مسجد عیسی بیگ ترکیه، مسجدی که از خرابه های افسوس ساخته شده!

مسجد عیسی بیگ ترکیه | İsa Bey Mosque

امروز می خواهیم درباره ی یکی از برجسته ترین نمونه های معماری دوران سلجوقیان در کشور ترکیه را برای شما معرفی نماییم، مسجد عیسی بیگ (İsa Bey Mosque). این مسجد تاریخی در شهر ازمیر واقع شده است و بی شک یکی از جاذبه های دیدنی ترکیه محسوب می گردد. البته نکات بسیاری از این مسجد را برای شما بیان خواهیم کرد به طور مثال: برای مدتی این مسجد به عنوان یک کاروانسرا مورد استفاده قرار می گرفته است و… . در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق هم این جاذبه ی دیدنی و گردشگری کشور ترکیه را به اتفاق هم مرور نماییم.

مطالب مرتبط:
شهری در ترکیه با ۱۸ طبقه زیر زمین!
شهرهای معروف ترکیه را می شناسید؟

مسجد عیسی بیگ یا به عبارتی دیگر و به تلفظ زبان ترکی استانبولی مسجد عیسی بی، در قرن ۱۴ هجری که برابر است با قرن ۱۷ میلادی توسط یکی از معماران زبردست اهل شام که کشور سوریه ی امروزی است به نام علی موشمیش ساخته شد.

این بنای مذهبی تاریخی فعلی و با شکوه گذشته به افتخار یکی از حاکمین سلجوقی ساخته شد. این مسجد زیبا در زیر ارگ سلسوک و نزدیک کلیسای سنت جان واقع شده است.

بنای این مسجد بر خلاف سبک معماری های مرسوم در آن زمان، شکلی کاملا نا متقارن و ناموزون البته در شیوه ی معماری خود دارد. اگر تا به حال به ترکیه و شهر ازمیر سفر کرده باشید، حتما دیده اید که در تمامی نقاط و نمای این بنا همانند: درب های مسجد، پنجره ها و گنبد ها، عدم تقارنی که از آن سخن گفتیم به وضوح کاملا نمایان است. هنگامی که می خواهید وارد این مسجد شوید در قسمت ورودی این مسجد خواهید دید که توسط یک سنگ نبشته تزئین شده است.

اندازه و ابعاد این مسجد ۵۱ در۵۷ متر مربع است. این محیط شامل یک حیاط بزرگ و یک سالن شبستان است که محیط مسجد در آن شکل گرفته است. این مسجد بزرگ تاریخی به صورت کلی از ۲ راهروی جانبی و دو گنبد در مرکز آن تشکیل شده است.

تزئینات بصری معماری این بنای مذهبی متشکل از آجرهای بازمانده از مناره ای هشتی شکل است که البته هر کدام از این آجرها نیز شکلی هشت گوش دارند. درباره ی بنا و ساختمان مسجد عیسی بیگ ترکیه بیشتر توضیح خواهیم داد.

نمای شرقی این مسجد توسط سنگ های مرمر سفید حکاکی شده اند. حکاکی این سنگ ها عبارت است از؛ طرح های هندسی زیبا و کتیبه های خوش نویسی شده که به صورت کاملا ظریفی بر روی این سنگ های مرمر حک و تزئین شده اند.

در فضای داخلی مسجد ۱ محراب و ۱ منبر ساخته شده از سنگ مرمر وجود دارد که جلوه ای خاص را به محیط داخلی مسجد آورده است و به گفته ی کارشناسان تاریخی یکی از تمایزات این بنای مذهبی و تاریخی با بناهایی مذهبی در رده ی خود است.

به گنبد مسجد عیسی بیگ می رسیم، قسمتی از هر مسجد که اول از همه در نظر بینندگان و بازدید کنندگان نمود پیدا می نماید. گنبد عیسی بی توسط کاشی های رنگ آمیزی شده با رنگ فیروزه ای به صورتی استادانه ساخته و در کنار هم قرار گرفته اند.

همچنین ستون های داخلی مسجد به سبکی کاملا کلاسیک مناسب در آن زمان طراحی شده اند. به فضای بیرونی مسجد می پردازیم. در دو طرف مسجد، دو مناره که یکی در سمت غرب و دیگری در سمت شرق است، وجود دارد.

این نکته را درباره ی مناره های این مسجد باید بدانید که این مناره ها، مناره های اصلی متعلق به قرن ۱۷ میلادی و یا قرن ۱۴ هجری نیستند زیرا، در پی زلزله های سال ۱۶۵۳ و ۱۶۶۸ که در این منطقه اتفاق افتاد، آسیب های جدی به مناره های اصلی و اولیه ی مسجد وارد آورد.

پس از این حادثه، این دو مناره برای ۲ بار در سال های ۱۹۷۵ و۲۰۰۵ مورد ترمیم و بازسازی مجدد قرار گرفت. در حال حاضر نیز در دو طرف مسجد ۲ مناره به همان ترتیب یکی در غرب و دیگری در شرق وجود دارد اما بر اساس بازسازی هایی که بر روی آن ها صورت گرفته است، دیگر نمی توان گفت که مناره های اولیه هستند.

اما با این حال بازسازی مناره های این مسجد به صورتی است که هنوز هم ساختار ساده و در عین حال با ظرافت مناره های اولیه به چشم می خورد. یکی از مواردی که کلیت این مسجد را با دیگر مساجد ترکیه متمایز می کند، وجود لوسترهایی با سبکی کاملا پیچیده  و پر زرق و برق نسبت به دیگر لوسترها و یا دیگر لوازم موجود در مساجد دیگر ترکیه است.

دلیل این مدعا بر آن است که در اکثر مساجد ترکیه تمامی لوازم داخلی تزئینی مساجد، کاملا ساده هستند.

از دیگر ظرافت ها و تزئینات این بنا برایتان می گوییم، در کنار دیوارهای خارجی مسجد سنگ های قبری وجود دارد که دارای نمادها و نوشته هایی به زبان عربی و ترکی هستند.

این قبرها دو دسته ی متفاوت اند، دسته ی اول به رنگ سیاه و سفید هستند و مربوط به دوره ی حکومت سلجوقیان است به خط کوفی بر روی آن ها حکاکی شده است. دسته ی دوم سنگ قبرها، به رنگ سفید هستند و از جنس سنگ مرمر می باشند.

مسجد عیسی بیگ برای اولین بار در سال ۱۹۳۴ به دلیل آسیب های وارده در گذر زمان به صورت کلی بازسازی و مرمت شد. مسجد عیسی بیگ یکی از جاذبه های تاریخی و اصیل کشور ترکیه به شمار می رود که علاوه بر دارا بودن جاذبه های تاریخی غنی، دارای جاذبه های گردشگری بسیار زیادی در اطراف خود است.

همچنین برای رفاه حال مسافران و بازدیدکنندگان این بنای مذهبی و تاریخی، در کنار دیواره های مسجد غرفه ها و مغازه هایی وجود دارد که گردشگران می توانند سوغات های سنتی آن منطقه را خریداری نمایند.

یکی از نکات جالبی که درباره ی این مسجد تاریخی وجود دارد این است که برای ساخت این مسجد، از ستون ها و سنگ های باقی مانده از خرابه های شهر تاریخی افسوس (Ephesus) ترکیه در آن زمان استفاده کرده اند!

از جمله قوانین موجود برای ورود در داخل مسجد عیسی بیگ ترکیه برای مردان پوشیدن شلوار و برای زنان پوشاندن مو و پاهایشان است.