شهر گلپایگان که به شهر چهار اقلیم ایران معروف است یکی از شهر های استان اصفهان است که در شمال غربی این استان واقع شده است؛ گلپایگان در معنای لغوی به معنی شهر گلباد است که گلباد از نام های معروف ایرانی است.
بر اساس برخی شواهد تاریخی نام اولیه این شهر گرپادگان بوده است. گرپادگان به معنای کوهپایه است که با گذشت دوران تغییر یافته و به نام امروزی آن یعنی گلپایگان تبدیل شده است.
این شهر تقریبا در یک منطقه کوهستانی واقع شده است که دارای دشتی وسیع است که رودخانه‌ها، قنات‌ها، چشمه‌ها و آب‌های زیرزمینی آب مورد نیاز آن را فراهم می‌کنند؛ این شهر دارای آب و هوایی معتدل با زمستان‌های سرد و تابستان‌های نسبتا گرم است.
این شهر یکی از شهر های تاریخی در ایران است که حوادث تاریخی بسیاری را تجربه کرده و یادگاری های تاریخی بسیاری از دوران مختلف تاریخی در آن به یادگار مانده است.
شهر گلپایگان به این دلیل به شهر چهار اقلیم ایران مشهور است که از سمت شمال و غرب توسط کوه‌های پوشیده از برف، از سمت شرق توسط بیابان و از سمت جنوب توسط دشت ها و باغ‌ها احاطه شده است؛ دیدنی های گلپایگان بسیار متنوع و جذاب هستند که به همین دلیل گردشگران زیادی را به خود جذب می نماید.
در این شهر کهن که بر اساس پژوهش‌های باستانی قدمت زندگی انسان در آن به دوران نوسنگی بازمی‌گردد اشیایی مانند چماق و تیر و کمان یافت شده است که از کهن‌ترین ابزارها در ایران هستند.
به همین دلیل این شهر زیبا مقصدی ایده‌آل برای افرادی است که به تاریخ کهن علاقه دارند؛ به منظور آشنایی بیشتر با این شهر کهن، در ادامه برخی از دیدنی‌های گلپایگان را معرفی می‌کنیم.
برای مشاهده جدید ترین قیمت های بلیط هواپیما در سایت الی گشت کلیک کنید:
مسجد جامع شهر گلپایگان
در ایران، مساجد همواره جزء مکان هایی بوده‌اند که از اهمیت و احترام خاصی در نزد مردم برخوردار بودند؛ یکی از مساجد بزرگ و مهم تاریخی ایران در شهر گلپایگان قرار دارد که قدمت آن به دوره حکومت سلجوقیان در ایران باز می گردد.
رزرو هتل جهانگردی گلپایگان
تاریخ ساخت مسجد جامع گلپایگان سال ۴۹۳ هجری شمسی در حدود ۹ قرن پیش است؛ معماری ایرانی و اسلامی که در ساخت بنای این مسجد به کارگرفته شده است گواهی بر تأیید قدمت این مسجد است.
ابونصر دستور ساخت این مسجد را صادر کرده است که امروزه از دیدنی‌های گلپایگان به حساب می‌آید؛ ابوعمر بن محمد القزوینی معمار بنای این مسجد بوده است که در کتیبه های موجود در این مسجد از هر دو فرد نام برده شده است.
برخورداری از یک صحن و شبستان بزرگ، گنبد آجری و کتیبه های متعددی که بر روی آجر حک شده است، از ویژگی های این مسجد هستند.
ارتفاع این گنبد آجری مسجد در حدود ۲۲ متر است و صحن شبستان آن در صورت کسر کردن فضا های حجره‌ها و هشتی ها در حدود ۱۶۰۰ متر مربع است؛ بناهای جدید تری در این مسجد وجود دارد که در زمان قاجار به دستور فتحعلی شاه ساخته شده‌اند.
بازار چهار سوق در شهر گلپایگان
یکی از دیدنی های گلپایگان، بازاری کهن است که به مسجد جامع شهر راه دارد؛ قدمت این بازار چهار سوق به دوران سلجوقیان باز می گردد و از لحاظ سبک معماری و نوع آجرکاری، شباهت زیادی با بازار بزرگ اصفهان دارد.
سوق یا چارسوق که از کلمه چهارسو گرفته شده است به محلی اطلاق می شود که دو راسته اصلی و مهم بازار در آن به هم می رسند؛ در واقع محل تقاطع دو راسته مهم و اصلی در بازارها را چهار سوق می گفتند.
این بازار زیبا دهانه‌ای وسیع دارد که با طاق بندی و سقف ضربی آجری، نمونه کاملی از بناهای سبک معماری سلجوقی در ایران است.
مناره گلپایگان
دیدنی بعدی که قصد داریم به شما معرفی کنیم میل گلپایگان معروف است، مناره‌ای است که از بلندترین مناره‌ها در ایران است؛ این مناره که در قرن پنجم هجری ساخته شده است دو درب و یک پلکان اندرونی دارد.
پلکان اندرونی این مناره که به صورت دورانی به سمت بالای مناره رفته که دارای ۶۴ پله است؛ تنها کتیبه ای که روی این مناره وجود دارد، کتیبه‌ای که به خط کوفی نگارش شده اما مطلبی در مورد تاریخ ساخت آن ذکر نشده است.
این مناره در حدود ۱۰۰۰ سال قدمت دارد اما توانسته است با مقاومت در برابر رخدادهای طبیعی همچنان سالم و پابرجا باقی بماند.
هدف و فلسفه ساخت این مناره در قدیم، بر اساس برخی روایات به عنوان چراغی برای هدایت کاروانیان بوده است که راه گم نکنند. این بنای تاریخی و زیبا که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است در داخل شهر گلپایگان واقع شده است.
مقبره امامزادگان هفده تن
مقبره امامزادگان هفده تن بناهای تاریخی و مذهبی شهر گلپایگان مقبره مبارکه چند امامزاده است که قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد؛ مقبره امامزادگان هفده تن که در سال ۱۱ هجری ساخته شده است دارای ویژگی های منحصر به فردی در سبک معماری است.
وجود ایوان، غرفه‌هایی در دو طبقه، گلدسته، چهار درب، سه سرراهی، چند کتیبه و گنبد از جمله ویژگی های شاخص و مهم در معماری این مقبره مبارکه است که در کنار تزئینات و کاشی‌کاری، جلوه زیبایی به این مکان مقدس بخشیده است.
بر اساس شواهد و روایات امامزادگانی از فرزندان امام حسن (ع)، امام صادق (ع)، امام موسی کاظم (ع)، امام حسین (ع) و فرزندان جعفر طیار در این مقبره به خاک سپرده شده‌اند.
مقبره امامزاده سیدالسادات
دیدنی بعدی گلپایگان، بنایی مذهبی است که مقبره امامزاده سیدالسادات نام دارد؛ قدمت این بنا حدود ۸۰۰ سال است.
در این بنای زیبا، اولین قسمتی که چشم‌ها را به خود جذب می‌کند گنبد فیروزه‌ای زیبای آن است که در حدود ۹ متر ازتفاع داشته و به صورت هنرمندانه و زیبایی کاشی‌کاری شده است.
بر اساس کتیبه‌ای که در این مقبره وجود دارد، پیکر سه تن از فرزندان امام موسی کاظم (ع) که اسحاق، منصور و رضا نام داشته‌اند در این محل به خاک سپرده شده است.
ارگ تاریخی گوگد
در مسیر گلپایگان به سمت تهران، یکی دیگر از دیدنی‌های گلپایگان قرار دارد که از قدمتی در حدود ۴۰۰ سال برخوردار است؛ این ارگ تاریخی که گوگد نام دارد، به ارگ علیخانی نیز شهرت دارد.
علت این شهرت بر اساس اسناد تاریخی است که نشان می‌دهد که نصف این ارگ مهریه همسر فردی به نام علیخان بوده است.
این ارگ تاریخی بر اساس شرایط سیاسی کاربرد های مختلفی داشته است؛ به عنوان مثال در زمان صلح از این ارگ به عنوان یک کاروانسرا و در زمان جنگ به عنوان یک دژ و قلعه نظامی استفاده می کردند.
بنای این ارگ تاریخی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و به مهمانسرایی برای میزبانی از گردشگران تبدیل شد.
کبوترخانه شهر گلپایگان
یکی از دیدنی های گلپایگان یک سازه خشتی است که در گذشته به عنوان محلی امن برای کبوترها بوده است.
فلسفه این سازه‌های خشتی این بود که کشاورزان با هدف رهایی از شر آفت هایی که گریبان‌گیر زمین‌هایشان می‌شد و همچنین استفاده از فضولات پرندگان به عنوان کود این سازه‌ها را می‌ساختند.
نکته جالب در مورد این بناها این بود که در زمستان گرم و در تابستان خنک بودند و طوری طراحی شده بودند که پرندگان شکاری قادر به ورود به آن‌ها نبودند.
دریاچه سد گلپایگان
اولین سد مدرن در ایران که یک سد مخزنی خاکی است در گلپایگان ساخته شده است؛ این سد که عملیات ساخت آن در سال ۱۳۲۳ شروع شد، در سال ۱۳۳۶ آماده بهره‌برداری شد.
امروزه دریاچه حاصل از این سد خاکی یکی از دیدنی‌های گلپایگان است. گونه‌های ماهی مختلفی در دریاچه این سد زیست می‌کنند که می‌توان به سوف، کپور، ماهی سفید رودخانه‌ای و ماهی قزل‌آلا اشاره کرد.
دریاچه این سد و جاذبه‌های طبیعی اطراف آن یکی از مکان‌های گردشگری در شهر گلپایگان است که گردشگران و مسافران زیادی را به خود جذب می کند.
تنگه غرقاب در شهر گلپایگان
تنگه‌ای در شهر گلپایگان وجود دارد که داستان ها و افسانه های زیادی درباره آن بیان شده است؛ هرچند که ممکن است این داستان ها و افسانه ها خیالی و غیر واقعی بوده باشند اما باعث شدند که این تنگه اسرارآمیز به نظر برسد.
به همین دلیل باستان شناسان بسیاری دست به جستجو در این تنگه زدند و موفق شدند سنگ نوشته‌هایی تاریخی از این مکان کشف کنند که هر کدام به دوره های تاریخی مختلفی تعلق دارند.
اکثر این سنگ نوشته ها و نقش‌نگاره ها که در تنگه غرقاب کشف شده‌اند درباره شکار جانوران مختلف توسط انسان است که بز کوهی بیشترین این جانوران را شامل می شود.
کوه الوند
این کوه که از دیدنی های گلپایگان است با قله الوند که در همدان قرار دارد متفاوت است؛ این کوه که به کلنگ سیاه شهرت دارد یکی از جاذبه های طبیعی زیبا در گلپایگان است که مورد توجه علاقمندان به کوهنوردی است.
کوه الوند گلپایگان در شمال غربی این شهر قرار دارد که ارتفاع بلندترین نقطه این کوه در حدود ۳۰۰۰ متر است.
غار قلعه جمال
کوه قلعه جمال که در ۵ کیلومتری جنوب غرب شهر گلپایگان واقع شده؛ که در دل خود غار زیبایی دارد که یکی از جاذبه های طبیعی دیدنی و شگفت‌انگیز شهر گلپایگان است.
این غار برای علاقمندان به کوه نوردی و غارنوردی یک مکان ایده‌آل است که گردش خاطره انگیزی را برای آن ها رقم خواهد زد.
کلام آخر
اگر قصد سفر به مکانی دارید که چند نمونه از جاذبه های طبیعی، مانند کوه های پوشیده از برف، بیابان، دشت و باغ های سرسبز را در کنار یکدیگر داشته باشد، شهر گلپایگان را به عنوان مقصد خود انتخاب کنید.
گلپایگان به خاطر داشتن این ویژگی ها به شهر چهار اقلیم در ایران معروف است زیرا امکان لذت بردن از چند اقلیم و جاذبه طبیعی متفاوت در یک زمان را برای گردشگران فراهم کرده است.
گل، لبنیات و محصولات لبنی و کباب کوبیده، این خوراک اصیل و لذیذ ایرانی، از دیگر مواردی است که باعث شهرت گلپایگان، این شهر تاریخی شده است.
تمامی این ویژگی‌ها در کنار بناها و آثار تاریخی که از دوران‌های مختلف تاریخی ایران در این شهر به یادگار مانده است، دلایلی هستند که شما را برای تجربه کردن سفر به این شهر زیبا ترغیب می‌کنند.
امیدواریم از خواندن این مطلب در الی گشت لذت کافی را برده باشید.