مترو شیراز یکی از وسایل حملونقل عمومی است که مانند سایر شهرها در سال‌های اخیر روز‌به‌روز خدمات خود را با گسترش داده و خطوطش را بیشتر کرده است. حالا دیگر نصفی از جمعیت در زیر زمین نقل و انتقالات خود را انجام می‌دهند و این یک امتیاز ویژه است تا از گرما و سرما در امان مانده و به دور از شلوغی خیابان‌های تنگ شهر، سفری درون شهری را تجربه کنند.
خطوط مترو شیراز پوشش دهی مناسبی دارند و اگر قصد رزرو تور شیراز و سفر به این شهر زیبا را دارید، توصیه می‌کنیم که حتما بخشی از مسیر خود را با این خطوط طی کنید، خصوصاً در میان بافت قدیمی این شهر!
راهنمای مترو شیراز
در سال ۱۳۸۱، عملیات ساخت خط اول مترو شیراز با هدف توسعه یافتن سامانه حملونقل ریلی از سمت غرب، در این شهر آغاز شد. در ادامه بعد از بیش از یک دهه طراحی و ساخت، نخستین بخش از خط ۱ مترو شیراز در تاریخ ۱۹ مهر ماه ۱۳۹۳یا (۱۱ اکتبر ۲۰۱۴) با مسیری به طول حدود ۱۰.۵ کیلومتر بین ایستگاه‌های احسان در شمال شهر تا نمازی در مرکز شهر به بهره‌برداری رسید.
در این فاز اولیه، ۸ ایستگاه فعال افتتاح شده و خدمات با استفاده از قطارهای پنج واگنه عرضه گردید که توسط شرکت چینی CNR و شریک ایرانی IRICO تأمین شده بودند.
با ادامه توسعه خطوط ریلی مترو، بلافاصله فازهای بعدی خط ۱ اجرا و مسیر تا میدان شهید دستغیب (در نزدیکی فرودگاه شیراز) گسترش پیدا کرد. در نتیجه طول کل این خط به حدود ۲۲.۵ کیلومتر با ۲۰ ایستگاه زیرزمینی و یک ایستگاه بر روی زمین، افزایش یافت.
بعد از آن در تاریخ ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۱یا (۸ فوریه ۲۰۲۳) اولین بخش از خط ۲ مترو شیراز (حدود ۵.۶ کیلومتر با ۳ ایستگاه) پس از برخورداری از تقاطع با خط ۱ در میدان امام حسین، به بهره‌برداری رسیده و تا پایان همان سال تعداد ایستگاه‌های فعال این بخش هم به ۴ ایستگاه افزایش یافت.
در حال حاضر، مترو شیراز شامل دو خط فعال است و طبق گزارش‌های رسمی تا سال ۲۰۲۳، حدود ۳۲ تا ۳۲.۵ کیلومتر طول و حدود ۲۳ تا ۲۶ ایستگاه فعال در آن تعبیه شد. حالا روزانه حدود ۱۰۰٬۰۰۰ مسافر از آن استفاده کرده و پیوسته پروژه ساخت خطوط جدید (خط ۳ تا ۶) هم در دست انجام هستند. به همین دلیل است که مترو شیراز بعد از مترو تهران، طولانی‌ترین خطوط را به خود اختصاص داده است.
نقشه مترو شیراز
دانلود نقشه مترو شیراز PDF
شبکه مترو شیراز و وضعیت ایستگاه ها
شبکه متروی شیراز شامل ۶ خط برنامه‌ریزی شده است که تاکنون فقط خط ۱ به‌طور کامل (با ۲۰ ایستگاه) و فاز نخست خط ۲ (با ۴ ایستگاه فعال) آغاز به کار کرده‌اند. خطوط ۳ و ۴ هم در حال ساخت هستند و خطوط ۵ و ۶ در مرحله مطالعه یا طراحی قرار دارند.
تعداد کل ایستگاه‌های فعال: حدود ۲۴ ایستگاه (۲۰ ایستگاه خط ۱ + ۴ ایستگاه فعال در خط ۲).
امکانات و خدمات ایستگاه‌ها
ایستگاه‌های فعال متروی شیراز همگی امکانات متنوع و متعددی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- آسانسور و پله‌برقی برای تسهیل دسترسی افراد سالمند، معلول و مسافرانی با بار یا چمدان.
- دستگاه‌های فروش بلیط و کارت شهروندی، همچنین باجه‌هایی برای تهیه و شارژ کارت مترو.
- تابلوهای نمایش مسیر، زمان حرکت و اطلاعات صوتی در داخل سکوی ایستگاه‌ها برای اطلاع‌رسانی به مسافران.
- امکان استفاده از کارت شهروندی برای پرداخت هزینه حملونقل عمومی شهری دیگر (مانند اتوبوس) در تمام ایستگاه‌ها.
تجهیز ایستگاه‌ها به سیستم ایمنی شامل دوربین‌های نظارتی، سیستم اعلان اضطراری و تجهیزات ایمنی استاندارد.
ساعات کار و هزینه بلیت
مترو شیراز در روزهای عادی از ساعت ۶:۰۰ صبح تا حدود ۲۲:۰۰ شب فعال است، و در ایام تعطیل و جمعه‌ها از ساعت ۷:۰۰ صبح تا ۲۱:۰۰ شب به شهروندان خدمت رسانی می‌کند.
خط ۱ هر ۱۵ دقیقه یک قطار دارد و زمان سفر کامل آن هم تقریباً ۴۳ دقیقه خواهد بود. خط ۲ هم در فاز فعال خود هر ۳۰ دقیقه یک سرویس فعال دارد.
هزینه بلیط تک سفره با کارت شهروندی هم در حدود ۱,۸۰۰ تومان تا ۳,۰۰۰ تومان و بلیط نقدی حدود ۳,۰۰۰ تومان تا ۵,۰۰۰ تومان در سال‌های اخیر بوده است. البته اگر کارت نداشته باشید، حتما باید در ایستگاه آن را تهیه کرده تا سفری راحت داشته باشید.
با الی گشت، رزرو هتل آسان‌تر از همیشه است.
برخی ایستگاه های کلیدی و دسترسی محلی
ایستگاه امام حسین و نمازی از ایستگاه‌های مرکزی با دسترسی مناسب به مراکز فرهنگی، آموزشی و بازار شیراز هستند. ضمناً ایستگاه‌های مهم خط ۱ مانند وکیل‌الرعایا، زندیه، امام حسین و شهید دستغیب، نقاط مهم شهری و ترانزیتی را برای شما پوشش می‌دهند.
خطوط فعال و در دست احداث مترو شیراز
حالا در قالب یک جدول به شما خواهیم گفت که خطوط فعال و در حال ساخت مترو شیراز چه خطوطی هستند، ضمن اینکه خطوط در دست ساخت، در چه مراحلی قرار دارند.
| یکای خط | وضعیت | طول کل مسیر (کیلومتر) | تعداد ایستگاه | توضیح کوتاه |
|
خط ۱ |
فعال |
۲۲.۵ |
۲۰ | از احسان تا شهید دستغیب |
|
خط ۲ |
فعال |
۱۲.۵ (فعلی ۵.۶) |
۱۳ (فعلی ۴) | اتصال مرکزی و شمالی شهر |
|
خط ۳ |
در ساخت |
۱۰ |
۸ | اتصال به صدرا از خط ۱ |
| خط ۴ | فاز اول ساخت | ۱۸ | ۸ | رازی تا استقلال |
| خط ۵ | طراحی | — | — | در مرحله مطالعات |
|
خط ۶ |
در طراحی اولیه |
— |
— | مطالعات اولیه انجام شده است. |
این اطلاعات راهنمای خطوط مترو شیراز تا پایان سال ۲۰۲۵ است که همه چیز را بوضوح شرح داده و مشخص کرده‌ایم.
معماری ایستگاه های مترو شیراز و ایستگاه وکیل الرعایا
ایستگاه‌های مترو شیراز در ۳ سطح طراحی شده‌اند که شامل:
- سطح سازه‌ای و فنی (مهندسی سازه).
- سطح تأسیساتی و عملکردی.
- و سطح طراحی معماری و زیبایی شناسی.
طراحی معماری عمومی توسط شرکت‌های مشاور ایرانی و بین‌المللی همچون “موننکو ایران” اجرا شده و تمرکز بر کیفیت سازه، ایمنی، تهویه و هماهنگی با بافت شهری بوده است.
“موننکو ایران” یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مهندسی مشاور ایران در زمینه طراحی زیرساخت‌های حملونقل، انرژی، آب و پروژه‌های شهری است. این شرکت در سال ۱۳۵۳ تأسیس شد و از زیرمجموعه‌های شرکت “مپنا” به شمار می‌آید. “موننکو ایران” پروژه‌های متعددی در ایران و منطقه از جمله طراحی سامانه‌های حملونقل ریلی شهری در مشهد، شیراز، تهران و تبریز را در کارنامه پرافتخار خود دارد.
در پروژه مترو شیراز، این شرکت مسئولیت طراحی مهندسی و بررسی‌های فنی در سطوح مختلف، به‌ویژه طراحی سیستم‌های زیرساختی و مهندسی سازه ایستگاه‌ها و خطوط این مترو را بر عهده داشت.
همچنین برخی از ایستگاه‌ها مانند وکیل‌الرعایا هم، علاوه بر عملکرد حملونقل، نقش فرهنگی و گردشگری دارند. این ایستگاه‌ها با ساختار زیرزمین عمیق، پله‌برقی، آسانسور، سیستم نورپردازی و خدمات عمومی، ضمن اتصال شهری، جلوه‌ای ویژه و پویایی بصری خاصی را در بخش طراحی شهری، عرضه کرده‌اند.
ایستگاه مترو وکیل الرعایا – یک شاهکار معماری در قلب شیراز
ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا یازدهمین ایستگاه خط ۱ متروی شیراز است که در ۶ شهریور ۱۳۹۹ افتتاح شد و با مساحتی حدود ۱۵۰۰۰ مترمربع در ۵ سطح عمق‌دار (۳ سطح زیرزمین و ۲ سطح بالاتر از سطح خیابان) احداث گردید.
معماری داخلی و الهام از دوره زندیه
طراحی این ایستگاه مترو شیراز به دقت با معماری بازار وکیل شیراز هماهنگ بوده و از فرم‌های قوسی بدون ستون، ماده آجری و ساخت شبکه سقف موج‌دار با ۵۸۰۰۰ آجر تشکیل شده است. سقف اصلی معلق و فلزی با مساحتی در حدود ۸۴۵ مترمربع، متشکل از ۱۶۳ مقطع عرضی موجی و وزن تقریبی ۱۸۰ تن طراحی و اجرا شد. این سازه منحصربه‌فرد، به‌عنوان بزرگ‌ترین سازه فلزی معلق در متروهای ایران و یکی از جاذبه های شیراز توسط مؤسسه ثبت رکوردهای ملی ایران هم به ثبت رسیده است.
کارکرد فرهنگی و برنامه ریزی فضایی
ایستگاه وکیل‌الرعایا نه‌تنها یک پایانه حملونقل بلکه با تراز منفی یک به‌عنوان گالری هنری و فرهنگی در شهر شیراز هم عمل می‌کند که فضای مناسبی برای رویدادهای فرهنگی یا نمایش آثار محلی شهروندان را فراهم کرده است. همچنین در سطح همکف و نخست، فضای تجاری و ساباط سنتی مانند «کافه پرسوناژ» طراحی شده که فضای تعامل اجتماعی را به‌خوبی ارائه می‌کند.
طرح مواد و نورپردازی
برای هماهنگی با بافت تاریخی، مصالحی چون آجر، سرامیک و آهن در نمای این ایستگاه استفاده شده. ضمن اینکه طراحی نورپردازی خطی، علاوه بر ایجاد عمق بصری، جهت‌یابی در فضا را تسهیل کرده و حسی از پویایی محیطی را به شما القا می‌کند.
در آخر می‌توان اینگونه گفت که ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا نمونه‌ای برجسته از تلفیق حرفه‌ای معماری معاصر با هویت تاریخی شهری است. با سازه‌های پیچیده، فرم‌های موجی و تزیینات متناسب با سبک زندیه، این ایستگاه نه فقط عملکرد حمل‌ونقلی دارد، بلکه به یک فضای هنری و فرهنگی شهری هم تبدیل شده است. همچنین توانسته تحسین همگان را در سطح ملی برای خاص‌ترین طراحی معماری مترو ایران را، به خود اختصاص دهد.
مترو شیراز و ناگفته های آن
شاید تا ۵ سال پیش مترو چندان حائز اهمیت نبود و حجم کمی از افراد از ان استفاده می‌کردند. همیشه خلوت بود و یک فضای جداگانه از سطح زمین محسوب می‌شد که بویی از هیاهوی شهر نبرده است. اما این روزها دیگر مترو مثل سابق نیست. یک وسیله حملونقل عمومی پرطرفدار است که اگر سرساعت به آن نرسید، باید متروی شلوغ بعدی خود را به مقصد برسانید. مترو دیگر به یکی از ملزومات اصلی در سیستم نقل‌و‌انتقالات شهری تبدیل شده نبود آن می‌تواند یک کابوس برای ما باشد، خصوصا در شهر شیراز که هنوز برخی از خیابان‌ها با عرض کمی که دارند، فاکتور اصلی شلوغی برای ایجاد ترافیک سنگین و هرج‌و‌مرج هستند!
مطالب مرتبط : مراکز مهم شیراز به همراه آدرس و شماره تماس کامل ترین راهنمای سفر به شیراز مسیرها و امکانات ریلی راه آهن شیراز