بارش شهابی مهر
در شبانگاه یکشنبه تا بامداد دوشنبه مصادف با ۱۵ و ۱۶ مهر ماه ۹۷، بارش شهابی اژدهایی به اوج خود خواهد رسید. این بارش شهابی در هر سال و در اواسط مهرماه شدت می گیرد. کانون این بارش شهابی در صورت فلکی «اژدها»، بین صورت فلکی «خرس بزرگ» و «خرس کوچک» و یا همان دب اکبر و دب اصغر می باشد. بهترین شرایط برای مشاهده بارش شهابی، آسمان صافی است که آلودگی نوری کمی داشته باشد. همراه با الی گشت باشید تا از بارش شهابی مهر ماه بیشتر بدانید.
مطالب مرتبط: شهاب سنگ وحشتناکی که یک ماشین را نابود کرد! بارش شهابی برساوشی چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟ نزدیک شدن شهاب آسمانی به زمین در روزهای آینده
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، مسعود عتیقی در این خصوص توضیح داده است که: شهاب ها در گذشته به آن ها ” شهانه ” می گفتند و ذرات میلی متری و میکرومتری هستند که از دم دنباله دارها بر جا مانده اند. این ذرات عموما به صورت توده های بزرگ واقع شده اند که در برخورد با جو زمین، بصورت بارش های شهابی در می آیند. او همچنین ابراز داشته که شهاب (Meteor) با شهاب سنگ (Meteoride) تفاوت دارد. شهاب سنگ ها دارای جرم و حجم عظیمی هستند و در جو می سوزند، در صورتی که شهاب ها ذرات بسیار ریزی هستند که ۸۰ تا ۱۵۰ کیلومتر از سطح زمین فاصله دارند و طی فرآیند شیمیایی، نور زیادی را از خود منتشر می کنند. این نور نیز گاهی بسیار درخشان بوده و به آن ها “آذرگوی” یا “آتش گوی” (Fire ball) می گویند.
منشا این بارش شهابی اژدهایی و دنباله دار “ژیاکوبینی زینر ۲۱/p ” می باشد که میزان آن، بین ۱۵ تا ۲۰ عدد شهاب بر ساعت(ZHR) است. مسعود عقیقی در خصوص اثری که شهاب ها در آسمان در هنگام عبور از خود به جای می گذارند نیز گفته:
در برخورد با جو، اتم های این ذرات برانگیخته و الکترون های مدار ظرفیت نیز انرژی می گیرد و به مدار بالاتر می روند. اما از آنجایی که اتم ها می خواهند همیشه در حالت پایدار قرار داشته باشند، پس از برخورد، الکترون‌ها بر مدار ظرفیت باز می گردند و انرژی خود را به صورت انرژی نورانی، همچون نور فلورسانس (Flourescence) آزاد می کنند.
بارش شهابی جباری نیز یکی از بارش های شهابی در هر سال است که کانون بارش آن در صورت فلکی جبار به نظر می آید. این بارش معمولا در هر سال از حدود ۱۰ مهر شروع شده و در اواخر مهر و حدود ۲۹ مهرماه به اوج خود می رسد. اوج بارش شهابی جباری در بیست و نهم مهرماه امسال، در بیشترین حالت بارش شهاب، تعداد ۲۰ عدد در ساعت پیش بینی می گردد.
در راستای بارش شهابی مهر نیز یکی از اعضای کمیته علمی مرکز نجوم ادیب اصفهان به نام عمران مرادی گفته است: از دیگر رخدادهای نجومی این ماه می توان به مقارنه ماه با ستاره های معروف آسمان اشاره داشت. وقتی دو یا چند جرم آسمانی با هم همراستا می شوند، مقارنه می گویند که از زمین، در کنار هم رویت می شوند. اولین مقارنه ماه با ستاره “دبران” در بامداد یکشنبه، مصادف با ۸ مهرماه در ساعت ۵:۳۷ دقیقه، و مقارنه دیگر با ستاره قلب الاسد در بامداد شنبه، ۱۴ مهرماه در ساعت ۲:۵۴ دقیقه خواهد بود. علاوه بر این، علاقه مندان می توانند پنج شنبه، ۱۹ مهرماه، ساعت ۱۹:۰۵ دقیقه نیز مقارنه سیاره مشتری و ماه را و در پنج شنبه بعدی یعنی ۲۶ همین ماه، در ساعت ۱۷:۴۷، مقارنه ماه با مریخ را مشاهده کنند. مرادی نیز افزود:
بامداد روز دوشنبه ۱۶ مهرماه و در هنگام سحرگاه، در ساعت ۵:۱۰ دقیقه، در سمت شرق آسمان، امکان مشاهده هلال آخر ماه محرم با چشم غیر مسلح وجود دارد. همچنین، بعد از ظهر روز بعدش یعنی ۱۷ مهرماه، در هنگام غروب آفتاب نیز می‌توان هلال اول ماه صفر ۱۴۴۰ هجری قمری را رویت کرد.
علاوه بر بارش شهابی مهر نیز او در خصوص نحوه رویت هلال ماه های قمری ابراز داشت: گاهی رویت هلال ماه با بحران و سختی همراه می گردد و گاهی با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده است. برای رصد آخرین هلال ماه محرم، اگر آسمان ابری نباشد می توان آن را با چشم غیر مسلح رصد کرد، اما هلال اول ماه صفر بدون ابزار قابل رصد نخواهد بود. در پاییز و به خصوص در نخستین ماه در این فصل، خورشید هنگام طلوع و غروب، قوس کمانی کوتاه تری در آسمان دارد که در نتیجه، مدت زمانی حضور خورشید در آسمان در طول روز کوتاه تر می گردد که در پی آن زمان بین طلوع و غروب خورشید کمتر خواهد بود.