سفر با کودکان یا نوزادان میتواند یک تجربه خاطرهانگیز باشد اما انتخاب هواپیما به عنوان وسیله نقلیه و خرید بلیط هواپیما کودکان و نوزادان نیازمند آمادگی و برنامهریزی دقیقی است. اگر قصد دارید با خانواده خود سفر هوایی داشته باشید به ویژه اگر فرزند شما کودک یا نوزاد است، اطلاع از قوانین و ضوابط خرید بلیط، شرایط جابهجایی و نکات مهم میتواند تجربه سفر شما را بدون استرس و با آرامش تمام همراه کند. در این راهنمای جامع از الی گشت تمامی جنبههای خرید بلیط هواپیما برای کودکان و نوزادان را به زبان ساده توضیح خواهیم داد.
چرا باید به قوانین بلیط هواپیما برای کودکان و نوزادان توجه کرد؟
سفر با کودکان به ویژه نوزادان زیر یک سال با چالشهای منحصربهفردی همراه است. بزرگسالان ممکن است به راحتی بلیطشان را خریداری کنند اما شرایط برای کودکان کاملاً متفاوت است و هر شرکت هواپیمایی قوانین خاص خود را در این زمینه دارد. عدم آگاهی از این قوانین ممکن است منجر به مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
- پرداخت هزینههای اضافی ناخواسته
- عدم صدور بلیط برای نوزاد
- عدم داشتن صندلی جداگانه برای کودک
- محدودیت در استفاده از امکانات جانبی مانند بار مجانی
- رد درخواست سفر به دلیل عدم رعایت ضوابط ایمنی
بنابراین داشتن اطلاعات دقیق قبل از خرید بلیط نه تنها هزینهها را کاهش میدهد بلکه تجربه سفری بهتر و آرامتر را برایتان فراهم خواهد کرد.
تعریف کودک و نوزاد در خطوط هوایی
اولین نکته مهم در خرید بلیط هواپیما کودکان، تعریف دقیق “نوزاد” و “کودک” از دیدگاه شرکتهای هواپیمایی است. گرچه این تعریف ممکن است بین خطوط هوایی داخلی و بینالمللی متفاوت باشد، اما به طور کلی موارد زیر رایج هستند:
- نوزاد: فردی که زیر ۲۴ ماه (۲ سال) سن دارد و معمولاً بدون صندلی خاص سفر میکند. در بسیاری از پروازها نوزادان زیر ۲ سال میتوانند روی صندلی والدین سفر کنند.
- کودک: فردی که سن آن بین ۲ تا ۱۲ سال باشد. این گروه معمولاً نیاز به خرید بلیط جداگانه با قیمت کاهش یافته دارد.
با این حال برخی شرکتهای هواپیمایی از جمله بعضی از خطوط هوایی ترکیه یا امارات ممکن است سن کودک را تا ۱۱ سال در نظر بگیرند. بنابراین بسیار مهم است قبل از خرید قوانین هر شرکت هواپیمایی را بررسی کنید.
توصیه میشود زمان تولد هر کودک را دقیق وارد سیستم کنید چرا که تفاوت چند روز هم ممکن است منجر به تغییر سیاست قیمتگذاری شود.
نحوه خرید بلیط هواپیما برای نوزادان (زیر ۲ سال)
همانطور که گفته شد نوزادان زیر ۲ سال معمولاً میتوانند بدون خرید بلیط جداگانه یا با کمترین هزینه در کنار والدین سفر کنند. اما این موضوع به دو فاکتور اصلی بستگی دارد: نوع پرواز (داخلی یا بینالمللی) و خط هوایی.
۱.پروازهای داخلی
در بیشتر خطوط هوایی داخلی ایران (مانند ماهان، کیش ایر، آسمان و غیره) نوزادان زیر ۲ سال بدون صندلی و روی صندلی والدین مسافرت میکنند. در این حالت:
- نیازی به خرید بلیط جداگانه نیست.
- در برخی موارد هزینهای کم (معمولاً ۱۰ تا ۱۵ درصد هزینه بلیط بزرگسال) از شما دریافت میشود.
- نوزاد در سیستم رزرو به عنوان “Infant without seat” یا نوزاد بدون صندلی ثبت میشود.
- حق بار مجانی محدود وجود ندارد و معمولاً فقط یک بسته کوچک پوشک و شیر مجاز است.
لازم به ذکر است که برخی شرکتها محدودیت تعداد نوزادان هر مسافر بزرگسال را به یک نفر در نظر میگیرند. اگر دو نوزاد دارید ممکن است مجبور شوید برای یکی از آنها بلیط کودک (با صندلی) بخرید.
۲. پروازهای بین المللی
در پروازهای خارجی، سیاست نوزادان پیچیدهتر است. عموماً:
- برای نوزادان زیر ۲ سال بلیط با تخفیف ۱۰ تا ۲۵ درصدی صادر میشود.
- این بلیط معمولاً بدون صندلی است و نوزاد روی صندلی والد مسافرت میکند.
- در برخی خطوط هوایی (مانند امیریتس، قطر ایر، ترکیش ایرلاینز) ممکن است گزینه خرید صندلی اختصاصی برای نوزاد (با حدود ۵۰ تا ۷۵ درصد هزینه بلیط بزرگسال) ارائه شود.
- حقوق بار مجانی برای نوزادان وجود دارد. مثلاً در خطوط قوی اروپایی نوزادان ممکن است ۱۰ کیلوگرم بار مجانی داشته باشند.
اهمیت این نکته اینجاست که اگر برای نوزاد خود صندلی نخرید، نمیتوانید از سیستمهای ایمنی مخصوص نوزاد (مانند کری) در هواپیما استفاده کنید. همچنین در صورت تلاطم هوا، نگهداری نوزاد روی صندلی شما میتواند خطرناک باشد.
آیا می توان برای نوزاد بلیط با صندلی خرید؟
بله. این گزینه در بسیاری از خطوط هوایی بینالمللی وجود دارد و توصیه میشود از آن استفاده کنید بهویژه برای پروازهای طولانی. با خرید بلیط با صندلی برای نوزاد:
- ایمنی فرزند شما افزایش مییابد.
- میتوانید از کری مخصوص نوزاد (که مطابق با استانداردهای هواپیما باشد) استفاده کنید.
- فضای بیشتری برای حرکت و استراحت نوزاد وجود دارد.
- والدین راحتتر خواهند بود و از کمردرد ناشی از نگهداری طولانی نوزاد جلوگیری میشود.
اما توجه داشته باشید که خرید صندلی برای نوزاد هزینه بیشتری دارد و معمولاً باید حتماً هنگام رزرو بلیط این گزینه درخواست شود؛ زیرا در بسیاری از موارد در زمان چک این یا در فرودگاه، امکان تخصیص صندلی مجزا برای نوزاد وجود ندارد.
خرید بلیط برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال)
نکته مهم دیگری که لازم است درباره خرید بلیط هواپیما کودکان بدانید این است که کودکان بین ۲ تا ۱۲ سال معمولاً نیاز به بلیط جداگانه دارند. این بلیطها:
- با قیمتی کمتر از بزرگسالان فروخته میشوند (معمولاً ۵۰ تا ۷۵ درصد قیمت بلیط بزرگسال).
- شامل صندلی جداگانه میشود.
- شامل بار مجانی میشود (معمولاً همان حد بار بزرگسالان، اما گاهی محدودتر).
- شامل خدمات میهمانسرا (مانند غذای کودک) در برخی خطوط هوایی است.
برخی خطوط هوایی بینالمللی مانند لوفتهانزا یا آیرفرانس، برنامههای ویژهای برای خدمترسانی به کودکان دارند، از جمله:
- ارائه بسته غذای کودک (بدون هزینه)
- اسباببازی یا بسته سرگرمی
- امکان سفر با همراه هواپیمایی (Unaccompanied Minor)
این خدمات معمولاً در صورت انتخاب گزینه “کودک مسافر” هنگام رزرو بلیط فعال میشوند.
نکات مهم در خرید بلیط کودک و نوزاد
۱. تأیید سن دقیق کودک در تاریخ پرواز
هنگام خرید بلیط هواپیما کودکان سن کودک باید بر اساس تاریخ پرواز محاسبه شود، نه تاریخ رزرو. اگر کودک شما در تاریخ رزرو ۱۲ساله باشد، اما در زمان پرواز ۱۳ساله شود، باید بلیط بزرگسال بخرید. بنابراین حتماً تاریخ دقیق تولد را وارد کنید و محاسبه کنید که در روز پرواز چند ساله است.
۲. محدودیت تعداد نوزادان در کنار یک والد
هر مسافر بزرگسال معمولاً فقط مجاز است یک نوزاد را بدون صندلی همراه کند. اگر دو نوزاد دارید (مثلاً دوقلو)، باید برای یکی از آنها بلیط کودک یا بلیط با صندلی بخرید. این قانون در تمام خطوط هوایی بینالمللی و داخلی اجرا میشود.
۳. تفاوت قیمت بر اساس کلاس پرواز
قیمت بلیط کودک و نوزاد نیز مانند بزرگسالان بر اساس کلاس (اقتصادی، تجاری، درجه اول) متغیر است. برای مثال بلیط اقتصادی برای کودک قیمت کمتری نسبت به کلاس تجاری دارد. اما در بسیاری از موارد درصد تخفیف نسبت به بلیط بزرگسال ثابت میماند.
۴. مدارک مورد نیاز برای نوزاد و کودک
همه کودکان و نوزادان مسافر باید مدارک معتبر شناسایی داشته باشند. برای نوزادان داخلی، شناسنامه یا گواهی تولد کافی است. اما برای پروازهای بینالمللی:
- مدارک بیشتری برای کودکان الزامی است (در بعضی کشورها شناسنامه به تنهایی کافی نیست).
- برخی کشورها نیاز به مجوز سفر کودک با یکی از والدین دارند (مثلاً در سفر به آلمان اگر کودک با یک والد سفر میکند، باید مجوز قانونی از والد دیگر موجود باشد).
- برای نوزادان گاهی اوقات کپی شناسنامه یا گواهی تولد در فرودگاه درخواست میشود.
۵. قیمت بلیط چارتر برای نوزادان و کودکان
قیمت بلیط هواپیما کودکان و نوزادان از نوع چارتر هم همچون بلیط سیستمی برای نوزادان ۱۰ درصد بهای بلیط بزرگسال است، اما قیمت بلیط چارتر برای کودک و بزرگسال یکسان است.
۶. بار مجاز رایگان برای کودک و نوزاد
- کودکان (۲ تا ۱۱ سال) معمولاً همان حد بار مجانی بزرگسالان را دارند (مثلاً ۲۳ کیلوگرم در خطوط ترکیه).
- نوزادان بدون صندلی معمولاً حق بار مجانی ندارند، اما در پروازهای بینالمللی، بسیاری از شرکتها ۱۰ کیلوگرم بار یا یک باب وسیله نقلیه (مثل قاب فرزند یا کری تاشو) را رایگان میپذیرند.
- این بار باید جداگانه و با نام نوزاد در سیستم ثبت شود.
سفر کودک بدون همراه
بیشتر خطوط هوایی ایران و بینالمللی برای افراد زیر ۱۸ سال سفر بدون والدین یا همان سرویس کودک بدون همراهUnaccompanied Minor یا UM را راهاندازی کردهاند. این سرویس علاوه بر رعایت قوانین امنیتی، مراقبتهای خاصی را برای کودک در تمام مراحل سفر فراهم میکند: از تحویل فرد به فرودگاه مبدأ گرفته تا دادن آن به فرد متعهد در مقصد.
سن مجاز برای سفر بدون همراه معمولاً بین ۵ تا ۱۲ سال است و بسته به ایرلاین ممکن است این سن تغییر کند. برای مثال برخی شرکتها فقط کودکانی را با سن بالاتر از ۱۲ سال قبول میکنند که علیرغم وابستگی کمتر هنوز نیاز به مراقبت وجود دارد.
چگونه سرویس UM را رزرو کنیم؟
- والدین باید در مراحل خرید بلیط به سرویس UM به طور جداگانه اشاره کنند. برخی شرکتهای هواپیمایی هزینه اضافی برای این خدمت دریافت میکنند، پس حتماً قبل از پرداخت اطلاعات کامل کسب کنید.
- فرمهای جداگانهای وجود دارد که اطلاعاتی مثل نام تحویل گیرنده کودک در مقصد، شماره تماس والدین و توضیحات وضعیت سفر را شامل میشوند. این فرمها باید حداقل چند روز قبل از پرواز از طریق اپلیکیشنهای ایرلاین یا دفتر تماس تکمیل شوند.
- فرد متعهد در مقصد باید اطلاعات رسمی مثل شناسنامه یا گذرنامه ارائه دهد تا کودک به او تحویل داده شود.
امکانات و سرگرمی کودکان در طول پرواز
جالب است بدانید خدمات طول پرواز برای کودکان بسته به نوع پرواز و ایرلاین متفاوت است. در حقیقت این که سفر شما خارجی است یا داخلی و نوع کلاس پرواز تعیین میکند که چه امکاناتی در طول پرواز خواهید داشت.
اما به طور کلی برخی از این خدمات در طول پرواز شامل مانیتور برای تماشای فیلم، اینترنت، اسباب بازی، صندلی مخصوص کودک، منو غذا مخصوص کودک، کالسکه و کتابهای رنگی و موارد دیگر هستند.
توصیه های کاربردی برای سفر کودکان زیر ۱۲ سال بدون همراه
- برای پرداخت هزینههای ناگهانی بهتر است مقداری پول نقد در کیف مخصوص کودک بگذارید.
- پیش از رسیدن به ایستگاه کنترل، تمام مدارک هویتی، گواهی تولد و فرمهای تکمیلی را آماده کنید.
- اطمینان حاصل کنید که چمدان کودک بهگونهای بسته نشده باشد که هنگام جابهجایی یا فشارهای هواپیما برای کودک مشکل ایجاد کند. استفاده از چمدانهای نرم و قابل تنظیم وزن، راهحلی ساده برای این مشکل است.
- در طول سفر طلا، جواهرات، پول زیاد یا دیگر وسایل ارزشمند را همراه کودک نگذارید.
- کودکان نیاز به خواب کافی دارند تا در طول پرواز آرام باشند. بهتر است شب قبل از پرواز، زمان کافی برای استراحت و خواب عمیق فراهم کنید.
- پرواز را در ساعات ابتدایی صبح برنامهریزی کنید. پروازهای صبحگاهی معمولاً کمتر تحت تأثیر تأخیرهای ناشی از مشکلات فنی یا ترافیک هوایی میشوند و در صورت لغو یا تعویق، مشکل کمتری برای شما ایجاد میشود.
- برخی شرکتهای هواپیمایی (مانند ماهان) محدودیتهایی برای پذیرش کودکان کمتوان، بیمار یا دارای اضطراب دارند. پیش از رزرو، حتماً قوانین خاص هر شرکت را بررسی کنید و در صورت نیاز مدارک پزشکی مرتبط را همراه داشته باشید.
- در طول پرواز مسئولیت نگهداری کارت UM (کارت شناسایی پرواز) بر عهده مهمانداران است. بنابراین نگران گم شدن آن نباشید؛ با این حال، بهتر است یک نسخهی الکترونیکی از مدارک مهم را در دسترس داشته باشید.
- به دلیل احتمال تأخیرات ناگهانی توصیه میشود حداقل ۳۰ دقیقه پس از زمان مقرر در سالن فرودگاه بمانید.
- یک تلفن همراه ساده برای کودک تهیه کنید تا در صورت نیاز بتوانید با او تماس بگیرید.
- فهرستی از اسامی اعضای خانواده، شماره تلفنها و آدرسهای تحویل گیرندگان تهیه کنید و یک نسخه آن را در جاهای مختلف کیف کودک بگذارید (مثلاً داخل کیف لباس یا کتابچه آموزشی).
- اگر کودتان به محیطهای جدید حساس است میتوانید با همراه گذاشتن اسباببازیهای آشنا یا کتابهای مورد علاقهاش او را آرام کنید.
- لباسهای نرم و چند لایه برای کودک انتخاب کنید تا در طول پرواز راحت باشد و در مقابل تغییرات دمایی هواپیما محافظت شود.
- اگر کودک رژیم خاصی دارد یا به خصوص به غذاهای خاصی حساس است خوراکیهای مورد نیاز را همراهش بگذارید و به همراه او در مورد آلرژی و حساسیتهایش اطلاع دهید.
چگونه بلیط کودک و نوزاد را تهیه کنیم؟
خرید آنلاین
امروزه خرید آنلاین بلیط هواپیما کودکان از طریق سایتهای معتبر (مانند الی گشت) سریعترین و راحتترین روش است. مراحل خرید به شرح زیر خواهد بود:
- تاریخ پرواز و مقصد را انتخاب کنید.
- در بخش “مسافرین”، تعداد بزرگسالان، کودکان و نوزادان را مشخص کنید.
- هنگام ثبت اطلاعات، جنسیت، نام و تاریخ تولد هر کودک و نوزاد را دقیق وارد کنید.
- در مرحله پرداخت، قیمت بلیط بخش کودکان و نوزادان به صورت جداگانه نمایش داده میشود.
- پس از پرداخت، بلیطها به ایمیل شما ارسال میشوند و میتوانید آنها را چاپ یا در موبایل ذخیره کنید.
در حین خرید آنلاین گزینه “نوزاد بدون صندلی” یا “کودک با صندلی” را به دقت انتخاب کنید. انتخاب اشتباه ممکن است منجر به پرداخت هزینه اضافی یا رد درخواست شود.
خرید از طریق آژانس یا تماس تلفنی
اگر اطمینان ندارید چگونه بلیط را خریداری کنید، میتوانید از طریق آژانسهای مسافرتی یا مرکز تماس الی گشت کمک بگیرید. کارشناسان ما میتوانند:
- سن فرزند شما را بررسی کنند.
- مناسبترین خط هوایی را با شرایط کودک و نوزاد پیشنهاد دهند.
- بلیط را با توجه به نیاز شما رزرو کنند.
- اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای سفر با کودک را ارائه دهند.
این گزینه برای خانوادههایی که برای اولین بار با کودک سفر میکنند توصیه میشود.
توصیه های عملی برای سفر با کودک و نوزاد
انتخاب زمان مناسب پرواز
- پروازهای صبح معمولاً بهتر هستند، چون کودکان خسته نیستند و احتمال گریه و بیقراریشان کمتر خواهد بود.
- پروازهای طولانیتر ممکن است برای نوزادان خستهکننده باشند. در صورت امکان سعی کنید پروازهای مستقیم و کوتاهتر را انتخاب کنید.
آماده سازی وسایل ضروری
- شیر خشک، شیشه، پوشک، حوله مرطوب، لباس یدکی
- اسباببازی کوچک، کتاب عکس، تابلوی ترسیم
- دستمال کاغذی، دستکش پلاستیکی (برای تمیزکاری)
- کری مخصوص نوزاد (در صورت داشتن صندلی مجزا)
استفاده از کری مجاز در هواپیما
اگر قصد دارید کری مخصوص نوزاد را به همراه ببرید، حتماً از سازگاری آن با استانداردهای هواپیمایی اطمینان حاصل کنید. کری باید دارای برچسب “FAA Approved” یا “ایمن برای هواپیما” باشد و در صندلی عادی قابل نصب باشد.
تغییرات فشار در گوش
نوزادان و کودکان کوچک به دلیل کوچک بودن لوله استاشیو، بیشتر در معرض درد گوش در زمان برخاستن و فرود هواپیما هستند. برای کاهش این درد در زمان برخاستن و فرود سعی کنید کودک را شیر بدهید.
در کودکان بزرگتر خوردن میوه خشک یا خوردن آب یا حتی جویدن آدامس میتواند مفید باشد. همچنین میتوانید از قطره برای بینی در صورت گرفتگی استفاده کنید.
جمع بندی
سفر با کودکان و نوزادان نیازمند برنامهریزی دقیق، صبر و آمادگی است. خرید بلیط هواپیما کودکان، اگرچه شاید چالش برانگیز باشد اما با کسب کردن اطلاعات کافی قابل مدیریت است. در این مقاله از الی گشت شما را با نکات مهمی که لازم است در این رابطه بدانید آشنا کردیم. چنانچه قصد سفر با کودک و نوزاد خود را دارید حتماً مطالب ذکر شده در این مقاله را در ذهن داشته باشید.
سؤالات متداول
آیا نوزاد زیر ۶ ماه می تواند سفر هوایی داشته باشد؟
بله، اما برخی شرکتهای هواپیمایی محدودیت سنی دارند. مثلاً بعضی از خطوط هوایی نوزادان زیر ۷ روز یا زیر ۱۴ روز را قبول نمیکنند. بهتر است قبل از خرید با ایرلاین مربوطه تماس بگیرید.
آیا می توان نوزاد را بدون والدین سوار هواپیما کرد؟
خیر. نوزادان نمیتوانند بدون والدین سفر کنند. فقط کودکان بین ۵ تا ۱۲ سال میتوانند تحت سرویس UM (Unaccompanied Minor) سفر کنند.
آیا کودکان حق استفاده از اولویت چک این را دارند؟
بله در بسیاری از فرودگاهها خانوادههای با کودک یا نوزاد میتوانند از خط ویژه چک این استفاده کنند.
اگر نوزاد در حین پرواز بیمار شد چه باید کرد؟
هواپیماها دارای امکانات اولیه پزشکی هستند و خدمه پرواز آموزش دیدهاند و در صورت نیاز کمک خواهند کرد و در صورت ضرورت هواپیما ممکن است در نزدیکترین فرودگاه اضطراری فرود بیاید.
آیا می توان بلیط کودک را با قیمت نوزاد خرید؟
خیر. تقلب در اعلام سن کودک مجاز نیست و در صورت افشا شدن ممکن است از شما هزینه اضافی دریافت شود یا حتی اجازه سوار شدن داده نشود.