سرعت تیک آف هواپیما چقدر است؟

سرعت تیک آف هواپیما

پرواز هواپیماهای جت که در خطوط هوایی سراسر جهان کار می کنند، بر اساس مقادیر معین محاسبه شده است که عملکرد ایمن و کارآمد هواپیما را تضمین می کند. از این مقادیر استاندارد می توان سرعت تیک آف هواپیما را نام برد که توسط مهندسان هوا فضا برای یک نوع خاص از هواپیما محاسبه شده می شود، به این ترتیب، سرعت برخواست هواپیماهای مختلف گوناگون است. در ادامه این متن الی گشت می خواهد به طوری کلی در مورد سرعت تیک آف هواپیما و همچنین چگونگی این کار را توضیح دهد؛ با ما همراه باشید.

مطالب مرتبط:
با سرعت هواپیماهای مختلف آشنا شوید
ساخت هواپیمای مافوق صوت بوئینگ با سرعتی ۵ برابر سرعت صوت!
با بزرگ ترین هواپیماهای مسافربری جهان آشنا شوید

اگر چه این به سرعت های عملیاتی نام برده شده در ارتباط با تیک آف هواپیما، اصطلاحاتی مانند «حداقل سرعت کنترل» و «حداکثر سرعت لاستیک» داده می شود، اما مقادیر آن‌ها به طور خاص با توجه به هواپیماهای جت که برای محاسبه این مقادیر مورد توجه قرار می گیرند، متفاوت است. به طور کلی سرعت فرود و برخواست هر هواپیما به فاکتورهایی مانند وزن هواپیما، دانسیته (چگالی) هوا و طول باند بستگی دارد.  یک هواپیمای جت هواپیما در شرایط عادی برای تیک آف، به ترتیب از سه مرحله زیر عبور می کند:

• ابتدا هواپیما شروع به سرعت گیری روی زمین می کند که به آن take-off roll می گویند.
• دوم هواپیما شروع به جدا شدن از زمین می کند.
• در نهایت هواپیما از زمین کنده می شود.

این موارد را می توان به طور کلی، سه مرحله اصلی تیک آف هواپیما دانست اما برای اینکه سرعت تیک آف هواپیما را متوجه شوید، نیاز دارید که بدانید این مراحل چه زیرمجموعه هایی دارد.

درک تیک آف هواپیماهای جت

با اینکه تیک آف به نظر پیچیده می رسد، اما اگر آن ها را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید قابل درک تر می شود. در ادامه به شما توضیح می دهیم که وقتی هواپیمایی می خواهد از زمین بلند شود، چه اتفاقاتی باید صورت گیرد تا این کار به درستی و بدون نقص انجام شود. این مراحل عبارتند از:

• تیک آف با یک هواپیمایی که در باند ایستاده، شروع می شود. این هواپیما منتظر صدور اجازه ترخیص از سمت برج مراقبت است.
• زمانی که این اجازه صادر می شود، هواپیما شتاب گرفته و سرعت خود را در باند پرواز زیاد می کند.
• همزمان با شتاب گرفتن هواپیما، خلبان سرعت و زاویه را چک می کند و مراحل بعدی اجرا می شود.
• در یک سرعت مشخص که به سرعت روتیشن (rotation speed) معروف است، خلبان توسط فرامیل کنترل دماغه را بالا می دهد و این وقع است که دماغه به سمت بالا می رود.
• وقتی دماغه از زمین جدا شد، بال های هواپیما نیروی برآی کافی را برای غلبه بر جاذبه زمین تولید می کند. به این صورت توانایی بالارفتن هواپیما بیشتر می شود.
• به محض اینکه قدرت بالا کشیدن هواپیما بر وزن آن غلبه می کند، چرخ ها نیز از زمین جدا می شوند و به این گونه هواپیما به طور کل با زمین برخوردی نخواهد داشت.

مانور تیک آف اساسا نتیجه رابطه بین نیروهای بالابر، وزن، رانش و کشش است.

سرعت تیک آف هواپیما

مقادیر سرعتی متعددی در هنگام برخواست یک هواپیمای جت مشخص و مورد توجه قرار می گیرد. نیاز به ایجاد این مقادیر سرعت، نتیجه بالا رفتن توجهات امنیتی در هواپیمایی تجاری و تلاش برای دستیابی به اثربخشی بالاتر است که در صنعت هواپیمایی از سوی ایرلاین ها مورد توجه قرار می گیرد. توضیحات زیر در مورد محدودیت سرعت در طی سه مرحله فوق الذکر مطابق با مقررات است.

• V1، سرعت تصمیم گیری (decision speed): این سرعت مشخص می کند که آیا خلبان می توان تیک آف را انجام دهد یا خیر. باید بدانید که این سرعت مشخص می کند که آیا خلبان می تواند هواپیما را متوقف کند یا باید حتما تیک آف را انجام دهد؛ یعنی اینکه اگر یک هواپیما به سرعت v1 رسیده باشد، حتما باید تیک آف انجام شود اما اگر هنوز به این سرعت نرسیده باشد، خلبان می تواند با بستن موتورها (آیدل)، رانش برگردان (ریورس) و همچنین بهره گیری از ترمز، هواپیما را متوقف کند.
• VR، سرعت روتیشن (Rotation speed): سرعتی است که طی آن دماغه هواپیما از زمین جدا می شود.
• V2، سرعت امن تیک آف (take-off safety speed): این اصطلاح به سرعتِ هواپیما طی برخواست اولیه یا initial climb گفته می شود. به عبارت دیگر V2 حداقل سرعت ایمن می باشد که اگر پس از به این سرعت رسیدن یکی از موتورها از کار افتاد، خلبان بتواند تیک آف را تکمیل کرده و نرخ اوج گیری لازم را داشته باشد.

سرعت های بالا با این زیرمجموعه ها کامل می شوند:

• زمانی که هواپیما طی شتاب گیری در مرحله take-off roll قرار دارد، خلبان سرعت V1 را یادداشت می کند تا تصمیم بگیرد که آیا می توان تیک آف کرد یا خیر.
• در سرعت VR دماغه هواپیما از روی زمین بلند می شود که در این اقدام هواپیما نیروی لازم را برای برخواست به دست می آورد.
• در سرعت Vlof هواپیما از روی زمین بلند می شود که اصطلاح انگلیسی آن Liftoff است.
• در نهایت هواپیما به سرعت V2 می رسد تا یک فاصله امن را از زمین در یک ارتفاع و سرعت خاص داشته باشد.

البته می توان گفت که سرعت های دیگری نیز هستند که باید برای سرعت تیک آف هواپیما در نظر گرفته شوند، از جمله این سرعت ها می توان به سرعت حداقل کنترل، سرعت stall هواپیما، حداکثر سرعت جذب انرژی ترمز و … اشاره کرد.

منبع: decodedscience.org