قدیمی ترین هدیه دنیا
در بهار سال ۲۰۱۳ در یکی از روستاهای نواحی مرکزی لهستان در جریان حفاری یک حوض ماهی، ناگهان شی ای عجیب کشف شد: وسیله ای که به نظر می آمد باستانی است و با ارزش. روی این شی پوشیده از حکاکی های ظریف و جذابی بود که نشان می داد اثری هنری ست و ساخت آن زمان زیادی برده است. اما در آن زمان هیچ کس فکرش را هم نمی کرد که این کشف مهم قدیمی ترین هدیه دنیا باشد! پس از بررسی ها مشخص شد که این شیء یک شاخ گوزن ۱۰ هزار ساله است. در ادامه الی گشت را همراهی کنید تا در مورد قدیمی ترین هدیه دنیا بیشتر بدانید.
مطالب مرتبط: این پل ۴ هزار ساله، قدیمی ترین پل دنیاست! مرگ اسرار آمیز قدیمی ترین درخت، دانشمندان را شوکه کرد!
اولین قدم، کشف ماهیت این شیء تاریخی بود؛ بررسی های دی ان ای نشان می دهد که این اثر کشف شده یک شاخ گوزن شمالی است. حالا نوبت به بررسی قدمت این اثر است؛ رادیو کربن و بررسی ظاهر این اثر هنری، قدمت آن را برای اوایل دوره ی میانه سنگی (مزولیتیک) تخمین می زند، یعنی چیزی حدود ۱۰ هزار سال قبل. این وسیله با شاخ گوزن شمالی ساخته شده و این یعنی برای خود لهستان نیست و از جایی به این منطقه آورده شده است. اما از کجا؟ مگر چند کشور در دنیا زیستگاه گوزن شمالی هستند؟ در آن زمان گوزن های شمالی فقط در شمال اسکاندیناوی و شمال غربی روسیه زندگی می کردند.
از طرفی ظرافت هایی که برای ساخت این وسیله به کار رفته بود نشان می داد که این اثر هنری یک هدیه است، هدیه ای که قدیمی ترین هدیه دنیا است و مردمان نواحی شمالی دنیا آن را به مردمان کشوری در هزاران کیلومتر آن طرف تر هدیه داده اند. کشف این شواهد یعنی دانشمندان با موردی اسرار آمیز روبرو هستند! این شاخ گوزن در حدود ۱۰ هزار سال پیش چطور از کشورهای اسکاندیناوی به لهستان آورده شده ؟! مساله وقتی پیچیده تر می شود که بدانیم تا به حال هیچ وقت هیچ شاخ گوزن شمالی از آن زمان در اروپای شرقی پیدا نشده است.
آیا باز هم از این شاخ های گوزن در محل کشف وجود دارد؟ این سوال باستان شناسان را دوباره به محل کشف این وسیله کشاند. کل محل حفاری شد اما هیچ اثر هنری دیگر و یا نشانه های زندگی در آن پیدا نشد. اینجا بود که سوالی بزرگ در ذهن باستان شناسان شکل گرفت: چرا فقط همین یک شاخ گوزن در محلی بسیار دورتر از زیستگاه واقعی گوزن های شمالی پیدا شده است؟
گفتیم بر روی این شاخ گوزن حکاکی های ظریف و جذابی به کار رفته پس بگذارید کمی درباره ی ویژگی های ظاهری این وسیله حرف بزنیم: این اثر هنری ۳۰ سانتی متر طول و ۲ تا ۳ سانتی متر قطر دارد، لبه های شاخ کاملا انحنا دارند و شیاری مرکزی هم در امتداد این لبه ها انحنا پیدا کرده است. بر روی این شیار مرکزی ۱۰ مثلث هست که با خط های موازی پر شده اند. با دیدن حکاکی های ظریف روی این شاخ گوزن می توان این طور تصور کرد که این وسیله ارزش اجتماعی زیادی داشته است. از طرفی این وسیله ی ارزشمند به خوبی هنر شکارچیان باستان شمال اروپا را به تصویر کشیده است.
این شاخ گوزن دقیقا از کجا به این محل آورده شده؟ و آیا قدیمی ترین هدیه دنیا ست؟ باستان شناسان برای رسیدن به جواب این سوال دست به تحقیقات زیادی زدند و در نهایت فهمیدند که شاخ گوزن برای نواحی شمالی فنلاند است. شاید فنلاندی ها بعد از شرکت در مراسمی مهم این وسیله را به عنوان هدیه به لهستان دادند، و شاید هم این اثر هنری نشان از تعاملات اجتماعی بین آدم های شمال و مرکز اروپاست. تا به حال هیچ مدرکی مبنی بر تلاقی فرهنگی بین این دو منطقه در هزاران سال قبل بدست نیامده هرچند که بعضی تشابهات فرهنگی مثل تکنیک های مشابه ساخت چخماق این گونه روابط را باورپذیر می کند.
این اثر باستانی نشان می دهد که هزاران سال پیش مردمان لهستان و اسکاندیناوی با هم در ارتباط بوده اند. در واقع بخشی از اهمیت این شاخ گوزن برای این است که ثابت می کند در حدود چندین هزار سال پیش شکارچیان مناطق شمالی اروپا کالاهایی را به نقاط دور دست می فرستادند.
فرستادن هدیه در آن زمان، آن هم بین دو کشوری که تا این حد فاصله ی زیادی از هم دارند اصلا متداول نبوده، از طرفی مبادله ی کالا بین شکارچیانی که در مناطق دور افتاده زندگی می کردند امکان ارتباط بین آن ها را محتمل می کند. تکنیک های مشابه ساخت چخماق نشان می دهد که جوامعی که در فاصله ی زیاد از هم زنندگی می کردند هم احتمالا با هم روابط اجتماعی داشته اند.
بعضی از باستان شناسان معتقدند دادن هدیه ای مثل شاخ گوزن چیزی مهمتر از یک رابطه ی تجاری یا اجتماعی ساده است. تبادل هدیه به سادگی تبادل کالا نیست، دادن این هدیه کاری متداول نبوده و شاید اهالی اسکاندیناوی بعد از شرکت در یک مراسم رسمی این هدیه را به اهالی کشورهای جنوبی داده اند. امروز این شاخ گوزن در موزه ای در یکی از شهرهای شمالی لهستان به نمایش گذاشته شده است.
منبع: ibtimes.co.uk