آرامگاه سید غلام رسول چابهار، مردی که در سالگرد وفاتش پایکوبی می کردند

آرامگاه سید غلام رسول چابهار

چابهار یکی از مهم ترین بنادر ایران هم از نظر اقتصادی – سیاسی و هم از نظر وفور جاذبه های گردشگری است. این بندر، تنها بندر اقیانوسی ایران است که در انتهای جنوب شرقی آن قرار گرفته است. اگرچه بیشتر جاذبه های گردشگری این منطقه از کشور، از جمله جاذبه های طبیعی هستند، اما آثار تاریخی ارزشمندی را هم از ادوار مختلف تاریخی می توان در گوشه و کنار این شهر پیدا کرد. یکی از این آثار تاریخی که معمولا مورد توجه گردشگران چابهار قرار می گیرد، آرامگاه سید غلام رسول است. در سفر به چابهار، بندر همیشه بهار ایران الی گشت را همراهی کنید.

مطالب مرتبط:
جاذبه های گردشگری بندر همیشه بهار چابهار
سوغات چابهار چه چیزهایی هستند
در سفر به چابهار چه بایدها و نبایدهایی را رعایت کنیم

همه می گویند چابهار، بندر همیشه بهار! بندر چابهار در حاشیه کمربند استوایی کره زمین واقع شده، به همین دلیل در اکثر ایام سال، تغییرات دمایی در این بندر بسیار اندک است. بدون شک بهترین خطوط ساحل کشور را می توان در این منطقه از کشور پیدا کرد. سواحلی بکر که متاسفانه یا خوشبختانه هنوز توجه زیادی به آن ها نشده است. گفتیم متاسفانه، به خاطر اینکه ارزش این سواحل از منظر گردشگری فراتر از تمامی سواحل دیگر کشور است و با کمی برنامه ریزی می توان آن ها را به یک قطب گردشگری نه تنها در کشور، بلکه در خاورمیانه تبدیل کرد. گفتیم خوشبختانه، چرا که متاسفانه شاهد آن هستیم که هر منطقه ای که سر زبان ها می افتد، دچار توسعه ناپایدار و نابودی محیط زیست می شود! از سواحل چابهار می گذریم و برای تماشای یک اثر تاریخی به نام آرامگاه سید غلام رسول خود را آماده می کنیم.

بیشتر گردشگرانی که به شهر بندری چابهار سفر می کنند، سری هم به بنای تاریخی آرامگاه سید غلام رسول این شهر می زنند. این بنا که به سبک و سیاق هندی طراحی شده، اثری بر جای مانده از سال ۴۶۵ هجری قمری و دوران تیموریان است. از گذشته هایی دور، مسلمانان هندوستان و چابهار، به زیارت سید غلام رسول مشرف می شوند. این بنای سفید رنگ، در حدود ۵ کیلومتری شمال غربی خلیج چابهار واقع شده است. مقبره سید غلام در سال ۵۶ با شماره ۱۵۵۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مردم چابهار، اعتقاد خاصی به این شخص دارند. در ادامه ماجرای زندگی سید غلام رسول را خواهیم شنید.

سید غلام رسول که بود؟

پیرامون هویت سید غلام رسول دو دیدگاه مختلف وجود دارد. برخی از مردم معتقدند که این فرد، یک عارف نامدار شیعه بوده که مردم هندوستان و همچنین چابهار ارادت خاصی به او داشتند. برخی نیز اعتقاد دارند که سید غلام رسول یک فرد لوطی (مطرب دوره گرد) بوده که تمامی زندگی خود را وقف شادی و خوشحال کردن مردم کرده است. اما چیزی که گویا هر دو دسته به آن اعتقاد دارند، این است که سید غلام فردی هند تبار بود که برای ازدواج با یک زن چابهاری، به این بندر سفر می کند. او در شب عروسی خود دچار بیماری شد و از دنیا رفت. سید غلام قبل از مرگش، از مردم درخواست کرد که به جای گریه و زاری بر سر مزارش، رقص و پایکوبی به راه بیاندازند. به همین دلیل، ارادتمندان به این شخص، هر سال در سالگرد مرگش در آخر ماه ذی القعده، ده روز رقص و پایکوبی می کردند.

گویا در آن ایام، ابتدا زنان محلی مقبره را آب و جارو و مردها با لباس پاکیزه و آراسته خود را مهیای رقص و پایکوبی می کردند. به محض طلوع آفتاب، صدای ساز و دهل کل محوطه را بر می داشت و مردمانی از پاکستان، هندوستان و چابهار به همراه سیاه پوستانی از برخی کشورهای آفریقایی جشن و پایکوبی خود را آغاز می کردند. همچنین زنانی که سن بیشتری داشتند، برای گرفتن شفای بیماران و گرفتن حاجات دیگران به داخل مقبره می رفتند.

البته متاسفانه امروز از این مراسم و پایکوبی ها خبری نیست. امروزه مردم شیعه مذهب بندر چابهار در ایام مختلف سال از جمله ایام محرم و صفر در آرامگاه سید غلام رسول چابهار عزاداری می کنند.

معماری آرامگاه سید غلام رسول

بنای آرامگاه سید غلام رسول چابهار، شباهت زیادی به معماری بناهای هندی دارد و می توان گفت که به سبک هندی احداث شده است. برخی از کارشناسان عقیده دارند که این آرامگاه، یک بنای سلجوقیست، ولی بسیاری از کارشناسان هم عقیده دارند که این بنا در دوره تیموریان ساخته شده و در سال های بعدی از جمله عهد صفوی دخل و تصرفاتی در آن صورت گرفته است. خود بنای آرامگاه در ضلع غربی حیاط آن و بر روی یک صفه به ارتفاع یک متر ساخته شده است. در هر چهار گوشه این مقبره کوچک، می توان مناره هایی کوتاه قامت را مشاهده کرد.

درب ورود به آرامگاه در ضلع غربی بنا قرار دارد. با ورود به فضای داخل این بنا، طاق نماهایی را خواهید دید که به زیبایی هر چه تمام مقرنس کاری شده اند. نقش و نگارهایی اسلیمی همچون طرح گل را در جای جای این مقبره می توان مشاهده کرد. همچنین در داخل طاق نماها، عبارات “لا اله الا الله”، “یا محمد” و “یا علی” را می توان مشاهده کرد.

با وجود اینکه امروزه مراسم سالگرد این شخص بزرگوار به همان سبک و سیاقی که خود او خواسته بود برگزار نمی شود، ولی هنوز هم ارادتمندان به او، برای زنده و نگه داشتن یاد و خاطرش در آن ایام به زیارت او می روند. آرامگاه سید غلام رسول چابهار، یکی از جاذبه های تاریخی این بندر معروف کشورمان است. گویا در گذشته در جای جای این بنا، نقاشی های زیادی هم وجود داشته که امروزه به جز تعداد محدودی، چیز از آن ها باقی نمانده است. اگر شما هم روزی قصد سفر به بندر زیبای چابهار را داشتید، به دیدار این مقبره بروید و یاد و خاطر سید غلام را زنده نگه دارید.