لرستان یکی از استانهای غربی کشور عزیزمان ایران است. این خطهی زیبا از هزاره چهارم زیستگاه انسانها بوده است. اقوامی که در آن ناحیه زندگی میکردهاند به دلیل عدم داشتن خط ناشناخته باقیماندهاند. بااینوجود باستانشناسان معتقدند لرستان از معدود سرزمینهایی است که انسانها برای کشاورزی، اهلیکردن حیوانات و یکجانشینی انتخاب کردهاند. این استان که مرکز آن خرمآباد است علاوه بر جاذبههای گردشگری تاریخی دارای جاذبههای طبیعی فراوانی هم هست که اگر اهل ایرانگردی هستید نباید بازدید از آن را از دست بدهید. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر درباره جاذبههای لرستان بدانیم.
معرفی جاذبه های لرستان
همانطور که گفتیم استان لرستان خطهایست سرشار از جاذبههای گردشگری. این استان در واقع مقصدی محبوب هم برای طبیعتگردان و هم برای تاریخدوستان به حساب میرود. در این مقاله از الی گشت به معرفی برخی از جاذبه های لرستان میپردازیم.
جاذبههای تاریخی لرستان
از آن جایی که لرستان از دیرباز سکونتگاه انسانها بوده است جاذبههای تاریخی بسیاری را در خود جایداده که در زیر به معرفی برخی از آنها میپردازیم.
قلعه فلک الافلاک
قلعه فلکالافلاک یکی از مشهورترین جاذبه های لرستان از نوع تاریخی آن است که شاید شما هم نام آن را شنیده باشید. این قلعه با نامهای دیگری همچون شاپورخواست، قلعه اتابکان و قلعه ۱۲ برجی هم شناخته میشود و بر روی تپهای مشرف به شهر خرمآباد مرکز لرستان واقع شده. گفتنی است این قلعه در سال ۱۳۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده. قدمت ساخت فلکالافلاک به دوران ساسانیان برمیگردد و تا دوره قاجار از آن بهعنوان مرکز فرماندهی یا محل زندگی حاکمان استفاده میشده. این قلعه دارای پلان هشتضلعی نامتقارن با الگوی مستطیلی بوده و دو حیاط، ۱۲ برج و تزیینات آجرکاری، کاشیکاری و گچبری دارد.
موزه مردمشناسی لرستان هم در داخل قلعه قرار دارد و میتوانید از آن هم دیدن کنید. در این موزه آثار مختلفی از آدابورسوم مردم لرستان تا اشیایی مربوط به دوره هخامنشیان به نمایش گذاشته شده است.
آدرس: قلعه فلکالافلاک، خیابان امام (ره)، دوازدهبرجی، خرمآباد، استان لرستان، ایران
مناره آجری خرم آباد
مناره آجری خرم آباد یکی دیگر از جاذبه های لرستان به حساب میرود که قدمتی نزدیک به ۹۰۰ سال دارد و در جنوب خرم آباد واقع شده. تاریخ شناسان این بنا را متعلق به دوران آل بویه (دیلمیان) میدانند. ارتفاع این مناره چیزی حدود ۳۰ متر است و قطر پایینترین قسمت آن به ۵٫۴ متر میرسد. گفتنی است این منارهی آجری در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است. همچنین ۹۹ پله در قسمت داخلی مناره برای دسترسی به بالاترین قسمت آن وجود دارد.
بقایای معماری بهجامانده در پیرامون این مناره نشانگر این است که بناهای دیگری مانند کاروانسرا و مسجد هم در اطراف آن ساخته شده بودهاند. لازم به ذکر است که این مناره آجری در حقیقت برای هدایت کاروانهایی ساخته شده که بهطرف شهر شاپورخواست میرفتند.
آدرس: مناره آجری خرمآباد، پارک شقایق، محله قاضیآباد، خرمآباد، لرستان، ایران
غار کلماکره
از دیگر جاذبه های لرستان غار کَلْماکَره است دارای اهمیت تاریخی بسیاری است. شاید شگفتزده شوید اگر بدانید که یکی از ۶ گنج بزرگ جهان به شکلی تصادفی در این غار کشف شده. بر اساس مستندات تاریخی میتوان گفت سلسلههای باستانی ایران در دوران هخامنشیان و ساسانیان از این غار اسرارآمیز بهعنوان خزانه خود استفاده میکردهاند. گرچه بعضی تاریخشناسان بر این باورند که این غار متعلق به عیلامیان بوده است. جالب است بدانید که نقابهایی طلایی مربوط به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در این غار کشف شده. نقابهایی که شبیه به نقابهای بالماسکه امروزی هستند!
متأسفانه از ۵۰۰۰ عتیقهی یافت شده در این غار فقط ۱۰ درصد در کشور باقیمانده و باقی آنها در حال حاضر در موزههای کشورهای دیگر مانند لوور، متروپولیتن و میهو کیوتو قرار دارند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پلدختر، ۱۳٫۵ کیلومتری شمال غربی شهر پلدختر در جنوب کوه مله، ارتفاع ۵۵۰ متری از سطح دشت روستای دره باغ
مسجد سلطانی بروجرد
از دیگر جاذبه های لرستان در بخش تاریخی باید به مسجد سلطانی بروجرد اشاره کرد که با نامهای مسجد امام و مسجد شاه هم شناخته میشود. این مسجد که در شهر بروجرد واقع شده با ۷۰۰۰ متر مربع مساحت بر روی مسجد جامع عتیق ساخته شده که قدمت آن به قبل از اسلام میرسد و پیش از آن در واقع یک آتشکده بوده است.
گفتنی است در زمان زندیه این مسجد تخریب شده و ساخت مسجد جدیدی بر روی آن شروع شده و تکمیل آن تا زمان سلطنت فتحعلیشاه قاجار به طول انجامیده است. به همین علت نام سلطانی را به این مسجد دادهاند. پس از آن مشابه این مسجد در شهرهای قزوین و تهران هم ساخته شد. در حقیقت نمونه مشابه این مسجد در تهران، مسجد امام بازار است. گرچه مسجد سلطانی از تمام این مساجد همه قدمت بیشتری دارد و عنوان بزرگترین مسجد تاریخی غرب کشور به آن اختصاص دارد.
آدرس: لرستان، بروجرد، میدان قیام، خیابان صفا
گرداب سنگی خرم آباد
گرداو بردینه خرم آباد هم از دیگر جاذبه های لرستان است که از اهمیتی تاریخی برخوردار است. گرداب سنگی یا گرداو بردینه، سازهای دایرهای شکل است که با مصالح سنگ و ساروج به دور چشمهای ساخته شده تا آب خروجی از آن را ساماندهی کرده و با کانال آب به مناطق مختلف شهر برساند. این اثر باستانی در شمال غرب خرم آباد واقع شده و به دوران ساسانی تعلق دارد. این سازه همچنین در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: گرداب سنگی خرمآباد، میدان تختی، خرمآباد، لرستان، ایران
غار میرملاس
از دیگر جاذبه های لرستان از نوع تاریخی آن باید از غار میرملاس یاد کرد. این غار در نزدیکی شهر کوهدشت واقع شده و نقاشیهایی بر دیوارههای جنوبی و شمالی آن از دوران غارنشینی باقی مانده که شامل نقوشی از رزم، شکار، انسان و حیوان میشود. همچنین نقوش حیواناتی مانند گوزن، گاو، سگ، روباه و خصوصاً اسب و سوار در حال تیراندازی و شکار و موضوعات رزمی با رنگهای قرمز و سیاه بر دیواره این غار حک شده. اندازه صورتها در نگارههای سنگی میرملاس بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر هستند و اغلب نقشهای حیوانات به صورت نیمرخ کشیده شده.
متأسفانه، نقاشیهای این غار فاقد هرگونه پوشش و محافظ هستند و ورودی غار به دلیل ریزش طبقات بالایی مسدود است. همچنین نقوش دیواره ایوان غار به وسیلهی عوامل انسانی و طبیعی تخریب شده و به سختی قابل رویت است.
آدرس: غار میرملاس، ۱۸ کیلومتری شمال شرق کوهدشت، لرستان، ایران
جاذبههای طبیعی لرستان
نوبتی هم باشد نوبت پرداختن به جاذبه های لرستان از نوع طبیعی آن است. پس اگر عاشق طبیعتگردی هستید در ادامه با الی گشت همراه باشید.
دریاچه گهر
دریاچه گهر از دیگر جاذبه های لرستان است و به نگین اشترانکوه معروف است. این دریاچه به عنوان یکی از زیباترین دریاچههای ایران هر سال هزاران گردشگر را از نقاط مختلف به سوی خود میکشاند. این دریاچه آب شیرین زیستگاه گونههای گیاهی و جانوری متنوعی است. دریاچه گهر هوای پاک و فوقالعاده و آب زلال و شفافی دارد و به همین خاطر فضایی ایدئال و استثنایی برای کمپینگ به شمار میرود.
این دریاچه از دو قسمت به نامهای گهر بزرگ و گهر کوچک تشکیل شده. ساحل دریاچه در بیشتر نواحی صخرهای است؛ اما در قسمتهایی از آن که ساحل ماسهای دارد امکان شنا وجود دارد. دریاچه گهر در منطقه محافظتشده اشترانکوه و در مرز الیگودرز، دورود و ازنا قرار گرفته است.
آدرس: استان لرستان، منطقه حفاظت شده اشترانکوه، بین دورود، الیگودرز و ازنا
دره خزینه
دره خزینه هم از دیگر جاذبه های لرستان به شمار میرود که بعضی آن را با دره گرندکانیون آمریکا مقایسه میکنند. این دره در اواسط جاده پلدختر به اندیمشک در روستای خزینه واقع شده و فضایی ایدهئال برای کوهنوردی و صخرهنوردی است برای علاقهمندان به این ورزشها به شمار میرود. دسترسی به این دره با چند ساعت پیادهروی ممکن است. اما به دلیل وجود آفتاب استفاده از کفش و کلاه مناسب را نباید فراموش کنید. نیمه اول بهار و اول پاییز بهترین زمان برای بازدید از این دره است.
گفتنی است پلی قدیمی به طول ۱۱۲ متر و ارتفاع ۸۵ متر در این دره وجود دارد که اگر شجاع باشید باید عبور از روی این پل معلق را در برنامه خود بگنجانید. رودخانه بزرگ سیمره هم از این دره میگذرد و در طول زمان موجب فرسایش سنگهای دره شده و شکلی خاص به آن بخشیده. قسمت پیچ نعل اسبی دره مهمترین و جالبترین قسمت دره به حساب میرود و چشم هر بازدیدکنندهای را به خود خیره میکند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان پلدختر، روستای دره خزینه
دریاچه کیو
دریاچه طبیعی کیو هم از جمله جاذبه های لرستان به حساب میرود و با وسعت هفت هکتار و سه تا هفت متر عمق در وسط شهر خرم آباد واقع شده و بازدید از آن برای هر گردشگری تجربهای شگفتانگیز خواهد بود. این دریاچه به رنگ کبود است. این رنگ به دلیل وجود گونههای گیاهی خاصی در کف آن است. در واقع علت نامگذاری این دریاچه هم از همین رنگ نشات میگیرد چرا که کیو به زبان لری به معنای کبود و تیره است و به همین خاطر این دریاچه به این نام خوانده میشود.
قایقسواری با قایق موتوری، قایق پدالی، جت بات و قایق موزیکال روی دریاچه کیو از تفریحات مهم این فضاست. همچنین شهربازی کوچکی کنار دریاچه وجود دارد با بازیهایی مثل استخر توپ، ترامپولین، یوروبانجی. علاوه بر این هرساله تعدادی پرنده مهاجر به این دریاچه میآیند که تماشای آنها تجربهای لذتبخش است.
آدرس: دریاچه کیو، میدان مادر، خرم آباد، لرستان
دشت لالههای واژگون
دشت لالههای واژگون یکی از دیدنیترین جاذبه های لرستان است که در دل رشتهکوه زاگرس واقع شده و شامل منطقهای کوهستانی با مساحتی بالغ بر ۲,۹۰۰ هکتار میشود. این دشت در ماه اردیبهشت با لالههای واژگون خود تمام چشمها را به خود خیره میکند و بازدید از آن تجربهای بهشتی برایتان خواهد ساخت. گفتنی است سوسن چلچراغ و اشک مریم از گلهای لاله واژگون این ناحیه هستند.
آدرس: دشت لالههای واژگون، جاده شول آباد، روستای خیرآباد، لرستان، ایران
علاوه بر مناطقی که معرفی شد لیست جاذبه های لرستان در بخش طبیعتگردی باز هم ادامه دارد و شامل تنگه شیرز، آبشار افرینه، آبشار برنجه، تنگه لیلی دورود، تنگه هلت پلدختر، آبشار آب سفید، دره کهمان و تونل برفی ازنا میشود.
زیباترین آبشارهای لرستان
آبشار گریت خرم آباد
لرستان، خانه بسیاری از آبشارهای زیبا است که یکی از آنها آبشار گریت که به نام سرکانه یا هفتچشمه شناخته میشود، است. این آبشار در روستایی به همین نام واقع شده و در دامنههایی پوشیده از درختان بلوط قرار گرفته است. آبشار گریت آبشاری ویژه در دل طبیعت است که برای دوستداران طبیعت محل مناسبی است.
آدرس: خرمآباد، کیلومتر ۱۵ جاده خرمآباد به بروجرد
آبشار آب سفید الیگودرز
الیگودرز لرستان یکی از مناطق ییلاقی و سرسبز لرستان است که بهویژه در فصل بهار و تابستان بسیار زیبا است. آبشار آب سفید الیگودرز، در ۷۷ کیلومتری این شهر واقع شده و به دلیل ارتفاع ۳۵ متری خود، زیبایی و شگفتی زیادی به همراه دارد. در زبان محلی به این آبشار «او اسپید» گفته میشود که از تشکیل حبابهای سفید به وجود آمده و نتیجه برخورد قطرات آب با هوا است. این آبشار زیبا، در فهرست میراث طبیعی ایران در سال ۱۳۹۸ به ثبت رسیده و نمادی از طبیعت زیبای این منطقه است.
آدرس: ۷۷ کیلومتری شهر الیگودرز
آبشار بیشه لرستان
آبشار بیشه لرستان در میان جنگلهای بلوط در اطراف کوههای زاگرس قرار دارد. این آبشار به ارتفاع ۴۸ متر و پس از پرتاب از بالای صخرهها، به رودخانه سزار میرسد. آب این آبشار از چشمههای زاگرس است که با کرمانشاه مشترک است. آبشار بیشه به عنوان یکی از آثار ملی، در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده که نشان از اهمیت و ویژگیهای منحصر به فرد آن است.
آدرس: شهرستان خرم آباد، روستای بیشه
آبشار افرینه خرم آباد
آبشار افرینه در جنوب ارستان قرار دارد و یک آبشار پرآب و پرتلاطم است که از اتصال دو رود چشمک و افرینه سرچشمه میگیرد و پس از طی مسیری پرپیچ و خم در دره، به رودخانه کشکان میریزد. چشمانداز افرینه از دیگر آبشارهای متفاوت است و در دشتی وسیع، آبشار از بالای یک صخره عریض به رودخانه فرسایشی سرازیر میشود. مردمان روستای افرینه و گردشگران به این مکان طبیعی برای تفریح و لذت بردن از آرامش و صدای زیبای آب سفر میکنند تا به خوبی حس هیجان و سرزندگی را تجربه میکنند.
آدرس: خرمآباد، بزرگراه خرمآباد- اندیمشک، روستای افرینه
آبشار نوژیان لرستان
آبشار نوژیان، یکی از آبشار های لرستان است که بین دو کوه تاف و هشتاد پهلو در یک تفرجگاه جنگلی آرام و دلنشین قرار دارد. ارتفاع این آبشار به ۹۵ متر میرسد و حوضچهای عمیق در پای آن به چشم میخورد. این آبشار بلندترین آبشار لرستان است که در سال ۱۳۸۷ توسط سازمان میراثفرهنگی به عنوان چهل و ششمین اثر ملی ثبت شده است. جریان آب از چشمههای بالادست آبشار آغاز میشود و پس از سقوط از آبشار، به یک رودخانه کوچک میپیوندد و در ادامه به سوی مناطق پاییندست جریان مییابد.
آدرس: استان لرستان، ۳۸ کیلومتری جنوب شرقی خرم آباد
آبشار برنجه شول آباد
آبشار برنجه شول آباد یا آبشار تاف، یکی از جاذبههای فراوان منطقه شولآباد در اطراف شهر الیگودرز است که به عنوان یکی از زیباترین و بلندترین آبشار های لرستان و ایران شناخته میشود. این آبشار در طبیعتی زیبا و در محوطه کوه برنجه، در نزدیکی روستای پیر امام قرار دارد. ارتفاع این آبشار برنجه بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ متر تخمین زده شده و برخی افراد آن را به عنوان سیزدهمین آبشار مرتفع جهان معرفی کردهاند. برنجه، یک آبشار پلکانی با سهطبقه است که بیشترین حجم آب را در اوایل فصل بهار از خود به نمایش میگذارد.
آدرس: ۹۷ کیلومتری شهرستان الیگودرز، منطقه ززوماهرو، روستا پیرامام، شول آباد
تنگه و آبشار پیازه خرمآباد
تنگه و آبشار پیازه خرمآباد، در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال خرمآباد، در بین صخرههای باریک قرار دارد و حوضچههای پلکانی زیبایی را به وجود آورده است. برای رفتن به این تنگه و آبشار باید مسیری در حدود ۶ کیلومتر را طی کنند تا به آبشار برسند.
آدرس: خرمآباد، جاده خرمآباد به الشتر، زرین چقا
آبشار شیرز لرستان
آبشار شیرز لرستان جایی است که فرسایش سنگ و خاک، به همراه جریان آب رودخانهای، آبشارهایی کوچک و بزرگ را به وجود میآورد که صخرهها را با صیقلیشدن بیشتر به دیدنیترین حالت خود تبدیل میکند. در این تنگه، رد پای تمدن و تاریخ پارینهسنگی در آثار باقیمانده مشاهده میشود که بیشتر ارزش این منطقه را افزایش میدهد. در فصل بهار و تابستان، این تنگه به دلیل پرآب شدن، پذیرای گردشگران است.
آدرس: لرستان، کوهدشت، جاده اولادقباد، بخش زردلان، بعد از روستای مهدی رضای زردله
آبشار وارک لرستان
آبشار وارک که در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد، یک نمونه جذاب از آبشار های لرستان است که با دو قسمت دوقلو مانند، با ورود آب به از این صخره ایجاد میشود و در ادامه به رودخانه میریزد. این آبشار با ارتفاع بلند خود و جریان آرامی که دارد، تمام گردشگران را به خود جذب میکند و زیبایی طبیعت را به گردشگران نشان میدهد.
آدرس: استان لرستان، ۶۰ کیلومتری جنوب شرق خرم آباد
آبشار کبوتر لانه لرستان
آبشار کبوتر لانه لرستان یا بهعبارتدیگر آبشار کموتر لو(کبوتر لو)، از آبشار های لرستان است که بهخصوص در نیمه اول سال و از اردیبهشت تا شهریور، توجه بسیاری از علاقهمندان را به خود جلب میکند. این آبشار در میان درختان بلوط و در دل کوههای زاگرس واقع شده و با شروع فصل بهار زیبایی آبشار کبوتر لو بیشتر میشود. وجود گونههای گیاهی و جانوری متنوع در کنار رودخانه و جنگل، به همراه حوضچههای آب فراوان، زیبایی و جذابیت این منطقه را دوچندان میکند.
آدرس: لرستان، شهرستان الشتر، منطقه بسطام
آبشار مخمل کوه خرمآباد
در دره زیبای مخمل کوه لرستان، آبشار فصلی زیبایی به نام آبشار مخمل کوه واقع شده است. با وجود این آبشار در مخمل کوه که به دلیل پوشش و فراوانی گل و سنگ ظاهری زیبا و مخمل مانند دارد بر جذابیتهای آن افزوده است. این منطقه در فصول گرم و پرباران جلوه زیباتری دارد، به همین دلیل بهترین فصل سفر به آبشار مخمل کوه خرم آباد نیمه اول سال است و چون اینجا یک منطقه ییلاقی محسوب میشود بهتر است در نیمه دوم سال به دلیل سرمای هوا به آن سفر نکنید.
آدرس: لرستان، خرمآباد، ۱۸ کیلومتری شمال خرم آباد
آبشار طلایی خرمآباد
آبشار طلایی خرمآباد، یکی دیگر از آبشار های لرستان است که به زیبایی شهر افزوده است. این آبشار که به نام آبشار دره گرم هم شناخته میشود، تنها آبشار درونشهری ایران است که در کمترین فاصله با مرکز شهر قرار دارد. برای دسترسی به آن باید مسیری زیبا و پرماجرا با پیمایش ۲ تا ۳ ساعت را پشت سر بگذارید. در طول این مسیر، آبفشانهای فراوان و حوضچههای آب، جذاب آن را برای گردشگران بیشتر کرده و وجود یک حوضچه در کنار آبشار، فضایی دلچسب و آرامشبخش برای لذتبردن از طبیعت فراهم میکند.
آدرس: خرمآباد میدان کیو، خیابان ولیعصر به سمت مخمل کوه
آبشار کول چپ لرستان
آبشار کول چپ از جمله جاذبههای طبیعی و زیبای لرستان است که در فاصله ۷۵ کیلومتری محور خرمآباد به اندیمشک واقع شده است. این آبشار در حاشیه روستایی با همین نام، در نزدیکی دهستان جلوگیر از توابع پلدختر، به چشم میخورد. در اطراف این منطقه، نشانههای غارنشینی قدیمی دیده میشود که به وجود انسانهای دورههای پیش از باستان اشاره دارد. قطرات آب که بر روی صخرههای سنگی فرود میآیند، جلوهای هنری به وجود آورده که برای بازدیدکنندگان پس از هزاران سال، همچنان جذابیت دارد.
آدرس: شهرستان پلدختر، ۱۰۰ کیلومتری آزاد راه خرم آباد – پل زال
جاذبههای دیگر
جاذبه های لرستان تنها به انواع طبیعی و تاریخی ختم نمیشود. این استان دیدنیهای دیگری هم دارد که به دو مورد از آنها اشاره میکنیم.
بام لرستان
بام لرستان یا بام خرم آباد از دیگر جاذبه های لرستان است و در واقع مجتمعی گردشگری تحقیقاتی است که بر فراز کوه مدبه در شرق خرم آباد واقع شده و چشمانداز خیرهکنندهای از شهر دارد. مکانهای تفریحی، باغ وحش، پارک آبی، رستوران و کافیشاپ از جمله قسمتهای مختلف بام لرستان هستند. همچنین آبشاری به طول ۳۲۷ متر در این مجتمع وجود دارد که در کنار درختان سرسبز منظرهای دیدنی ساخته است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، شرق خرم آباد، کوه مدبه
رصدخانه کاسین
رصدخانه کاسین از جاذبه های لرستان به شمار میرود که در سال ۱۳۹۳ در بام خرمآباد به بهرهبرداری رسید و از همان زمان لقب مدرنترین رصدخانه خاورمیانه را به خود اختصاص داد. در این مکان افراد از کودک تا دانشآموز و دانشجو میتوانند به تماشای ستارگان بنشینند. دورههای آموزشی و تورهای علمی مختلفی هم در این رصدخانه برگزار میشوند.
آدرس: استان لرستان، شهرستان خرمآباد، مجتمع علمی، تحقیقاتی و گردشگری چهارده معصوم
جمع بندی
در این مقاله از الی گشت به معرفی و بررسی جاذبه های لرستان پرداختیم. این استان دارای دیدنیهای طبیعی و تاریخی مختلفی است و هرساله گردشگران زیادی از آن دیدن میکنند. اگر شما هم عاشق ایرانگردی هستید بازدید از این خطهی زیبا را از دست ندهید.
مطالب مرتبط: آبشار بیشه، جلوه ای از طبیعت مسحورکننده لرستان راهنمای سفر به لرستان قایقرانی و شنا در تنگه لی لی دورود لرستان