آشنایی با کلیسای کانتور در قزوین
قزوین شهری نسبتا کوچک با جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار ارزشمند است که برای تهرانی ها می تواند به عنوان یک سفر یکروزه گزینه ی بسیار عالی محسوب شود. به غیر جاذبه های طبیعی که در این شهر قرار دارد بناهای تاریخی دیدنی و زیبایی هم در آن قرار دارد که می تواند برای گردشگران بسیار جذاب به شمار بیاید. در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت قصد داریم تا درباره کلیسای کانتور در قزوین صحبت کنیم. کلیسایی که از دوره جنگ جهانی دوم در این شهر باقی مانده و تنها کلیسای سرخ ایران است. برای آشنایی بهتر و کاملتر در ادامه همراه با ما باشید شاید اینبار که به قزوین سفر کردید کلیسای کانتور مقصد گردشگری شما باشد.
مطالب مرتبط: همه چیز درباره ی مراسم پنجاه به در قزوینی ها! غار قلعه کرد در قزوین با قدمت ۴ میلیون سال کشف ردپای انسان های نئاندرتال در قزوین
در طول تاریخ ادیان مختلفی در جهان ظهور کردن و هر کدام برای عبادت حضرت حق بناهای مذهبی خاص خودشان را داشتند. پیروان مسیح هم در شهرهای مختلف کلیساهای را ساختند تا جایی مخصوص برای راز و نیاز با پروردگارشان داشته باشند. مسیحیان نیز در شهرهای مختلف کلیساهایی را خلق کردند و تمام تلاش شان را به کار گرفتند تا این مکان ها بهترین فضا را برای عبادت داشته باشند. کلیسای کانتور در قزوین هم یکی از همین موارد است و به دلیل معماری بی نظیری که دارد توانسته به عنوان یکی از معروف ترین کلیساهای ایران معروف باشد.
کلیسای کانتور در قزوین یکی از معدود کلیساهای ارتودکس در ایران است که می توان گفت اثری به جای مانده از دوران جنگ جهانی دوم است. این کلسا تنها کلیسای سرخ ایران و عنوان کوچک ترین کلیسای ایران را به خود اختصاص داده است. کلیسای کانتور اگرچه در حال حاضر در سکونتی عمیق فرو رفته است اما زمان محل عبادت روس ها بوده است.
این کلیسا که در گوشه ای شهر قزوین خودنمایی می کند سال های که کسی در آن به عبادت نمی پردازد و مورد بی توجهی بسیار قرار گرفته است. اگرچه نام این کلیسا کانتور است اما آن را با نام برچ ناقوس می شناسند و دلیلش هم آن است که چون توسط روس ها ساخته شده است با عنوان کلیسای روسی از آن یاد می شود. زمانی پیروان مذهب ارتدکس مسیحیت در آن به راز و نیاز و برگزاری مراسم شان می پرداختند؛ اما حالا دیگر اثری از آنها دیده نمی شود و حتا صدایی از ناقوس کلیسا نیز به گوش نمی رسد. امروزه این کلیسا به یک بازارچه کوچک صنایع دستی تبدیل شده است و مراجعان در کنار بازدید از بنای کلیسا می توانند در دنیای صنایع دستی غرق شوند.
مختصری از تاریخچه کلیسای کانتور در قزوین
مطابق با اسناد موجود محله ی پنبه ریسه یکی از محله های قدیمی شهر قزوین است که بر اساس نقشه های امروزی از شمال به خیابان آیت الله طالقانی و از جنوب به محله گلبینه، از سمت غرب به خیابان و محله بلاغی و از سمت شرق به خیابان باغ دبیر محدود می شود. این محدوده در اواخر دوره قاجاریه در اختیار روس ها قرار گرفت و در حمله روس ها به ایران سبب شد تا آن ها در این شهر بنمانند و کلیسایی بسازند به نام کانتور که معنای آن مقر با مرکز می باشد. اکثر کسانی که در این محله حضور داشتند مهندسان و کارکنان روسی بودند که در پروژه راه شوسه قزوین فعالیت می کردند. آنها دفاتر اداری خود را در این قسمت از شهر برپا کردند و علاوه بر ساختمان کنسولگری روسیه در قزوین، تاسیسات دیگری نظیر منبع آب، سالن تئاتر و باله و … را در این شهر ساختند.
این بنا در جنوب شرقی این مجموعه ساختمان های روسی قرار داشت و بعد از رفتن روس ها از ایران که ناعادلانه در کشورمان ساکن شده بودند هیچ یک از پیروان ارتدکس در ایران وجود نداشتند و کلیسای کانتور در قزوین به عنوان یک بنای بلا استفاده در این شهر باقی مانده و کم کم به اثری تاریخی و نشانه ای از روزهای تلخ اشغال تبدیل شد.
آشنایی با معماری کلیسای کانتور در قزوین
این کلیسای کوچک سرخ رنگ ساختاری شبیه به بسیاری از کلیساهای دیگر در جهان دارد و براساس طرح طلیبی ساخته شده است. معماری آن شامل یک پلان چند ضلغی نامنظم است که استفاده از آجرهای قرمز لعابدار در نما و پوشش شیروانی گنبدها سبب شده تا این بنا نسبت به بسیاری از بناهای قزوین و سایر کلیساها متمایز به شمار بیاید. اکثر این کلیساهای آجری با استفاده از آجر و ملات ساخته شده اند و در دیوار آنها پنجره هایی ساخته شده است. با توجه به این که در مذهب ارتودکس به صورت ایستاده عبادت می کردند این کلیسا کوچک ساخته شده است و به منظور افزایش سرعت در ساخت و آماده سازی از انجام تزیینات زیاد در آن پرهیز کردند.
قسمت های مختلف کلیسای کانتور در قزوین
- محوطه کلیسا
به منظور ورود به محوطه ی کلیسای کانتور در قزوین می بایست از سمت جنوب آن اقدام کنید. دو بخش از پیرامون کلیسا با نرده های آهنی محصور شده و در دو سوی شرقی و شمالی با دیواری محدود شده است. ساختمان سرخ کلیسا از درون کوچه به راحتی قابل مشاهده است و محوطه این کلیسا آرامگاه هایی از یک خلبان و مهندس روسی دیده می شود. مهندس روس در ایران از دنیا رفته و هواپیمای خلبان روس نیز در نزدیکی قزوین سقوط کرده است.
- ورودی ساختمان کلیسا
در بخش غربی کلیسای کانتور در قزوین ورودی کلیسا قرار دارد و فضایی با سقف شیب دار را شامل می شود که در ورودی با قوسی های هلالی در آن دیده می شود. این محدوده تنها قسمتی از کلیسا است که از آجر قرمز استفاده نشده است. فضای جلوی ورودی شبیه به ایوان کوچکی است که با ستون های چوبی احاطه شده است و تقریبا نیم متر است، از عناصر چوبی برای حائل این ساختمان استفاده شده است. در دو طرف این ورودی، نقش گچ بری برجسته از یک صلیب در تاج گل هم دیده می شود که چهره ای متفاوت را با دیگر صلیب هایی که در کلیسا قرار دارد نیز به وجود آورده است. این صلیب نمادی از مسیحیان ارتدکس است که یک خط مورب بر روی آن نیز دیده می شود. پیروان ارتدکس بر این باور هستند که علاوه بر دست های حضرت مسیح پاهای وی هم به صورت صلیب اریب کشیده بودند تا زجر بیشتری را وی تحمل کند.
- فضای درونی کلیسا
زمانی که شما وارد این کلیسا می شوید، پس از عبور از در ورودی به هال کوچکی وارد خواهید شد که برج ناقوس بر فراز آن قرار دارد. این فضا نمازخانه و محراب کلیسای کانتور در قزوین در خود جای داده است. این فضاها دارای پنجره های نعل اسبی زیبایی هستند که ارتباط با فضای بیرون را برای افرادی که درون کلیسا هستند امکان پذیر می کنند. در این کلیسا اتاق سمت راست (شمال) را به عنوان اتاق غسل تعمید در آن که این کلیسا برو بیا داشته نیز استفاده می کردند. این غسل در واقع برای نوزادن تازه متولد شده بوده است. اتاقی که در سمت چپ کلیسا قرار دارد به کشیش تعلق دارد و به دلیل تقدس زیاد محراب باید پیش از ورود به اتاق می رفت و پس از تعویض لباس ها وارد محراب میشد. لازم به ذکر است که بگوییم که در دنیای امروزه ورود به این دو اتاق امکان پذیر نیست و بازدیدکنندگان تنها می توانند از هال دیدن کنند. آنچه که در این هال توجه را به خود جلب می کند گچ بری های زیبایی به رنگ زیتونی است که البته به دلیل مرمت غیر اصولی بخشی از آنها به رنگ سفید دیده می شود.
- محراب و نمازخانه
محراب کلیسای کانتور در قزوین به شکل نیم دایره و رو به شرق ساخته شده است و بر فراز آن گنبدی قد برافراشته است. اهمیت زیاد طلوع خورشید برای مسیحیان سبب شده که محراب این کلیسا به سمت شرق ساخته شود. البته این موضوع در دیگر کلیساهای هم متداول است. فضای نمازخانه این کلیسای کوچک نیز گنبد دارد و فضاهای جانبی آن دارای پوشش تخت هستند. این فضا نورگیرهایی نیز در سقف دارد.
- برج ناقوس کلیسا
از دیگر قسمت های جالبی که در این کلیسا به چشم می خورد برج ناقوس است. برج ناقوس در کلیسای کانتور در قزوین برجی ۳ طبقه است که حدودا ۱۱ متر هم ارتفاع دارد. این برج در قسمت غربی کلیسا است و گنبدی آبی رنگ بر فراز آن دیده می شود. بر بالای پنجره های این قسمت نیز یک ردیف آجرکاری برجسته به صورت ۸ انجام شده و چهره ای متفاوت به برج بخشیده است. در جلوی پنجره های ضلع شمالی و جنوبی برج دو نیم ستون متصل به دیوار و دو ستون استوانه ای ساخته شده است که ستون های دو گوشه طبقه اول برج بزرگ هم هستند. چهار ستون طبقه دوم برج کوچکترند و با فاصله ای از دیوارها (به صورت پیش آمده) ساخته شده اند.
دسترسی به کلیسای کانتور در قزوین
آدرس: استان قزوین، شهر قزوین، خیابان آیت ا… طالقانی، خیابان دارایی
زمان بازدید: همه روزه از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۲۰:۰۰
هزینه ورود به کلیسا: رایگان
لازم به ذکر است حتما قبل از بازدید این کلیسا از باز بودن درهای آن مطلع شوید.
