زیگورات چغازنبیل سندی بر دانش پیشرفته ایلامی هاست

یکی از شگفتی های تمدن باستان که در حوالی شهر شوش واقع شده است، زیگورات چغازنبیل است.

گفته می شود در حوالی سال های ۱۳۴۰ تا ۱۲۷۵ پیش از میلاد توسط یکی از شاهان عیلامی به نام اونتاش گال بنیانگذاری شده است. این پادشان در زمان حکومت خود شهری به نام دور انتاش را بنیانگذاری که شامل سه حصار بود و معبد چغازنبیل در مرکز این مجموعه عمارت بنا گذاشته شد. در ادامه با الی گشت همراه باشید.

مطالب مرتبط:
مرتفع ترین آبشار چشمه ای ایران، مارگون
کهتویه و دنیای ساده مردمانش

معبد اصلی ابعادی در حدود ۱۰۵ متر در ۱۰۵ متر داشت و ارتفاع آن به هشت متر می رسید. البته بعد از ساختن تمام طبقات پنجگانه معبد ارتفاع آن به حدود ۵۲ متر رسید که به در این زمان نام آن به زیگورات تغییر داده شد.

اما به مرور زمان از آن عمارت بزرگ که زیارتگاهی عظیم بود تنها ۲۵ متر باقی مانده است. با این حال با گذشته قریب به ۳۵۰۰ سال از ساخت این بنا هنوز باشکوه به نظر می رسد و گویی از عظمت خاصی که به عنوان اوین آسمان خراش دنیا داشت چیزی کم نشده است.

نام معبد چغازنبیل که نام باستانی این بناست، از یک واژه محلی اقتباس شده است. این واژه محلی از دو بخش چغا که در زبان لری به معنی تپه است و زنبیل که به معنی سبد به کار می رود ساخته شده است که اشاره به مکان این معبد دارد که در آن زمان بر بالای تپه بوده است و آن را به زنبیل وارونه ای شباهت داده اند. این محل در فرهنگ باستان شناسی از سوی کارشناسان به اسم «دور-اونتَش» معروف است که به معنای «دژِ اونتش»» است.

این معبد شگفت که در ۳۵ کیلومتری شهر شوش دانیال قرار دارد با هسته اصلی خشتی بنا گذاشته شده است و دیوارهایش از خشت هایی درست شده اند که روکشی آجری دارند.

در این معبد کشفیات بسیاری صورت گرفته است که از جمله می توان به کشف قدیمی ترین کاشی دنیا در این محل اشاره کرد.

این مکان همچنین نشانه هایی از نوعی دانش پیشرفت مهندسی و فیزیک است که بسیار حیرت انگیز است برای نمونه قدیمی ترین تصفیه خانه آبی که بشر روز کره زمین ساخته است در این مکان شناسایی شده است.

درباره سازندگان این عمارت باید دانست که اونتاش گال تنها پادشاهی است که در ساخت این معبد دست داشته است. ۶۵۰۰ آجر کتیبه ای که در این معبدکشف شده است حاکی از آن است که او تنها مرد قدرتمندی است که ساخت این بنا را در دستور کار خود قرار داده بود و نام هیچ شاه دیگری در میان انبوه کتیبه‌های فوق یافت نشده است.

یکی از کتیبه‌هایی که در چغازنبیل به دست آمد متنی در خود دارد که مضمون آن به این شرح است:‌

من اونتاش گال آجرهای طلائی را حکاکی کردم. من در اینجا این مأوا را برای خدایان گال و ابنشوشیناک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم. باشد که کارهای من که هدیه‌ای است برای خدایان گال و اینشوشیانک پذیرفته شود.

درباره تصفیه خانه ایی که در این منطقه پیدا شده است باید توضیح داد که روش تصفیه آب در آن به صورت استفاده از لوله های مرتبط با یکدیگر بوده است. این سند تاریخی نشان می دهد که کشف این قانون به عیلامی‌ها منتسب است. البته در این مکان از یک دانش پیشرفته دیگر هم پرده برداشته شده است. به این معنی که با توجه به ذرات نور خورشید که در این معبد دیده شده است به نظر می رسد عیلامی ها از نانو تکنولوژی استفاده می کرده اند.

چغازنبیل را چه کسی طراحی کرده است؟‌

به نظر می رسد، طراح یا عمارت شگفت همانا اونتاس- ناپیریشا بوده است. او با نظارتی دقیق شمار زیادی از کارگران و مهندسین را به کار گرفته و پروژه ساخت این بنا را مدیریت کرده است. او قبل از آغاز ساخت عمارت معبد میلیون ها خشت و هزاران آجر را از پیش آماده کرده و علاوه بر آن از مسافتی بالغ بر پنج و نیم کیلومتر آب رودخانه دز به این مکان انتقال یافته است.