پارک سیفیه، با قدمتی از دوره قاجار در همدان

پارک سیفیه در همدان

همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران است و استانی است که نخستین دولت حاکم بر فلات ایران، از این منطقه حکم می رانده است. در این استان جاذبه های گردشگری بسیار معروفی نیز غار علیصدر، هگمتانه و بوعلی وجود دارد که همگان آن ها را می شناسند اما در این مطلب از مجله گردشگری الی گشت می خواهیم درباره یکی از جاذبه های گردشگری در ملایر صحبت کنیم. این جاذبه پارک سیفیه در ملایر است که از قدیمی ترین پارک های این شهرستان به شمار می رود. این پارک قدمت به دوره حکومت قاجاریان دارد و در سال ۱۳۰۴ به دستور سیف الدوله (نوه فتعلی شاه) نیز به ساخته شد و به مردم تقدیم داده شد. در ادامه همراه ما در سفر به این شهر باشید تا بیشتر با پارک سیفیه در همدان آشنا شوید.

مطالب مرتبط:
راهنمای سفر به همدان
بهترین سوغاتی های همدان
طبیعت گردی در مهد تمدن ایران، همدان

همانطور که گفتیم پارک سیفیه یکی از قدیمی ترین پارک هایی است که در شهر همدان قرار دارد و توسط سیف الدوله که نوه فتحعلی شاه بود در سال ۱۳۰۴ درست در زمان حکومتش بر شهر ملایر نیز ساخته شد. تا قبل از آنکه سیف الله این پارک را به مردم ملایر در همدان تقدیم کند از آن به عنوان باغ شخصی خاندان سطلنتی استفاده می شود. این پارک در سمت شمال شرقی ملایر و در دامنه های کوه گرمه نیز واقع شده است و مساحتی در حدود ۱۰ هکتار نیز دارا می باشد. نکته ای باید بدانید این است که این پارک در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.

این بوستان دارای درختان چنار کهنسال برای ایجاد سایه، حوضچه ها و آبنما و جنگل مصنوعی بر روی تپه ها است. این بوستان که جزو اولین تفرج گاه های سنتی ایران زمین است توسط مهندسین ایتالیایی طراحی و ساخته شده است. بوستان سیفیه دارای دو استخر و مسجدی است که توسط سیف الدوله احداث شده است و ساختمانی که ظاهرأ محل سکونت بانی آن بوده است. این پارک به شکل های صلیبی وبیضی ساخته شده است و آب مورد نیاز آن از طریق احداث قناتی در ۸ کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوه های اطراف به محوطه پارک انتقال یافت.

معماری پارک سیفیه در همدان

طراحی پارک سیفیه بنا به درخواست سیف الدوله توسط مهندسین ایتالیایی نیز ساخته شده و پلان های به شکل صلیبی و بیضی هستند.اما ساختار کلی پارک ایرانی است و تاثیراتی از معماری پیش از صفویه و قاجار در آن مشهود است. قطعا پارکی به این بزرگی باید منبع آب بزرگی هم داشته باشد تا بتواند طراوت و سرسبزی را در آن حفظ کند، پس از مقنیان یزدی درخواست شد تا قناتی را در کوه های اطراف (در ۸ کیلومتری زرک) حفر کنند و آب آن را به پارک انتقال دهند. در این بوستان در هر قسمت با توجه به نیاز آن از مصالح متفاوتی استفاده شده است که چند مورد از آن ها نیز عبارت از سنگ، گِل، چوب، آجر، خشت، ساروج، کاشی و ملاط گچ هستند.

جاذبه های پارک سیفیه در همدان

پارک سیفیه در همدان یکی از جاذبه های گردشگری این شهر به شمار می رود و با توجه به قدمتی که دارد همچنان در بین گردشگران به عنوان یکی از جذاب ترین مناطق گردشگری به شمار می رود. در این پارک به دلیل وجود درختان چنار کهنسال و سر به فلک کشیده، در فصول مختلف سال، مناظری کم نظیر پدید آمده است. بسیاری برای دیدن آرامگاه سیف الدوله به این پارک می آیند و بسیاری دیگر برای لحظه ای استراحت و آرامش در فضای فرح بخش باغ سیفیه به این نیز در آخرهای هفته می آیند.

علاوه بر این پارک سیفیه دارای یک دریاچه ی مصنوعی هم می باشد، که با امکانات مناسب کمی بالاتر از پارک در سال های اخیر ساخته شده که یکی از جاذبه های توریستی ملایر می باشد و هرروز اهالی و گردشگران از این دریاچه بازدید می کنند و با قایق های پدالی در دریاچه مصنوعی گشت می زنند.

از دیگر جاذبه هایی که در این پارک قدیمی سیفیه در همدان وجود دارد نیز عبارت از آبنما و آبشار، شهر بازی، سینمای ۴ بعدی، جنگل مصنوعی بر روی تپه‌ ها و … می باشد.

آرامگاه سیف الدوله

همانطور که گفتیم پارک سیفیه به دستور سیف الدوله به مردم ملایر اهدا شد و به همین دلیل در محوطه ی پارک مقبره ای برای وی در این پارک ساخته شدند و آن برای وی به عنوان خانه ابدی نیز مورد استفاده قرار گرفت و اکنون زمانی که شما به بازدید از این پارک بروید می توانید مقبره سیف الدوله و نوه ی وی که مالک اصلی این بوستان و هفت قبر دیگر که در این پارک وجود دارد را نیز بازدید کنید. داخل بنا عکس هایی از سیف الدوله، امیر المؤید و خاندانش و یک تابلو مزین به آیات قرآنی دیده می شود.

معماری مقبره سیف الدوله ساختمانی چهار ضلعی است که از یک اتاق بزرگ و گنبدی برفراز آن و چهار اتاق به اضلاع ۴ متری با پوشش نیم گنبدی نیز تشکیل شده است، از درون هر یک از اتاق ها به وسیله دو دَر می توان به خارج بنا رفت. همچنین می توان به سمت مقبره سیف الودله در اتاق بزرگ راه پیدا کرد.

در داخل مقبره ی سیف الدوله می توانید تابلویی را مشاهده کنید که آیاتی از قرآن در آن نوشته شده است؛ همچنین چند عکس از سیف ‌الدوله، امیر المؤید و افراد خانواده وی در تابلوهای بزرگی وجود دارند که می توانید آن ها را ببینید.

آشنایی با سیف الدوله

شخص سیف الدوله همانطور که در طول این متن گفتیم، نوه فتحعلی شاده نیز بود و اگر بخواهیم به طور دقیق تر بیان کنیم وی نوه چهل و هشتم فتحعلی شاه فرزند سلطان احمد میرزا عضدالدوله نیز بود. وی اراضی ملایر را از دولت خریداری کرده بود و به آبادانی آن ها نیز همت گمارده بود. وی فردی خیرخواه و بسیار نیکوکار در تاریخ حاکمان ایران بود و درآمدی که از خرید این شهر نیز بدست می آورد به فقرا و نیازمندان و در راه ماندگان می کرد. حتی علوفه کاروان هایی که از این شهر عبور می کردند را تامین می نمود. سیف الدوله در سال ۱۳۳۹ از دنیا رفت و در وصیت نامه ی سیف الدوله نیز آمده است:

” اگر احکام شرع مقدس اسلام و عاطفه پدر و فرزندی مانع نبود بجز ثلث اموال تمامی اموالم را وقف می نمودم.”

دیگر جمله ای که از وی باقی مانده:

“اگر پیک اجل در تهران سر رسید مرا در آرامگاه خود در تهران و اگر در ملایر سررسید در تپه مناجات همان جایی که نیت خرید و وقف املاک خالصه را نمودم و آرامگاه خود را بدست خود احداث نمودم مرا دفن نمائید.” در عمارت پارک به خاک سپرده شد.

بخش عمده شهر به وی اختصاص دارد. برخی از نوادگان او همچنان در این شهر زندگی می کنند اما بسیاری از آن ها به خارج ایران مهاجرت کرده اند.