روسیه از نگاه فرهنگ: کشوری با آیین های عمیق و جذاب

3,3K

روسیه، پهناورترین کشور جهان، با تنوع فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر، مقصدی جذاب برای گردشگرانی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و غنی هستند. این سرزمین، با ترکیب منحصربه‌فردی از فرهنگ اسلاوی، اروپایی و آسیایی، گوهری پنهان در قلب اوراسیا به شمار می‌رود و هر ساله میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان است. در این مقاله، به بررسی گوشه‌هایی از فرهنگ مردم روسیه می‌پردازیم تا با آمادگی بیشتری به این سرزمین شگفت‌انگیز سفر کنید.

آشنایی با فرهنگ مردم روسیه

روسیه، سرزمین پهناور و شگفت‌انگیز، نه تنها به خاطر وسعت جغرافیایی، بلکه به دلیل تنوع فرهنگی بی‌نظیرش، همواره مورد توجه بوده است. فرهنگ مردم روسیه، گنجینه‌ای ارزشمند به حساب می‌رود که ریشه در تلاقی شرق و غرب دارد و حاصل هم‌زیستی بیش از ۱۶۰ گروه و قومیت مختلف در این سرزمین است.

این تنوع قومیتی، از باشقیرها و اسلاوها گرفته تا تاتارها، چچنی‌ها، نژاد روس و پیروان بودیسم، باعث شده تا روسیه دارای فرهنگی منحصربه‌فرد و متمایز از سایر نقاط جهان باشد.

ادبیات، آینه ای تمام ‌نما از فرهنگ روسیه

بدون شک، ادبیات روسیه یکی از غنی‌ترین و تأثیرگذارترین ادبیات‌‌های جهان است. از نیکلای گوگول و ایوان تورگنیف گرفته تا داستایوفسکی، لئو تولستوی، آنتوان چخوف، ماکسیم گورکی و الکساندر پوشکین، ادبیات روسیه مملو از شاهکارهایی است که در طول تاریخ، خوانندگان را مجذوب خود کرده‌اند.

بررسی آثار این نویسندگان بزرگ، دریچه‌ای است به سوی درک عمیق‌تر فرهنگ مردم روسیه، تاریخ و دغدغه‌های این سرزمین.

هنر در تار و پود زندگی روس ها

علاوه بر ادبیات، هنرهای نمایشی، موسیقی و نقاشی هم جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم روسیه دارند. تئاتر، اپرا و موسیقی، همواره مورد توجه و استقبال روس‌ها بوده و در سراسر این کشور پهناور، مراکز متعددی برای اجرای این هنرها وجود دارد.

 در دوران شوروی سابق، با تأکید بر موضوعات تاریخی و علمی، موزه‌های بسیاری در این زمینه‌ها تأسیس شدند که امروزه به عنوان جاذبه‌های گردشگری ارزشمند، بازدیدکنندگان بسیاری را به خود جذب می‌کنند.

سیرک های مسکو، تجربه ای فراموش نشدنی

نمی‌توان از فرهنگ مردم روسیه سخن گفت و از سیرک‌های مسکو یادی نکرد. سیرک‌های روسیه، شهرتی جهانی دارند و با اجرای نمایش‌های خیره‌کننده و تماشایی، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای تماشاگران رقم می‌زنند. تماشای سیرک، فرصتی است برای آشنایی با ذوق هنری و خلاقیت مردم روسیه.

در مجموع، فرهنگ و رسوم مردم روسیه، ترکیبی جذاب و متنوع از عناصر شرقی و غربی است که تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد و غنی را برای گردشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ‌های مختلف فراهم می‌کند. سفر با تور روسیه الی گشت، سفری به اعماق تاریخی و فرهنگی است که بی‌شک، خاطراتی ماندگار را در ذهن شما به یادگار خواهد گذاشت.

زبان در روسیه

زبان بخش مهم فرهنگ مردم روسیه را تشکیل می‌دهد. لازم است بدانید زبان رسمی روسیه، زبان روسی است که توسط اکثریت قریب به اتفاق جمعیت این کشور صحبت می‌شود. این زبان زیبا و آهنگین، که ریشه در خانواده زبان‌های اسلاوی دارد، فراتر از مرزهای روسیه رفته و در کشورهایی مانند اوکراین، بلاروس و قزاقستان هم رواج دارد.

برای گردشگرانی که قصد سفر به روسیه را دارند، آشنایی با زبان روسی، حتی در حد چند عبارت ساده، می‌تواند تجربه سفر را به طور چشمگیری ارتقا دهد. یادگیری زبان روسی، نه تنها در برقراری ارتباط با مردم محلی و درک آداب و رسوم آن‌ها کمک می‌کند، بلکه دریچه‌ای به سوی ادبیات غنی، موسیقی دلنشین و تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین می‌گشاید.

مذهب در روسیه

مذهب در فرهنگ مردم روسیه جایگاه ویژه‌ای دارد و تأثیر آن را می‌توان در جنبه‌های مختلف زندگی مردم مشاهده کرد. مذهب غالب در روسیه، ارتدوکس روسی است که به عنوان مذهب سنتی و باستانی این کشور شناخته می‌شود.

کلیساهای باشکوه با گنبدهای طلایی درخشان، نمادی از حضور پررنگ مذهب در چشم‌انداز شهری و روستایی روسیه هستند. در کنار ارتدوکس، ادیان دیگری همچون اسلام، یهودیت و بودیسم نیز در روسیه پیروانی دارند و جامعه مذهبی متنوعی را شکل داده‌اند. این تنوع مذهبی، گواهی بر همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف در این سرزمین است.

بازدید از کلیساها و معابد تاریخی، شرکت در مراسم مذهبی (با رعایت احترام به آداب و رسوم)، و آشنایی با نمادها و آیین‌های مذهبی، می‌تواند به گردشگران درک عمیق‌تری از فرهنگ و هویت روسیه ببخشد.

هویت قومی در فرهنگ روسیه

روسیه، سرزمینی پهناور و پرجمعیت، نه تنها به واسطه طبیعت بکر و معماری باشکوهش، بلکه به دلیل تنوع فرهنگی و قومیتی بی‌نظیرش نیز شناخته می‌شود. در این سرزمین که تاریخ غنی آن شاهد فراز و نشیب‌های بسیاری بوده، اقوام گوناگون با زبان‌ها، آداب و رسوم و باورهای مذهبی متفاوت در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و هرکدام نقشی پررنگ در شکل‌گیری هویت ملی این کشور ایفا می‌کنند.

بر اساس آخرین سرشماری‌ها، حدود ۲۰۰ گروه قومی مختلف در روسیه ساکن هستند. این اقلیت‌ها، از تاتارها و چچن‌ها گرفته تا یاقوت‌ها و بوریات‌ها، نه تنها ریشه‌های فرهنگی خود را حفظ کرده‌اند، بلکه با وفاداری به سنت‌هایشان، به غنای فرهنگی روسیه نیز افزوده‌اند. احساس تعلق و همبستگی قوی با اجتماع و فرهنگ بومی، از ویژگی‌های بارز این گروه‌های قومی است.

در سوی دیگر، روس‌های قومی که اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دهند، هویت خود را عمیقاً با سرزمین مادری‌شان، روسیه، و با تاریخ پرفراز و نشیب آن گره زده‌اند. ملی‌گرایی و هویت فرهنگ مردم روسیه بسیار پیچیده و چندلایه است و اغلب در قالب استعاره‌هایی ظریف و معنادار بیان می‌شود.

استعاره روح روسی

یکی از این استعاره‌ها، “روح روسی” است، مفهومی انتزاعی که در آن ویژگی‌های ارزشمندی همچون دلسوزی، سخاوت و عمق فرهنگی در هم آمیخته‌اند. این “روح روسی” در هنر، ادبیات، موسیقی، فلسفه و دیگر جنبه‌های فرهنگی کشور تجلی یافته و به باور بسیاری، ریسمانی نامرئی است که مردم روسیه را به یکدیگر پیوند می‌دهد.

تاریخ روسیه، با تمام پیروزی‌ها و شکست‌ها، خوشی‌ها و غم‌های مشترکش، حس همبستگی ملی را در میان مردم تقویت کرده است. این باور که رنج، زمانی قابل تحمل می‌شود که به طور جمعی تجربه شود، نقشی کلیدی در شکل‌گیری روحیه ملی روس‌ها ایفا می‌کند.

به همین دلیل، درک هویت ملی برای بسیاری از روس‌ها، فراتر از عقل و منطق رفته و به ایمان و اعتقاد قلبی گره خورده است. همان‌طور که شاعر معروف روس می‌گوید: “نمی‌توانی روسیه را با عقل درک کنی… تنها می‌توانی به آن ایمان داشته باشی.”

آشنایی با آداب و رسوم روسیه

مردم کشور پهناور روسیه با آن تنوع و غنای فرهنگی، آداب و رسوم، سنت‌ها و عقاید و ارزش‌های خاص خود را دارند که خوب است پیش از سفر به روسیه با آنها آشنا شوید. در ادامه با الی گشت همراه باشید تا شما را با برخی از این سنت‌ها و آداب و رسوم آشنا کنیم.

نقش خانواده در قلب فرهنگ مردم روسیه

در فرهنگ مردم روسیه، خانواده جایگاهی ویژه و ارزشمند دارد. خانواده‌های روسی به گرمی و مهمان‌نوازی شهره‌اند و پیوندهای عمیق بین اعضای خانواده از ویژگی‌های بارز جامعه روسیه به شمار می‌رود.

در شهرهای روسیه زندگی بیشتر در آپارتمان‌ها جریان دارد، جایی که اعضای خانواده زمان زیادی را با یکدیگر سپری می‌کنند. این صمیمیت به حدی است که شب‌ها به ندرت افراد در اتاق‌های جداگانه به سر می‌برند. در مقابل، در روستاها خانه‌های مستقل بیشتر دیده می‌شوند، اما در هر دو حالت، نقش مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها در خانواده بسیار پررنگ است.

در فرهنگ مردم روسیه تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات طولانی‌تر معمولاً در کنار خانواده و در کلبه‌های تابستانی (داچا) سپری می‌شود، جایی که خاطرات خوشی برای نسل‌های مختلف رقم می‌خورد.

احترام متقابل

فرهنگ مردم روسیه، که همواره تحت تأثیر تفکر خودکامه قرار داشته، روابط بین نسل‌ها را بر پایه احترام و قدردانی بنا نهاده است. والدین روسی معمولاً محافظه‌کار هستند و در بسیاری از موارد ترجیح می‌دهند بدون مشورت با فرزندانشان، در مورد مسائل زندگی آن‌ها تصمیم‌گیری کنند.

این امر ناشی از دغدغه و توجه زیاد والدین به جزئیات زندگی فرزندانشان است؛ از نحوه پوشش و غذا خوردن گرفته تا انتخاب دوستان و زمان بازگشت به خانه.

آداب خانه داری به سبک روسی

یکی از رسوم جالب و قابل توجه در فرهنگ مردم روسیه ممنوعیت ورود به خانه با کفش است. مهمانان و اعضای خانواده پس از ورود، کفش‌های خود را درمی‌آورند و به جای آن از دمپایی استفاده می‌کنند یا با پای برهنه در خانه راه می‌روند.

 این رسم نه تنها نشان‌دهنده نظافت و پاکیزگی است، بلکه به نوعی حس راحتی و آرامش را نیز القا می‌کند. پوشیدن لباس‌های راحتی در خانه نیز بسیار رایج است، چرا که علاوه بر ایجاد آسایش، از ورود آلودگی‌های خیابان به داخل خانه جلوگیری می‌کند.

به طور خلاصه، خانواده در فرهنگ مردم روسیه تنها یک واحد اجتماعی ساده نیست بلکه پناهگاهی امن، کانونی گرم و میراثی ارزشمند است.

جوانان و نوجوانان روسیه

روسیه، با تاریخ و فرهنگی غنی، همواره مقصدی جذاب برای گردشگران بوده است. اما برای درک کامل این کشور، باید به زندگی روزمره مردم، به ویژه جوانان و نوجوانان نگاهی انداخت.

نوجوانان و جوانان روسی طبق فرهنگ مردم روسیه درست مانند همسالان خود در سراسر جهان، به دنبال راه‌های متنوعی برای گذراندن اوقات فراغت خود هستند. رفتن به سینما، تماشای تلویزیون و گشت و گذار در کافه‌ها از جمله فعالیت‌های رایج آن‌هاست. با این حال، روسیه با داشتن تئاترها و موزه‌های بی‌نظیر، فرصت‌های فرهنگی فراوانی را در اختیار این نسل قرار می‌دهد.

ورزش هم جایگاه ویژه‌ای در زندگی جوانان روسی دارد. فوتبال و هاکی به عنوان محبوب‌ترین ورزش‌ها، شور و هیجان خاصی را در میان آن‌ها ایجاد می‌کنند. دو و میدانی، والیبال، اسکی و اسکیت نیز طرفداران پر و پا قرصی دارند. شطرنج، این بازی فکری و استراتژیک، هم به صورت رقابتی و هم برای سرگرمی در میان جوانان رواج دارد و نشان‌دهنده اهمیت تفکر و تمرکز در فرهنگ روسی است.

گذران وقت با خانواده

یکی از ویژگی‌های بارز فرهنگ مردم روسیه همان‌طور که گفته شد اهمیت فوق‌العاده‌ای است که برای خانواده قائل می‌شوند. در حالی که در بسیاری از کشورهای غربی، نوجوانان ترجیح می‌دهند بیشتر وقت خود را با دوستان سپری کنند، در روسیه، نشست‌های خانوادگی و گفتگوهای روزمره هنوز هم جایگاه ویژه‌ای دارند.

نوجوانان روسی معمولاً وقت زیادی را در کنار خانواده خود می‌گذرانند و از گرمای این جمع صمیمی بهره‌مند می‌شوند. این تأکید بر ارزش‌های خانوادگی، نه تنها در شیوه گذراندن اوقات فراغت، بلکه در بسیاری از جنبه‌های دیگر زندگی جوانان روسی نیز تأثیرگذار است. خانواده به عنوان یک حامی و پشتیبان، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و آینده این نسل ایفا می‌کند.

آداب و رسوم تجارت و پروتکل های کاری در روسیه

روسیه، با بازارهای گسترده و پتانسیل‌های اقتصادی قابل توجه، همواره مقصدی جذاب برای گردشگران تجاری بوده است. اما برای موفقیت در این سفر کاری، آشنایی با آداب و رسوم تجارت و پروتکل‌های کاری این کشور، امری ضروری است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکات درباره اصول مربوط به تجارت در فرهنگ مردم روسیه اشاره می‌کنیم.

ایجاد روابط و شبکه سازی

با وجود این که برقراری روابط شخصی عمیق، شرط لازم برای شروع یک همکاری تجاری در روسیه نیست، اما ایجاد شبکه‌ای از افراد قابل اعتماد به شدت توصیه می‌شود. صبر و حوصله کلید موفقیت در این بازار است.

بهتر است برخوردهای اولیه با طرف روسی، رسمی و محتاطانه باشد. به خاطر داشته باشید که روس‌ها نسبت به شرکت‌هایی که در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، دیدگاه محتاطانه‌ای دارند.

برنامه ریزی دقیق جلسات

برنامه‌ریزی دقیق و از پیش تعیین‌شده برای جلسات، مخصوصاً هنگام هماهنگی با مقامات دولتی، از اهمیت بالایی در فرهنگ مردم روسیه برخوردار است.

 برای تعیین وقت ملاقات با مقامات دولتی، حداقل شش هفته قبل از موعد اقدام کنید. به خاطر داشته باشید که هفته اول ماه می (مصادف با تعطیلات رسمی)، زمان مناسبی برای برگزاری جلسات کاری نیست.

وقت شناسی و حضور به موقع

وقت‌شناسی و حضور به‌موقع در جلسات کاری، نشان‌دهنده‌ی احترام به طرف مقابل و جدیت شما در انجام معاملات است. در اولین ملاقات، بیشتر زمان به سنجش اعتبار طرف مقابل و ایجاد زمینه‌ای برای همکاری‌های آینده اختصاص داده می‌شود.

آغاز جلسات با معاشرت

جلسات کاری معمولاً در فرهنگ مردم روسیه با زمانی برای معاشرت و گفت‌وگوهای غیررسمی آغاز می‌شوند. این فرصت را برای برقراری ارتباطی دوستانه و صمیمانه با طرف روسی خود غنیمت بشمارید. پس از این مقدمه، می‌توانید وارد بحث‌های اصلی شوید.

ثبت توافقات

در پایان هر جلسه، رسم بر این است که قراردادی به امضا برسد. این قرارداد، خلاصه توافقات انجام‌شده را ثبت کرده و به عنوان سندی برای پیگیری‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید سفری تجاری موفقیت‌آمیز به روسیه داشته باشید و شانس خود را برای برقراری همکاری‌های سودمند افزایش دهید.

جایگاه دوستی در روسیه

در سفر به روسیه، بیش از دیدن کلیساهای رنگارنگ و میدان سرخ باشکوه، یک چیز شما را شگفت‌زده خواهد کرد: اهمیت بی‌حد و حصر دوستی در زندگی روزمره و فرهنگ مردم روسیه. دوستی در روسیه تنها یک ارتباط ساده نیست، بلکه گوهری ارزشمند است که ریشه در فرهنگ جمع‌گرایانه و تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین دارد.

شبکه های اجتماعی، گره گشای زندگی روس ها

در روسیه، داشتن یک شبکه اجتماعی گسترده از دوستان صمیمی، برای گذران زندگی ضروری است. این موضوع بازتابی است از روحیه جمع‌گرایانه که در تار و پود فرهنگ روسی تنیده شده.

روابط بلندمدت و مبتنی بر اعتماد، نقش کلیدی در تأمین منافع فردی و گروهی ایفا می‌کنند و فرصت‌ها و امنیت بیشتری را برای افراد فراهم می‌سازند. این روابط اغلب فراتر از مناسبات کاری یا سودجویی هستند و بر پایه‌های محکمی چون اعتماد و همدلی بنا شده‌اند.

همدلی و حمایت متقابل

دوستی در فرهنگ مردم روسیه را می‌توان رابطه‌ای تعریف کرد که بر پایه همدلی و حمایت متقابل استوار است. روس‌ها بدون چشم‌ داشت به بازگشت فوری، دستان یاری خود را به سوی دوستانشان دراز می‌کنند و در مواقع اضطراری، از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنند.

 این وابستگی متقابل، ریشه در کمبود حمایت‌های دولتی و روحیه بقایی دارد که در فرهنگ روسی نهادینه شده است. تاریخی پر از چالش‌ها، مردم روسیه را به این باور رسانده که در کنار هم قوی‌تر هستند.

تنوع در دوستی

میزان این وابستگی به دوستی، در میان گروه‌های مختلف و مناطق گوناگون متفاوت است. در مناطق دورافتاده و جوامع روستایی، جمع‌گرایی بیشتر به چشم می‌خورد، در حالی که افراد جوان‌تر و ثروتمندتر، معمولاً وابستگی کمتری به شبکه‌های دوستانه خود دارند.

 با این حال، سخاوت و همدلی همچنان از ویژگی‌های برجسته فرهنگ مردم روسیه به شمار می‌روند و حتی در شرایط سخت اقتصادی، مردم برای کمک به اطرافیان خود تلاش می‌کنند.

پس اگر روزی مهمان سفره‌ای در روسیه شدید، تعجب نکنید اگر دوستان و آشنایان بسیاری گرد هم آمده باشند. در این فرهنگ، دوستی یک مفهوم سطحی نیست، بلکه بخشی جدایی ناپذیر از زندگی و یک میراث ارزشمند است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.

ارتباط در فرهنگ روسیه

برخلاف بسیاری از فرهنگ‌ها که بر صراحت و بیان مستقیم تأکید دارند، فرهنگ مردم روسیه در خصوص ارتباطات غالباً به صورت غیرمستقیم و نیازمند رمزگشایی است. روسی‌ها انتظار دارند که افراد، خصوصاً در محیط خانواده، قادر به درک نیازها و خواسته‌های دیگران بدون بیان صریح آن‌ها باشند. به همین دلیل، توجه به زبان بدن، لحن صدا و حتی سکوت، در ارتباط با روس‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد.

نه، همیشه نه نیست!

یکی از نکات جالب در فرهنگ مردم روسیه، ابهام در پاسخ‌هاست. پاسخ‌های “بله” و “نه” همیشه به معنای واقعی خود به کار نمی‌روند و ممکن است معنای معکوس داشته باشند.

برای مثال، یک “نه” می‌تواند به معنای تردید، تعارف یا حتی یک “بله” پنهان باشد! درک این ظرافت نیازمند آشنایی با زمینه فرهنگی و روابط اجتماعی است.

پنهان در چهره، آشکار در قلب

ابراز احساسات در فرهنگ مردم روسیه، متفاوت از بسیاری از فرهنگ‌هاست. روس‌ها معمولاً احساسات خود را به راحتی از طریق چهره یا صدای بلند نشان نمی‌دهند. به نظر می‌رسد که یک لایه محافظتی در برابر بروز احساسات علنی وجود دارد.

 با این حال، این بدان معنا نیست که آن‌ها احساسات ندارند. در واقع، صمیمیت و محبت در بین روس‌ها بسیار قوی است، اما به شکل‌های ظریف‌تر و غیرمستقیم‌تر ابراز می‌شود.

سخاوت مهم تر از کلمات است!

یکی از جنبه‌های برجسته فرهنگ مردم روسیه، سخاوت و اشتراک‌گذاری است. حتی در شرایط دشوار، روس‌ها آماده‌اند تا آخرین داشته‌های خود را با دیگران تقسیم کنند. این سخاوت، نشان‌دهنده اهمیت بالای روابط انسانی و همدلی در فرهنگ روسیه است.

نکاتی برای ارتباط مؤثرتر

• صبور باشید: درک فرهنگ ارتباطی روسیه نیازمند زمان و بردباری است.
• به زبان بدن توجه کنید: حرکات بدن و حالت چهره، اطلاعات مهمی را منتقل می‌کنند.
• به لحن صدا دقت کنید: لحن صدا می‌تواند معنای کلمات را تغییر دهد.
• به زمینه توجه کنید: موقعیت و روابط اجتماعی، در تفسیر رفتارها اهمیت دارند.
• از سؤال پرسیدن نترسید: اگر مطمئن نیستید، از پرسیدن سؤال برای شفاف سازی ابایی نداشته باشید.

با درک این ظرافت‌های ارتباطی، می‌توانید تجربه‌ای غنی‌تر و معنادارتر از سفر به روسیه داشته باشید و با مردم این سرزمین، ارتباطی صمیمانه‌تر برقرار کنید.

آداب معاشرت و احوالپرسی در روسیه

در فرهنگ مردم روسیه آداب و رسوم خاصی در نحوه احوالپرسی و معاشرت وجود دارد. اگر قصد سفر به روسیه را دارید، آشنایی با این نکات به شما کمک می‌کند تا تجربه‌ای دلپذیرتر و محترمانه‌تر داشته باشید.

احوالپرسی آقایان:

• معمولاً با دست دادن محکم همراه است. توجه داشته باشید که این دست دادن نشان‌دهنده صمیمیت و احترام است.
• تماس چشمی مستقیم نیز هنگام دست دادن بسیار مهم است و نشان می‌دهد که شما به طرف مقابل توجه می‌کنید و صادق هستید.
• در ملاقات‌های خانوادگی و دوستانه، در آغوش گرفتن یکدیگر امری رایج است و نشان‌دهنده صمیمیت و نزدیکی است.

احوالپرسی بانوان:

• خانم‌هایی که همدیگر را می‌شناسند، معمولاً دست می‌دهند و صورت یکدیگر را سه بار می‌بوسند. این بوسه‌ها از سمت چپ شروع می‌شوند.
• در ملاقات‌های اولیه، اغلب دست دادن کافی است و گاهی اوقات فقط تکان دادن سر به نشانه تأیید و احترام انجام می‌گیرد.

نکات مهم و ممنوعیت‌ها

• دستکش‌ها را درآورید: از نظر روس‌ها، دست دادن با دستکش به شدت بی‌ادبانه تلقی می‌شود. قبل از هرگونه ملاقات و احوالپرسی، حتماً دستکش خود را درآورید.
• در آستانه‌ی در، دست ندهید: هرگز در آستانه در و ورودی منزل یا ساختمان، دست ندهید. روس‌ها اعتقاد دارند این کار بدشانسی می‌آورد و ممکن است منجر به مشاجره و دعوا شود.

آداب هدیه دادن در روسیه

یکی از جنبه‌های مهم فرهنگ مردم روسیه، آداب هدیه دادن است که رعایت آن می‌تواند احترام و صمیمیت شما را نشان دهد و به برقراری ارتباطی قوی‌تر کمک کند.

چه زمانی باید هدیه داد؟

روس‌ها معمولاً در مناسبت‌های خاص، مانند تولد، سال نو و کریسمس ارتدوکس، به اعضای خانواده و دوستان نزدیک خود هدیه می‌دهند. اما این تنها فرصت نیست، بلکه هر دعوتی به منزل یک دوست یا آشنا، دلیلی برای تقدیم یک هدیه کوچک است.

آخرین کسی نباشید که هدیه گرفته است!

این عبارت جالب روسی به اهمیت عمل متقابل در هدیه دادن اشاره دارد. به این معنی که اگر کسی به شما هدیه داد، حتماً باید آن را جبران کنید. بنابراین، اگر هدیه‌ای به شما تعارف شد، ابتدا کمی تعارف کرده و آن را رد کنید (روس‌ها در تعارف کردن و اصرار ورزیدن مهارت خاصی دارند!). بعد از چند بار تعارف و اصرار، هدیه را با خوشحالی بپذیرید و از این بابت نگران نباشید، این بخشی از آداب و رسوم و فرهنگ مردم روسیه است.

نکات مهم در انتخاب هدیه

• کیف پول خالی و بدشانسی: به باور روس‌ها، هدیه دادن یک کیف پول خالی، بدشانسی می‌آورد و آرزوی فقر و مشکلات مالی برای گیرنده است. اگر قصد دارید کیف پول هدیه بدهید، حتماً چند اسکناس کوچک داخل آن قرار دهید.
• هیچ‌گاه دست خالی به مهمانی نروید: اگر به منزل یک روسی برای صرف شام یا ملاقات دعوت شده‌اید، دست خالی رفتن بی‌ادبی تلقی می‌شود. یک هدیه کوچک مانند یک دسته گل (به جز گل‌های زرد که در این فرهنگ بار معنایی منفی دارند)، یک دسر خوشمزه یا یک اسباب بازی کوچک برای کودکان، می‌تواند قدردانی شما را نشان دهد.

روس‌ها با افتخار برای مهمانان خود سفره‌های مفصل و رنگارنگی می‌چینند و دست خالی رفتن نوعی بی‌توجهی به زحمات میزبان محسوب می‌شود.

• هدیه برای نوزاد متولد نشده ممنوع: در روسیه، هدیه دادن برای نوزادی که هنوز به دنیا نیامده، بدشگون تلقی می‌شود.

هدیه دادن در روسیه، چیزی فراتر از یک تبادل ساده و در حقیقت ابزاری قدرتمند برای ایجاد ارتباط، نشان دادن احترام و تقویت روابط است. با رعایت این آداب و رسوم ساده، می‌توانید به گرمی در فرهنگ مردم روسیه پذیرفته شوید و تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر از سفر خود داشته باشید.

آداب غذا خوردن در روسیه

اگر خوش‌شانس بوده‌اید و به یک مهمانی روسی دعوت شده‌اید، تبریک می‌گوییم! فرهنگ غنی روسیه در تمام جنبه‌های زندگی‌شان، از جمله آداب غذا خوردن، نمود دارد. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید به یک مهمان خوش‌برخورد تبدیل شده و تجربه‌ای به یاد ماندنی کسب کنید.

• سر وقت رسیدن نشانه احترام است. سعی کنید دقیقاً رأس ساعت مقرر یا حداکثر با ۱۵ دقیقه تأخیر در مهمانی حاضر شوید.
• در آوردن کفش‌ها و پوشیدن دمپایی (اگر میزبان در اختیار شما گذاشته باشد) یک رسم رایج است. بسیاری از خانه‌ها در روسیه دارای فرش‌های گران‌قیمت هستند و این کار به حفظ پاکیزگی آن‌ها کمک می‌کند.
• لباس رسمی و مرتب پوشیدن، نشان‌دهنده احترام شما به میزبان در فرهنگ مردم روسیه است.

• در چیدن میز یا جمع کردن ظروف بعد از غذا به میزبان پیشنهاد کمک دهید. اگر در ابتدا با مخالفت روبرو شدید، مؤدبانه اصرار کنید.

• چنگال را در دست چپ و چاقو را در دست راست بگیرید.
• هرگز قبل از میزبان و یا قبل از اینکه به شما اجازه داده شود، شروع به خوردن غذا نکنید.
• معمولاً اول غذا برای بزرگترها و یا به احترام مهمان سرو می‌شود.
• هرگز آرنج خود را روی میز نگذارید، اما همیشه دستانتان باید قابل رویت باشند.
• تا زمانی که میزبان اجازه نداده است، از سر میز غذا بلند نشوید.

با رعایت این آداب ساده، می‌توانید به عنوان یک مهمان خوش‌برخورد در خاطره‌ها بمانید و از تجربه حضور در یک مهمانی روسی لذت ببرید.

فرهنگ غذایی روسیه

برخلاف بسیاری از کشورها، در فرهنگ مردم روسیه زمان مشخصی برای صرف وعده‌های غذایی وجود ندارد. اهالی این سرزمین بیشتر به ندای بدن خود گوش می‌دهند و هر زمان که احساس گرسنگی کنند، با یک میان‌وعده سبک یا نوشیدنی گرم، انرژی خود را تجدید می‌کنند.

غذاهای روسی معمولاً حجیم، مغذی و سیرکننده هستند. گوشت خوک، ماکارونی، مرغ، دلمه، سیب‌زمینی و کلم از جمله مواد اولیه پرکاربرد در آشپزی روسی به شمار می‌روند. سوپ‌هایی مانند بُورش (سوپ چغندر) و شی (سوپ کلم) از غذاهای سنتی و محبوب هستند که در هر خانه‌ای عطر دل‌انگیزشان به مشام می‌رسد.

دسر و صبحانه

بعد از یک وعده غذایی مقوی، نوبت به دسر می‌رسد. شیرینی‌ها و خوراکی‌های شیرین بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ غذایی روسیه هستند و تنوع آن‌ها می‌تواند هر ذائقه‌ای را راضی کند. صبحانه در روسیه معمولاً شامل تخم‌مرغ، سوسیس، پنیر، نان و غلات گرم است. این وعده غذایی پرانرژی، اهالی روسیه را برای یک روز پر جنب و جوش آماده می‌کند.

چای، فراتر از یک نوشیدنی

در فرهنگ مردم روسیه، چای تنها یک نوشیدنی نیست، بلکه جزئی جدایی‌ناپذیر از آداب و رسوم این کشور به حساب می‌رود. اگر به «چای خوردن» دعوت شدید، باید بدانید که این فرصتی است برای نشستن، گپ زدن صمیمانه و به اشتراک گذاشتن احساسات. روس‌ها معمولاً چندین بار در روز چای می‌نوشند و این نوشیدنی گرم، به عنوان یک ابزار برای ایجاد ارتباط و صمیمیت به کار می‌رود.

رسوم ازدواج در روسیه

آداب و رسوم ازدواج در فرهنگ مردم روسیه، گنجینه‌ای است پنهان از سنت‌های دیرینه که ریشه در تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین دارد. در حالی که برخی از این سنت‌ها امروزه کمرنگ شده‌اند، هنوز هم بسیاری از روس‌ها به حفظ و پاسداشت این رسوم باستانی افتخار می‌کنند. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به برخی از این سنت‌های جالب و معنادار.

حلقه ازدواج: نمادی از عشق ابدی

حلقه ازدواج، بیش از یک زیور ساده، نمادی از پیمان ابدی میان زن و شوهر است. این رسم که ریشه در مصر باستان دارد، در روسیه نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. در مصر باستان، زن و شوهر با به دست کردن حلقه، سوگند می‌خوردند که در شادی و غم تا آخرین روز زندگی در کنار هم بمانند.

مصریان باستان اعتقاد داشتند که انداختن حلقه در انگشت وسطی دست چپ، عشق ابدی را تا آخر عمر به ارمغان می‌آورد.

امروزه، در روسیه، حلقه ازدواج را در انگشت وسطی دست راست می‌کنند و با قسم یاد کردن، تعهد خود را به صداقت و وفاداری در زندگی مشترک اعلام می‌کنند. از سوی دیگر، اگر مرد یا زن روسی حلقه ازدواج خود را در انگشت وسطی دست چپ کنند، به این معنی است که همسرشان فوت کرده است.

بغل کردن عروس به هنگام ورود به خانه

این سنت قدیمی اسلاوی، داستانی جالب پشت خود دارد. اسلاوها معتقد بودند که با بغل کردن عروس و عبور دادن او از آستانه در، بدون اینکه پاهایش زمین را لمس کند، می‌توان شیطان را فریب داد و از چشم‌زخم در امان ماند. این سنت در حال حاضر در فرهنگ مردم روسیه به چشم می‌خورد.

نمادهای پاکی و عشق در روستاها

در روستاهای روسیه، شکستن ظرف گلی در گذشته، نشانه‌ای از باکره بودن عروس بود. همچنین، قرار دادن یک گل در جیب داماد، بیانگر عشق و علاقه عروس به او به شمار می‌رفت.

نقش کلیدی شاهدان در مراسم

مراسم ازدواج روسی معمولاً با حضور دو شاهد برگزار می‌شود، یکی از طرف عروس و دیگری از طرف داماد. این شاهدان باید افرادی مورد اعتماد باشند که عروس و داماد بتوانند به آنها تکیه کنند.

در برخی موارد، این نقش به خویشاوندان نزدیک سپرده می‌شود. وظایف شاهدان شامل کمک و همراهی عروس و داماد در انتخاب لباس، لوازم آرایش، برنامه‌ریزی مراسم عروسی و اجرای سنت‌های مربوطه است.

پرتاب دسته گل

یکی از سنت‌های دوست‌داشتنی در عروسی‌های روسی و فرهنگ مردم روسیه، پرتاب دسته گل عروس است. عروس دسته گل خود را به سمت جمعیتی از دختران مجرد پرتاب می‌کند. دختری که بتواند دسته گل را بگیرد، طبق باورها به زودی ازدواج خواهد کرد!

آشنایی با جشن ها و مراسم سنتی در فرهنگ مردم روسیه

جشن‌ها و مراسم‌های سنتی بخش مهمی از فرهنگ مردم روسیه را تشکیل می‌دهند و خوب است پیش از سفر به این کشور دیدنی با آنها آشنا شوید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین این سنت‌ها، که اغلب مورد توجه گردشگران در تورهای روسیه قرار می‌گیرند، نگاهی خواهیم انداخت.

جشن های مذهبی

عید پاک (رستاخیز مسیح)

 عید پاک، مهم‌ترین جشن مذهبی در روسیه، یادآور رستاخیز عیسی مسیح است. این سنت باستانی در پایان قرن دهم از بیزانس به روسیه وارد شد و از آن زمان تاکنون، به طور گسترده در سراسر کشور جشن گرفته می‌شود. مراسم غسل تعمید از جمله آیین‌های مهم این عید باشکوه است.

کریسمس

 جشن تولد عیسی مسیح نیز در روسیه با شکوه خاصی برگزار می‌شود. کلیسای ارتدکس روسیه، بر خلاف کلیساهای غربی که کریسمس را در ۲۵ دسامبر جشن می‌گیرند، این عید را طبق تقویم جولیان در ۷ ژانویه گرامی می‌دارد.

جشن های باستانی

ایوان کوپالا

 جشنی با ریشه‌های بت‌پرستی در فرهنگ مردم روسیه که به انقلاب تابستانی تعلق دارد. در دوران باستان، روس‌های باستان به خدای باروری تابستانی، کوپالو، اعتقاد داشتند و به افتخار او، آیین‌های خاصی را برگزار می‌کردند. امروزه، ایوان کوپالا ترکیبی از سنت‌های بت‌پرستی و مسیحی است که با آوازخوانی و پریدن از روی آتش همراه است.

ماسلنیتسا

 در گذشته، ماسلنیتسا مراسمی برای بزرگداشت مردگان بود. اما با گذشت زمان، روس‌ها که روحیه‌ای شاد و سرزنده دارند، این تعطیلات غم‌انگیز را به جشنی پر از شادی و سرگرمی تبدیل کردند. سورتمه‌سواری، مشت‌بازی و گپ‌زدن از جمله فعالیت‌های رایج در این جشن است. ماسلنیتسا نمادی از پایان زمستان و آغاز فصل بهار است و به همین دلیل، از جذابیت خاصی برخوردار است.

مراسم قیچی

مراسم قیچی در فرهنگ مردم روسیه به عنوان یکی از رسوم و آیین‌های محلی تاریخی شناخته می‌شود. این مراسم در برخی مناطق روسیه، به خصوص در مناطق روستایی و محلی، اجرا می‌شود. در این مراسم، یک قورباغه با استفاده از یک قیچی بریده می‌شود. این عمل به عنوان نمادی از تمام شدن فصل زمستان و آغاز بهار در نظر گرفته می‌شود.

معمولاً مراسم قیچی با حضور جمعی از مردم، فرهنگ و سنت‌های محلی برگزار می‌شود. برخی از مردم به دنبال قورباغه‌هایی می‌گردند که خوش‌شانسی و خوشبختی را به همراه داشته باشند و در این مراسم، آن‌ها را قیچی می‌کنند. در ادامه مراسم، قورباغه‌ها را به آب می‌اندازند و آزاد می‌کنند.

مراسم قیچی یک رویداد جالب و سنتی است که نشان‌دهنده پایان زمستان و شروع بهار است. این مراسم در برخی مناطق روسیه همچنان به عنوان یک جشن محبوب و مورد توجه قرار دارد و نمادی از فرهنگ و آداب رسوم روسیه به شمار می‌رود.

نوروز

نوروز یا نئوز (Novruz) یکی از جشن‌های مهم در روسیه است که به مناسبت فرارسیدن بهار برگزار می‌شود. در این روز، مردم با هم جشن می‌گیرند و مراسم‌های مختلفی از جمله رقص، خوانندگی و بازی‌های سنتی برگزار می‌شود. مراسم نئوز یا “نئوزوجنیه” یک مراسم سنتی و مذهبی در روسیه است. این مراسم به منظور جشن‌گرفتن از آغاز سال جدید بر اساس تقویم روسی برگزار می‌شود.

این مراسم معمولاً در روز ۱۴ یا ۱۵ ژانویه (۱ یا ۲ ژانویه در تقویم گرگوری) برگزار می‌شود. نئوز نمادی است از تولد مسیح. در این مراسم عناصر دینی و مذهبی به همراه آیین‌های سنتی و خرافاتی ترکیب می‌شوند.

در این مراسم، مردم به کلیساها می‌روند و در مراسمات مذهبی شرکت می‌کنند. همچنین در برخی مناطق، آتش باستانی روشن می‌شود که نماد آغاز سال جدید است. در طول مراسم، غذاها و نوشیدنی‌های سنتی مختلفی نیز سرو می‌شود و مردم با هم به جشن و شادی می‌پردازند.

بایدها و نبایدها در فرهنگ مردم روسیه

سفر به روسیه تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود اما برای اینکه این سفر برای شما لذت‌بخش‌تر و برای میزبانان شما دلپذیرتر باشد، بهتر است با برخی از بایدها و نبایدها در فرهنگ مردم روسیه آشنا شوید. در ادامه به بررسی برخی از این نکات می‌پردازیم.

بایدها

• احترام به بزرگان: همچون بسیاری از فرهنگ‌ها، احترام به سالمندان در روسیه بسیار مهم است. در وسایل حمل و نقل عمومی، انتظار می‌رود که جای خود را به افراد مسن یا زنان باردار بدهید. این کار نشانه‌ ادب و احترام است و در روسیه بسیار ارزشمند.
• پرداخت کل صورت‌حساب توسط میزبان: در روسیه، به ویژه در مهمانی‌ها و رستوران‌ها، میزبان معمولاً کل صورت‌حساب را پرداخت می‌کند. پیشنهاد پرداخت سهم جداگانه، نوعی بی‌ادبی تلقی می‌شود و ممکن است باعث ناراحتی میزبان شود. پس بگذارید میزبان از شما پذیرایی کند و شما هم با تشکر و قدردانی، محبت او را پاسخ دهید.
• ادب و احترام در گفتگو: در فرهنگ مردم روسیه، داشتن ادب و احترام در گفتگو بسیار مورد توجه است. از توهین به خانواده افراد جدا خودداری کنید. شوخی با خانواده کسی ممکن است بسیار توهین آمیز تلقی شود.

نبایدها

• لبخند زدن بی‌دلیل به غریبه‌ها: برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، روس‌ها به طور معمول به غریبه‌ها لبخند نمی‌زنند. لبخند زدن معمولاً مختص دوستان و اعضای خانواده است. یک ضرب‌المثل روسی می‌گوید “لبخند بی‌دلیل، نشانه حماقت است.” پس سعی نکنید به طور تصادفی در وسایل حمل و نقل عمومی یا هنگام خرید لبخند بزنید.
• سوت زدن در فضای سرپوشیده: مشابه بسیاری از فرهنگ‌های آسیایی، سوت زدن در فضای سرپوشیده در روسیه بدشانسی می‌آورد. روس‌ها بسیار خرافاتی هستند و معتقدند سوت زدن در داخل ساختمان باعث ورشکستگی مالی، فقر و حتی هجوم سوسک‌ها می‌شود! پس بهتر است از این کار خودداری کنید.
• نشستن در گوشه میز ناهارخوری (برای خانم‌ها): یکی دیگر از خرافات جالب در فرهنگ مردم روسیه این است که نباید در گوشه میز ناهارخوری بنشینید، به خصوص اگر یک خانم جوان هستید. طبق این باور، کسی که در گوشه میز بنشیند، هرگز ازدواج نمی‌کند یا به عشق خود نمی‌رسد.
• انگشت اشاره: اشاره کردن با انگشت به سمت کسی در روسیه بی‌ادبانه تلقی می‌شود. بهتر است از تمام دست خود برای اشاره استفاده کنید. همچنین، نشان دادن علامت شصت به معنای “اوکی” در روسیه ممکن است توهین‌آمیز برداشت شود.

با رعایت این نکات ساده، می‌توانید سفری لذت‌بخش‌تر و محترمانه‌تر به روسیه داشته باشید و ارتباط بهتری با مردم محلی برقرار کنید. به یاد داشته باشید که شناخت و احترام به فرهنگ‌های مختلف، کلید یک تجربه سفر موفق و خاطره‌انگیز است.

جمع بندی

در این مقاله از الی گشت شما را با بخش‌هایی مهم و شنیدنی از فرهنگ مردم روسیه آشنا کردیم. مردم این سرزمین با تاریخ پرفراز و نشیب و تنوع قومیتی خود دارای آداب و رسوم و سنت‌های خاصی هستند که چنانچه به این کشور سفر می‌کنید حتماً باید درباره آنها بدانید. اگر قصد سفر به روسیه را دارید نکات ذکر شده در این مقاله در خصوص سنن و فرهنگ روسی را به خاطر بسپارید.

سؤالات متداول

سلام و احوالپرسی در روسیه چگونه است؟

روس‌ها معمولاً هنگام ملاقات با یکدیگر دست می‌دهند. در ملاقات‌های رسمی، به‌خصوص با افراد مسن‌تر، احترام گذاشتن و استفاده از لقب  آقا برای مردان و خانم برای زنان مرسوم است. هنگام ملاقات با دوستان و آشنایان نزدیک، یک سلام و احوالپرسی صمیمانه کافی است.

آیا هدیه بردن در روسیه مرسوم است؟ چه نوع هدیه ای مناسب است؟

بله، هدیه بردن در روسیه یک رسم رایج است، به‌ویژه هنگام دعوت به خانه یا دید و بازدید. گل، شکلات، شیرینی و سوغاتی‌های کوچک از کشور خودتان، هدایای مناسبی هستند. اگر به خانه کسی دعوت شدید، بردن یک بطری نوشیدنی (مانند شراب) نیز می‌تواند گزینه خوبی باشد. بهتر است تعداد گل‌ها فرد باشد، زیرا تعداد زوج گل‌ها معمولاً برای مراسم ختم استفاده می‌شود.

آداب غذا خوردن در روسیه چگونه است؟

در فرهنگ مردم روسیه، آداب غذا خوردن اهمیت زیادی دارد. معمولاً میز با دقت چیده می‌شود و انواع غذاها از پیش‌غذا تا دسر سرو می‌گردد. منتظر بمانید تا میزبان شروع به خوردن کند. همچنین، تمام کردن غذا در بشقاب نشانه احترام به میزبان است. نوشیدن تست یا همان سلامتی‌گویی، از رسوم رایج در مهمانی‌ها است.

آیا انعام دادن در روسیه مرسوم است؟

انعام دادن در رستوران‌ها، کافه‌ها و هتل‌ها مرسوم است. معمولاً ۱۰ تا ۱۵ درصد مبلغ صورت‌حساب به عنوان انعام پرداخت می‌شود. در برخی موارد، انعام به صورت اجباری به صورت‌حساب اضافه می‌شود، بنابراین قبل از پرداخت حتماً آن را بررسی کنید.

برخورد روس ها با توریست ها چگونه است؟

روس‌ها معمولاً مهمان‌نواز و خونگرم هستند، اما ممکن است در ابتدا کمی جدی به نظر برسند. تلاش برای صحبت کردن به زبان روسی (حتی چند کلمه ساده) بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد. بهتر است صبور باشید و با احترام با آنها برخورد کنید.

چه مسائلی در روسیه تابو محسوب می شوند؟

بحث در مورد مسائل سیاسی حساس، نژادپرستی و انتقاد از دولت یا رهبران روسیه ممکن است ناخوشایند باشد. همچنین بهتر است از بحث در مورد مسائل مالی شخصی با افراد غریبه خودداری کنید.

اهمیت مذهب در زندگی مردم روسیه چقدر است؟

کلیسای ارتدکس روسی نقش مهمی در تاریخ و فرهنگ مردم روسیه ایفا می‌کند. بسیاری از روس‌ها به این کلیسا وابسته هستند و اعتقادات مذهبی در زندگی روزمره آنها تأثیرگذار است. با این حال، روسیه جامعه‌ای چند فرهنگی و چند مذهبی است و احترام به تمامی ادیان از اهمیت بالایی برخوردار است.

چه سوغاتی هایی می توان از روسیه تهیه کرد؟

روسیه دارای سوغاتی‌های متنوع و جذابی است. ماتروشکا (عروسک‌های تودرتو)، خاویار، سمووار (دستگاه چای‌سازی)، شال پشمی اورنبورگ، جواهرات کهربا و محصولات هنری و صنایع دستی می‌توانند انتخاب‌های خوبی برای سوغاتی باشند.

 مطالب مرتبط :
هیجان انگیزترین تفریحات مسکو را بشناسید
بهترین جاذبه های مسکو برای سفر اولی ها
مسکو یا سنت پترزبورگ: کدام یک شما را شگفت ‌زده خواهد کرد؟