شهر زیر زمینی سامن
شهر زیر زمینی سامن دارای ظرفیت بسیار بالایی جهت رونق اقتصادی و جذب گردشگر در منطقه سامن و همدان می باشد. البته که این مکان نیاز به زیر ساخت های مناسبی برای ورود گردشگران خواهد داشت. شهر زیر زمینی سامن که در شهری به همین نام در جنوب غربی ملایر در استان همدان واقع شده است. این بنای تاریخی که در سال ۱۳۸۷ در لیست آثار ملی ثبت شده است، در طی حفاری هایی که توسط شرکت مخابرات برای خطوط فیبر نوری در حال انجام بود به صورت اتفاقی کشف گردید. با الی گشت همراه شوید تا در مورد این مطلب بیشتر بدانیم.
مطالب مرتبط: به زودی همه ی فرودگاه ها به وسیله ی ربات های هوشمند کنترل می شوند! شگفت انگیزترین هتل های زیرزمینی دنیا مرموزترین شهرهای زیرزمینی جهان
هسته مرکزی شهر را باستان شناسان حدس می زنند که به دوره قبل از اشکانیان بازگردد. پس از ان شهر به مرور زمان گسترش یافته و احتمال می رود که خرابه های این شهر همانی باشد که در کتاب های المسالک و الممالک آورده شده است. طبق بررسی های اولیه انجام شده نشان داده شده است که شهر بر روی یک بستری از سنگ گرانیت ساخته شده و گویا بیشترین وسعت خود را در سال های ۱۳۰ تا ۱۶۰ پیش از میلاد داشته و به عنوان یک مکان مذهبی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.
معاون استانداری همدان که فرماندار ویژه ملایر نیز می باشد اعلام نموده که شهر زیر زمینی سامن دارای ظرفیت بسیار بالایی برای جذب توریست و گردشگر به این شهر می باشد که می بایست در مرحله اول امکاناتی را برای بازدید آن ها ایجاد نمود. باب اله فتحی اعلام نمود که این فرایند و ساخت مجموعه دستکند برای بازدیدکنندگان می بایست هرچه سریعتر به مرحله بهره برداری برسد. او همچنین اضافه کرد که زمانی که ساختمان ورودی دستکند سامن زمانی که افتتاح شود می تواند باعث شود تا گردشگران و مسافران علاوه بر بهری مندی از طبیعت زیبا و باغ های گردو بتوانند از مجموعه دیدنی و تاریخی شهر زیر زمینی سامن نیز بازدید نمایند. از طرف دیگر در راستای تبدیل یکی از خانه های تاریخی سامن به اقامتگاه گردشگران در این منطقه، او این کار را امری بسیار شایسته و به عنوان الگویی مناسب برای سایر نقاط در همدان برشمرد.
از طرف دیگر در این خصوص ابراهیم جلیلیف رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر نیز اعلام نمود که برای راه اندازی بخش اول دستکند سامن تمهیداتی در نظر گرفته شده که با پیگیری مسئولان از جمله فرماندار ویژه ملایر، نمایندگان ملایر، مسئولان شهر سامن و همچنین اداره کل میراث فرهنگی استان همدان در حال انجام می باشد. او همچنین از جمله فعالیت هایی که تاکنون انجام شده را برشمرده و اضافه کرد که تاکنون استحکام بخشی به فضاها، نورپردازی های لازم، مرمت روی وسایل بدست آمده، ساخت ویترین، ادامه آماده سازی ورودی و محل ارائه امکانات به مسافران و گردشگران می باشد.
علاوه بر این موارد ایشان تاکید کردند که با توجه به موقعیت قرارگیری شهر سامن و مجموعه دستکند در مسیر ورودی استان از سوی بروجرد و استان های جنوبی کشور قرار گرفته است، در حال رایزنی برای جذب سرمایه گذاری های بخش خصوصی می باشیم تا بتوانیم تابلو ها و بیلبوردهای معرفی کننده و همچنین خانه های بوم گردی را ایجاد نماییم. او همچنین اضافه کرد که برای اینکه بتوان به درستی از مابقی فضای باقی مانده استفاده نمود نیاز به کمک و حمایت مسئولان محلی می باشد. البته که شهرداری سامن نیز می بایست محوطه مرکزی و فضاها را آزاد نموده تا بتوان با ارائه به بخش خصوصی گزینه های مناسبی را برای جذب گردشگر ارائه نمود.
۴ نظرات
شهر زیرزمینی دستکند ،سامن قدیمی ترین شهر زیرزمینی ایران است و از نظر باستان شناسی یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیر زمینی جهان به شمار میرود که قدمتی بین ۳۵۰۰ تا ۱۰ هزار سال دارد. بر اساس کاوشهای باستان شناسی، بیش از ۶۰ اسکلت انسانی در این مجموعه کشف شده است که تدفین چمباتمهای در این مجموعه یک شیوه تدفین است ، که در آن بدن به صورت خمیده با زانوهایی رو به سینه قرار میگیرد و اشیایی همچون ظروف سفالی ابزار مفرغی و تزئینات شخصی به عنوان هدیه با متوفی دفن میشود از ویژگیهای تدفین در دورههای پیش از ،تاریخ به ویژه عصر مفرغ و آغاز عصر آهن محسوب میشود.نخستین کاربرد آیینی این شهر زیرزمینی گورستان و محل تدفین مردگان بوده است در دورههای بعد این مکان به نیایشگاه پیروان آیین میترائیسم تبدیل شد و سپس
در مقاطعی از ،تاریخ به پناهگاهی امن برای مردم در برابر یورش دشمنان بدل گردید. شهر زیرزمینی سامن، مجموعهای حیرت انگیز از اتاقها دالانهای تو در تو، فضاهای آیینی و مسیرهای مخفی است که همگی در دل سنگ سخت گرانیت با دقت مهارت تراشیده شدهاند این شهر زیر زمینی بدون هیچ گونه مصالحی و در بستری از سنگ گرانیت در ۳ طبقه و در عمق ۴ تا ۶ متری زمین زیر شهردر ۳ طبقه و در عمق ۴ تا ۶ متری زمین زیر شهر
سامن ساخته شده و تا کنون فقط ۳ هکتار آن توسط باستان شناسان کاوش شده است همچنین، وجود یک رشته قنات فعال چند هزار ساله در درون شهر زیرزمینی گواهی بر دانش مهندسی پیشرفته ساکنان باستانی منطقه دارد به روایت مردم محلی، برخی از راههای مخفی این شهر تا بیرون از محدوده امروزی سامن امتداد یافته.اند قدمت این مجموعه حدود ۸۰۰ تا ۹۵۰ سال پیشتر از پیدایش حکومت مادها هخامنشیان و آیین میترائیسم است و به دوره ای باز میگردد که اقوام کهن زاگرس نشین، همچون لولوبیها گوتیان و کاسیها در این نواحی میزیستند و حکمرانی میکردند.از دیگر آثار تاریخی شاخص شهر ،سامن میتوان به برج خانقلی اشاره کرد که با قدمتی حدود ۷۰۰ سال، به دوره ایلخانی تعلق دارد. این بنای خشتی و گلی در محله چال
خانقلی واقع شده و نمونهای ارزشمند از معماری سنتی منطقه را به نمایش میگذارد. همچنین، مقبره
سام و حام دو فرزند حضرت نوح (ع)، در آرامستان قدیمی سامن قرار دارد و براساس روایت های تاریخی
و دینی در ادیان یهودیت ، مسیحیت و اسلام و همچنین نوع و روش معماری و مصالح به کار رفته در پایه های بنای اولیه، مقبره دارای قدمتی حدود ۴۵۰۰ سال میباشد این مقبره در دوره های ایلخانان و صفویان تجدید بنا شده ولی قدمت بنای مقبره فعلی به اواسط دوره قاجار بازمیگردد. نام گذاری شهر «سامن نیز برگرفته از نام سام فرزند پیامبر نوح (ع) است. شهر زیرزمینی سامن برج خانقلی و مقبره سام و حام هر سه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند و گنجینهای ارزشمند از تاریخ، آیین و فرهنگ کهن ایرانی را در دل خود جای داده اند.
سامن یکی از قدیمی ترین و کهن ترین شهرها و زیستگاههای انسانی در ایران میباشد و شهر زیرزمینی دستکند سامن نیز ، قدیمی ترین شهر زیرزمینی ایران است از نظر باستان شناسی یکی از منحصر به فردترین شهرهای زیر زمینی جهان به شمار میرود . شهر زیر زمینی سامن ۳۵۰۰ تا ۱۰ هزار سال قدمت دارد. بر اساس کاوشهای باستان شناسی بیش از ۶۰ اسکلت انسانی در این مجموعه کشف شده است که تدفین چمباتمه ای در این مجموعه یک شیوه تدفین است که در آن بدن به صورت خمیده با زانوهایی رو به سینه قرار میگیرد و اشیایی همچون ظروف سفالی ابزار مفرغی و تزئینات شخصی به عنوان هدیه با متوفی دفن می شود از ویژگیهای تدفین در دوره های پیشا تاریخ، عصر مفرغ و آغاز عصر آهن محسوب میشود نخستین کاربرد آیینی این شهر زیرزمینی گورستان و محل تدفین مردگان بوده است در دوره های بعد این مکان به نیایشگاه پیروان آیین میترائیسم تبدیل شد و سپس در مقاطعی از تاریخ به پناهگاهی امن برای مردم در برابر یورش دشمنان بدل گردید شهر زیرزمینی سامن مجموعه ای حیرت انگیز از اتاقها و دالانهای تو در تو فضاهای آیینی و مسیرهای مخفی است . که همگی در دل سنگ سخت گرانیت با دقت و مهارت تراشیده شده اند
بر پایه بیش از بیست منبع معتبر تاریخی و اسلامی از جمله آثار نویسندگانی چون ابن فقیه همدانی کتاب البلدان نگارش شده حدود ۱۲۰۰ سال پیش ، یاقوت حموی کتاب معجم البلدان ، زکریا قزوینی کتاب عجایب المخلوقات، اسطخری یکی از برجسته ترین جغرافیدانان جهان اسلام و کتابهای اللباب فی تهذیب الانساب و روضه الصفا و مجمع التواریخ و قصص همچنین با استناد به آیه ۴۴ سوره هود، محل به گل نشستن کشتی حضرت نوح (ع) و فرزندانش کوه جودی در حوالی نهاوند کنونی دانسته شده است.
در این منابع تأکید شده که بنای اولیه شهر نهاوند – که در متون کهن با نام( نوح آوند) شناخته میشده به دست حضرت نوح (ع) و فرزندانش پایه گذاری شده است. نوح نبی و فرزندانش سالهای طولانی از عمر خود را در این منطقه سپری و زندگی کرده اند.
از میان فرزندان نوح (ع) ، دو تن به نامهای سام و حام در شهر سامن چشم از جهان فروبستند و پیکرشان در آرامستان قدیمی این شهر به خاک سپرده شده است.
مقبره کنونی سام و حام که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده مربوط به اواسط دوره قاجار است. این بنا بر روی بناهای قدیمی تر مربوط به دوره های ایلخانی و صفویه تجدید بنا شده است؛ اما بررسی شیوه و روش معماری و نوع مصالح به کاررفته در پایه های مقبره و روایتهای تاریخی و دینی در سه آیین یهودیت مسیحیت و اسلام، قدمت بنای اولیه مقبره به ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سال قبل بازمی گردد
یوشع دیگر فرزند حضرت نوح (ع) نیز در نزدیکی سامن در روستای سیاه کمر انوج، به خاک شده است. هرچند برخی از مردم به اشتباه این مقبره را بابا حسین می نامند اما بر پایه مستندات و روایات معتبر آن مکان آرامگاه یوشع، فرزند نوح نبی (ع) است.
آرامگاه سام و حام در سامن قدیمی ترین مدفن پیامبرزادگان در ایران و خاورمیانه میباشد این آرامگاه متعلق به سام و حام دو فرزند نوح ( ع) است که در آرامستان قدیمی سامن دفن شده اند پایه های اولیه مقبره اصلی قدمتی در حدود ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سال دارد . ولی ساختمان آرامگاه فعلی مربوط به دوره قاجار میباشد که ساختمان فعلی هم بر روی بناهایی از دوره ایلخانان و صفویان تجدید بنا شده است. نام بردن از این بنا به نام امامزاده اشتباه میباشد چون در مذهب شیعه امام زاده به فرزندان ، نوادگان و بازماندگان ائمه معصومین گفته میشود
به ویژه کسانی که از نسل امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) هستند ولی این بنا متعلق به سام و حام دو فرزند نوح نبی میباشند