “برج سنت استفان کاخ وست‌مینستر” می شناسند. در سال ۲۰۱۲ به افتخار شصتمین سالگرد تاجگذاری ملکه الیزابت دوم برج ساعت بیگ بن به برج الیزابت (Elizabeth Tower) تغییر نام داده شد. در سال ۲۰۱۷ بیگ بن برای ۴ سال خاموش شد تا تحت تعمیرات و برخی بازسازی ها قرار بگیرد.

پیشینه تاریخی ساعت بیگ بن

متاسفانه در تاریخ ۲۲ ماه اکتبر سال ۱۸۳۴ میلادی کاخ وست مینستر در آتش سوزی مهیبی سوخت و از بین رفت. بعد از این حادثه از معمار مشهور انگلیسی چارلز بری خواسته شد که طراحی مجددی از این کاخ در نظر بگیرد و بخش جدیدی موسوم به برج ساعت را به این کاخ اضافه کند. براساس این طرح برج ساعت در شمال شرقی کاخ قرار می گرفت. طرح ساخت برج ساعت همراه با کاخ سلطنتی در سال ۱۸۳۴ پی ریزی شد اما برج ساعت در سال ۱۸۵۶ میلادی یعنی ۱۳ سال بعد به اتمام رسید. برج ساعت بیگ بن از ۹۶ متر ارتفاع دارد و ساعت ها در چهار جهت برج قرار داده شده اند.

ساخت ساعت بیگ بن یک چالش بزرگ

در زمان ساخت برج ساعت قرار براین بود که این ساعت حتی ۱ ثانیه با زمان گرینویچ تفاوت نداشته باشد. این تصمیم یک چالش بزرگ را برای سازندگان ساعت به وجود آورد اما خوشبختانه سازنده آن از پس این عمل به خوبی برآمد. ادموند بکت دنیسون به همراه ادوارد دِنت افرادی بودند که وظیفه طراحی و ساخت ساعت بزرگ بیگ بن را برعهده داشتند.

از همان آغاز کار مشکلات و مصائب زیادی بر سر راه سازندگان قرار گرفت. در ابتدا یک ناقوس بزرگ با ۴ زنگ کوچک از راه رودخانه تیمز به لندن آورده شده و با ۱۶ اسب سوار بر واگن به وست مینستر منقل شدند. متاسفانه در سال ۱۸۵۷، در هنگام آزمایش ناقوس بزرگ شکافی برروی آن افتاد که جبران شدنی نبود.

بعد از کشمکش های فراوان در نهایت بیگ بن نهایی به وزن ۱۳.۵ تن ساخته شد. در مرحله بعد مشکل جدید خود را نمایان کرد، محور بالابر مناره برج خیلی کوچک تر از ساعت ساخته شده بود! اما خوشبختانه با ترفندهای گوناگون ساعت را در برج جای دادند و در نهایت در سال ۱۸۵۹ میلادی برای نخستین بار بیگ بن شروع به نواختن کرد.

چند ماه بعد از شروع کار ساعت بیگ بن، زمانی که همه فکر می کردند همه چیز به درستی پیش رفته است، ناقوس برای بار دوم شکاف جدی دیگری برداشت. پتکی که برروی ناقوس زده می شد بسیار سنگین بود و ضربات مکرر آن در یک محل باعث ترک شده بود. این بار جرج اِری پیش قدم شد و پیشنهاد داد که پتک کوچک تری را جایگزین پتک قبلی کرده و محل ناقوس را کمی جا به جا کنند تا پتک به ترک برخورد نکند.

بیگ بن، از دقیق ترین ساعت های جهان

همانطور که در بالا ذکر کردیم، یکی از ویژگی های خاص بیگ بن همزمانی دقیق آن با ساعت گرینویچ است. ساعت بیگ بن هنوز بعد از گذشت ۱۵۷ سال این ویژگی خود را حفظ کرده است و لقب دقیق ترین ساعت جهان را به خود اختصاص داده است. نکته شگفت انگیزی که همه ما را به فکر فرو می برد این است که تنها با استفاده از یک سکه‌ی کوچک نوسان پاندول را کنترل می کنند که از دقت بسیار بالایی برخورددار است. در طول تاریخ فعالیت ساعت بیگ بن، عوامل زیادی در کار ساعت اختلال هایی را ایجاد کردند مثلا در سال ۱۹۶۲ برف سنگین بر روی عقربه های ساعت بیگ بن نشست که همین عامل باعث شد برای اولین بار در تاریخ از زمان ساخت آن، ساعت بیگ بن ۱۰ دقیقه دیرتر از زمان دقیق موعد نواخته شود.

خاموشی ساعت بیگ بن

سازه های بزرگی چون برج ساعت بیگ بن همیشه با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند. این ساعت بزرگ مدت ها به دلیل ترک ناقوس و تعمیرات خاموش ماند. در سال ۲۰۰۷ ساعت بیگ بن بار دیگر خاموش شد تا زنگ هایش تعمیر شوند، این تعمیر هفت هفته زمان برد. آخرین خاموشی ساعت بیگ بن به سال ۲۰۱۷ برمی گردد و تخمین زده می شود که تعمیرات و بازسازی ۴ سال به طول انجامد و تنها در مناسبات خاصی به صدا درآید.

حقایقی شنیدنی از برج ساعت  بیگ بن

حقایق و دانستی های زیادی را در مورد ساعت بیگ بن در بخش های قبل ذکر کردیم اما در ادامه می خواهیم نکات جالب تری را برای شما بیان کنیم:

• یکی از نام هایی که در ابتدا قرار بود بر برج ساعت گذاشته شود، ویکتوریا بود.
• در مورد پیشینه اسم بیگ بن داستان های متفاوتی وجود دارد، عده ای بر این باور هستند که این اسم برجای مانده از قهرمان بوکس معروف بنجامین کانت است که به بن بزرگ شهرت داشت. بعضی دیگر می گویند که این ساعت را به نام سِر بنجامین هال که در زمان ساخت برج مأمور عالی رتبه‌ی دولت بود، نام گذاری کرده اند.
• ناقوس بزرگ ۱۳.۷ تن، ۲.۷ متر قطر و ۲.۲ متر ارتفاع دارد. وزن پتک بالغ بر ۲۰۰ کیلوگرم است. صدای تولید شده از نواخته شدن پتک، نت می موسیقی است و چهار زنگ کوچ دیگر نت های سُل دیِز، فا دیِز، می و سی را می نوازند.
• برج بیگ بن ۱۱ طبقه دارد و گفته می شود به دلیل چرخش محور زمین،این برج دچار ۰.۰۴ درجه خمیدگی شده است.
• در طی جنگ جهانی دوم در مه سال ۱۹۴۱، بمب گذاری توسط سربازان آلمان انجام شد که دو صفحه ساعت و قسمت های سقف پل برج آسیب دید و اتاق مجلس عوام را ویران کرد. معمار سر گیلس گیلبرت اسکات یک بلوک پنج طبقه جدید را طراحی کرد.
• ” خداوندا، از ملکه ویکتوریای اول محافظت کن.” یک جمله به زبان لاتین است که در پایین صفحه ساعت نوشته شده است.