گردشگری درمانی یا سفرهای پزشکی، سفر به دیگر کشورها با هدف دریافت خدمات و مراقبت های پزشکی، دندان پزشکی و عمل جراحی است. توریسم خدمات درمانی را می توان به عنوان اقدامات مسئولان تأسیسات گردشگری و یا مقاصد گردشگری جهت جلب گردشگران از طریق ارتقای خدمات درمانی و تسهیلات لازم و خدمات رایج گردشکری تعریف نمود.
اتحادیه اروپا در طی گزارشی که در سال ۱۹۹۹ به چاپ رسانید، گردشگری درمانی را صنعت لوکس و تجملی در اروپا و بازارهای عمده این صنعت را آلمان، سوئیس و مشتریان آن را عمدتاً ثروتمندانی از خاورمیانه و اروپای شرقی معرفی نمود.
اگرچه امروزه هم گردشگری درمانی به مجموعه ای از خدمات تفریحی و درمانی دلالت می کند، تسهیلاتی چون چشمه های آب گرم، تفرجگاه ها و مراکز آب درمانی نیز در این تعریف مدنظر قرار گرفته اند. در گذشته استفاده از این قبیل تسهیلات، حالت انحصاری داشته و تنها شمار اندکی از افراد از امکان شرکت در چنین فعالیت های تفریحی برخوردار بودند.
گردشگری درمانی نوعی از فرهنگ رایج است که طی آن افراد با هدف دریافت خدمات پزشکی، دندان پزشکی و عمل های جراحی و در عین حال گذراندن تعطیلات، به مقاصد دوردست سفر می نمایند.
تعریف دیگر از گردشگری درمانی در گزارش تحلیل جهانی گردشگری درمانی ارائه شده؛ در این گزارش، گردشگری درمانی هر نوع سفر از محل سکونت شخصی به مقصدی دیگر تلقی شده که در آن، خدمات پزشکی یا جراحی ارائه می گردد. سفر صورت گرفته بایستی شامل حداقل یک شب اقامت به دور از میهن باشد.
امروزه گردشگری درمانی، سفر به دیگر کشورها با هدف دریافت خدمات پزشکی، دندان پزشکی و جراحی تلقی می شود، که خدمات دریافت شده، ممکن است مکمل خدمات پزشکی سنتی چون مراکز آب درمانی، آب و هوا، لجن، سنگ، ماسه و غیره باشد. این نوع توریسم، خدمات پزشکی و جراحی های پیچیده و روند های غیر اورژانسی و جراحی های زیبایی را شامل می گردد؛ اگرچه ممکن است تفریح نیز در این سفرها اهمیت داشته باشد.
دیگر تعریف گردشگری درمانی، شامل بیمارنی است که جهت دریافت خدمات پزشکی و درمانی، اقدام به سفر بین المللی می نمایند. این نوع گردشگری را می توان ارائه خدمات پزشکی خصوصی کم هزینه در کنار خدمات گردشگری به بیماران نیازمند خدمت و اعمال جراحی و انواع درمان های تخصصی نامید.
گردشگری درمانی، دریافت و ارائه خدمات درمانی در خارج از کشور و میهن مشتری است و طی آن مشتری و ارائه کنندگان خدمات به صورت غیر رسمی به عرضه و دریافت خدمات می پردازند، اما قوانین حقوقی مشخصی برای تضمین کیفیت خدمات و یا جبران خسارت در صورت لزوم وجود ندارد.
پزشک مکمل و جایگزین
طب مکمل و طب جایگزین، به خدمات درمانی غیر پزشکی اطلاق می شود؛ به عبارت دیگر طب مکمل گروهی از اصول تشخیص و درمانی را که در کنار پزشکی و طب رایج کاربرد دارند، در بر می گیرد. رایحه درمانی، نمونه ای از طب مکمل است که سبب کاهش ناراحتی و درد پس از جراحی می گردد. این شاخه از طب، شماری از اقدامات درمانی را شامل می شود که بنا به اهداف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی در غرب کاربرد چندانی ندارند. نمونه ای از طب جایگزین، استفاده از رژیم غذایی خاص برای درمان سرطان، به جای عمل جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است.
طب مکمل و جایگزین، اقدامات و اصولی هستند که جامعه پزشکی، آنها را اموری رایج و استاندارد تلقی نمی نماید. این اقدامات، شامل تجویز و کابرد ویتامین ها، مکمل های غذایی، گیاهان دارویی، ماساژ درمانی، طب سوزنی، فرادرمانی، مدیتیشن و آهن ربا درمانی می باشند.
