کارتاژ | Carthage کلان شهر فنیقی ها در تونس
به گفته افسانه ها کارتاژ در زمان حکمرانی ملکه فنیقی ها الیسا ملقب به دایدو (Dido) حول و حوش سال ۸۱۳ قبل از میلاد ساخته شد و پس از سقوط شهر صور در سال ۳۳۲ توسط اسکندر، کارتاژ تبدیل به مقر اصلی فرمان روایی فنیقی ها در غرب سرزمین های تحت سلطه شان شد و تبدیل به یک امپراطوری غیر رسمی اما قدرت مند شد. امروزه این منطقه تبدیل به حومه ثروتمند نشین تونس شده است. ویلاهایی پر از باغ های پر میوه و رنگارنگ در کنار آن ها ساخته شده است. با الی گشت همراه شوید تا از آن چه بر کارتاژ گذشت بیشتر بدانیم.
شهر داد و ستد
پس از سقوط کلان شهر صور در سال ۳۳۲ قبل از میلاد مسیح به دست اسکند مقدونی. تمام ساکنین شهر که توانسته بودند از نبرد صور جان سالم به در ببرند دارایی های با ارزش خود را برداشته بودند و به کارتاژ گریختند. اغلب آن ها به حدی ثروتمند بودند که توانسته بودند جان خود را بخرند، پناهنده ها دست پر به شهر رسیدند و آن را تبدیل به مرکز تجارت جدید فنیقی ها کردند.
پس از آن اهالی شهر بسیاری از آفریقایی هایی که اصالتا اهل شهر بودند را از شهرشان بیرون کردند و خیلی از آن ها را به بردگی گرفتند و احترام را از آن ها گرفتند. همزمان شروع به برقراری رابطه دوستانه یا قبایل اطراف از جمله نومیدیا کردند تا آن ها به ارتش به پیوندند و ارتشی شکست ناپذیر را بسازند. در مدتی کوتاه کارتاژ از یک شهر کوچک در ساحل تبدیل به شهری با وسعت و عظمت بزرگ همراه با املاک و مستغلات فراوان شد. هنوز یک قرن نگذشته بود که کارتاژ تبدیل به ثروتمندترین شهر خاورمیانه شد. اشراف زادگان در کاخ ها زندگی می کردند و کسانی که ثروت کمتری داشتند در خانه های کوچک، اما جذاب! در حالی که مالیات و تعرفه ها ثروت شهر را افزود و تجارت را در آن رونق بخشید.
بندر بی حد و حصر بود، با ۲۲۰ اسکله، ستون های درخشان که یک نیم دایره دور آن کشیده شده بودند و با مجسمه یونانی تزئین شده بود. کشتی های تجاری کارتاژ همه روزه در بندرهای سراسر مدیترانه فعالیت می کردند و نیروی دریایی و حاکم منطقه حفاظت و امنیت از آن ها را بر عهده داشتند. آن ها درهایی تازه بر تجارت جهانی گشودند.
جنگ های پونیک
- جنگ اول: جنگی دریایی میان ناوگان کارتاژ و روم در گرفت. علت اصل تصرف جزیره سیسیل بود. جنگ ۲۴ سال طول کشید و رومی ها با ابداع پل های مترحک توانستند کشتی های کارتاژ را در هم بشکنند. در این سری جنگ ها نیروی دریایی کارتاژ از بین رفت و سیسیل به دست رومیان افتاد.
- جنگ دوم: پس از گذشت ۲۳ سال دوباره بین دو کشور درگیری رخ داد. این بار علت درگیری بر سر معدن های کشور اسپانیا بود. در این جنگ رهبر ارتش کارتاژ هانیبال بود که با ۵۰ هزار نفر سرباز پیاده، ۹ هزار سواره و ۳۷ فیل جنگی سپاه رومیان را شکست داد. پس از آن رومیان برای شکست او چندین بار سردار خود را عوض کردند اما فایده ای نداشت و بیش از ۷۰۰۰۰ رومی در این جنگ ها کشته شدند.
هانیبال تصمیم گرفت مستقیما به شهر روم حمله کند اما ایالت های روم به پیمانشان با روم وفادار ماندند و رومی ها توانستند از طریق مسدود کردن راه ارتباطی کارتاژی ها با شهر که مسیر دسترسی آن ها به غذا بود لشگر کارتاژ را تضعیف کنند. نتیجه آن شکست ننگین هانیبال بود. روم بخشی های از کارتاژ که در نزدیکی دریای اژه بود تصاحب کرد و هانیبال پس از یک صلح از روی اجبار با نوشیدن زهر خودکشی کرد.
- جنگ سوم: چهار سال بعد در سال ۱۴۶ قبل از میلاد روم به بازمانده های کارتاژ حمله کرد و آن ها به خاطر گرسنگی تسلیم شدند. رومی ها کارتاژ را آتش زدند و مردم آن را به بردگی گرفتند.
سقوط و بازسازی
رومی ها پس از سوزاندن شهر حتی سنگی را بر روی سنگ دیگر باقی نگذاشتند. اوتیکا Utica پایتخت آفریقایی های روم شد و شهز ویرانه در میان خرابه ها آرام گرفت. تا این که در سال ۱۲۲ قبل از میلاد سخنران رومی یک کلنی کوچک در میان آن تاسیس کرد. یاد و خاطره جنگ های پونیک هنوز بسیار تازه بود واگرچه کلنی سقوط کرد اما ژولیوس سزار پیشنهاد طرح بارسازی کارتاژ را ارائه کرد. ۵ سال پس از مرگ او کارتاژ مجددا برپا خواست و قدرت از اوتیکا به کارتاژ رسید. تا زمان سقوط امپراطوری رومی ها شهری مهم باقی ماند.
اوایل قرن دوم بعد از میلاد تبدیل به سومین شهر بزرگ رومیان شد و جمعیت آن به ۳۰۰۰۰۰ نفر رسید. در این دوران بناهای باشکوهی ساخته شد. مانند دوران پونیک تیپه های بیرسا مرکز فرهنگی شهر بود. و رومی ها به شدت از ساختار پونیکی آن حفاظت می کردند.
اوایل قرن چهارم میلادی، کارتاژ شهری پیشرو برای آفریقایی های مسیحی تبدیل شد و تبدیل به یکی از کانون های آغازین مسیحیت شد. استانداری بیزانس در قرن هفتم تسلط بر کارتاژ را بر عهده داشت و نتوانست در مقابل حمله حسن بن النعمان در سال ۶۹۸ میلادی از شهر محافظت کند و شهر مجددا ویران شد تا سال ها پس از آن تونس بر روی آن ساخته شد.
دیدنی های امروز کارتاژ
از دیدنی های آن میتوان به توفه (به معنی جهنم) اشاره کرد. مردم معتقد بودند اولین محلی که الیسا ملکه فنیقی در آن وارد شد این جا بود. این محل در روزهای آغازین تاسیس شهر ساخته شد و گاهی نوزادان خود را در آن قربانی می کردند. پارک باستان شناسی محلی است که می توانید پشت حمام های قدیمی خیابان های قدیمی را ببینید طرحی که رومی ها برای مناطق مسکونه کارتاژ پیاده کرده بودند. پارک نماینگر تاریخ پر سوز و گداز شهر است. در نزدیکی پارک محله magon قرار داردو برای کسانی که می خواهند روند توسعه و پیشرفت شهر در دوران پونیک شهر را به خوبی حس کنند تجربه جالبی خواهد بود. تیپه های بیرسا نیز در زمان فنیقی ها و بعدها در زمان رومی ها مرکز فعالیت های فرهنگی بودند.
منبع: ancient.eu