ارمنستان یکی از کشورهایی است که در آن جشن کریسمس بسیار باشکوه و بی نظیر برگزار میشود و همه جا در مدت کریسمس پر از جشن و برنامه‌های هیجان‌انگیز است. در ایام سال نو همه مردم مشغول شادی رقص و پایکوبی هستند و تمامی رستوران‌ها و اماکن عمومی دارای مراسم‌های ویژه اند. در این مدت هر روز در ارمنستان جشن‌های خیابانی برگزار میشود.
در این کشور ابتدا سال نو میلادی جشن گرفته میشود و بعد در ششم ژانویه کریسمس را جشن می‌گیرند جشن‌های کریسمس تا ۱۳ ژانویه ادامه دارد از همین رو نسبت به سایر کشورها طولانی‌تر است. سال نو پایان فصل تعطیلات در ایالات متحده است، اما در ارمنستان تعطیلات با آمدن سال نو تازه شروع میشود. شب سال نو آغاز دو هفته از تعطیلات است که طی آن ارامنه جشن میلاد مسیح، تعمید و تعطیلات مقدس را جشن می‌گیرند. از ۳۱ دسامبر تا ۱۳ ژانویه، ارمنی‌ها با خانواده و دوستانشان دیدار می‌کنند و هدیه رد و بدل می‌کنند و برای نوشیدن و مهمانی دور هم جمع می‌شوند.
شما در تور ایروان ارمنستان ویژه کریسمس فرصت شرکت در این جشن ها را خواهید داشت.
برنامه های شب های کریسمس در ارمنستان
از مهمترین برنامه‌هایی که شب‌های کریسمس در ارمنستان انجام می‌گیرد عبارتند از میزهایی مملو از غذاهای مخصوص، نوشیدن نوشیدنی های مرسوم، برف بازی در شب کریسمس، برگزاری فستیوال‌های مختلف، جشن تولد مسیح و غسل تعمید در ششم ژانویه است.
درست قبل از نیمه شب در شب سال نو، خانه را تزیین کرده و خانواده برای آغاز سال نو دور میز ناهار خوری جمع شده و لحظه‌شماری می‌کنند. پس از روبوسی و تبریکات سال نو، ضیافت آغاز میشود. این میز مملو از خوردنی‌هایی همچون ژامبون، کلم شکم پر، پنیرها، گوشت‌های پخته شده، کیک‌ها و نوشیدنی‌های خوب فراوان است.
رسم و رسوم خوراکی های کریسمس در ارمنستان
رسم و رسوم خوراکی‌های ارمنستان به اینصورت است که می‌گویند میز باید آنقدر با غذا پوشانده شود که حتی نتوانید دست خود را پایین بگذارید و همه اعضا خانواده باید کمی از همه خوراکی‌ها را میل کنند.
یک شیرینی مخصوص به نام tarehats در خوراک ارمنی‌ها وجود دارد که به معنی “نان سال نو” است و قسمت مهمی از وعده غذایی کریسمس ارمنی هاست. کیک Three Kings یک کیک خاص است که درون آن یک لوبیا، سکه یا دکمه کوچک پخته میشود. ارمنی‌ها بر این باورند که شخصی که این شی را در برش کیک خود پیدا کند، در سال آینده از خوش شانسی برخوردار خواهد شد.
در ارمنستان “پدربزرگ زمستانی” ، چهره‌ای شبیه به بابانوئل نیز در شب سال نو ظاهر می‌شوند. در خانه‌های سنتی‌تر، کودکان از خواب بیدار می‌شوند و زیر بالش‌های خود هدیه می‌یابند. بسیاری از آنها یک دوست خانوادگی یا همسایه را برای لباس پوشیدن و توزیع هدیه به بچه‌های کوچک خود دعوت می‌کنند. در شب سال نو و ایام کریسمس بابانوئل در می‌زند و وقتی بچه‌ها در را باز می‌کنند هدیه خود را پشت در یا روی چمن جلوی خانه پیدا می‌کنند.
مراسم مذهبی کریسمس در ارمنستان
در دوران حکومت شوروی از سال ۱۹۲۰ تا ۱۹۹۱، انجام اعمال مذهبی ممنوع بود و طبق گفته ارمنیان این امر در نحوه برگزاری مراسمات آنها بسیار تأثیر گذاشته بود. بنابراین بسیاری از خانواده‌های ارمنی نماز و اعمال مسیحی خود را با احتیاط در خانه بجا می‌آوردند.
هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، سنت‌های قدیمی، که بسیاری از آنها در هفتاد سال گذشته فراموش شده بودند، احیا شدند. کلیساهای سراسر کشور شروع به سازماندهی مراسم مذهبی و آموزش رسم و رسومات برگزاری آنها در روزهای مقدس یا تعطیلات مذهبی کردند. کلیسای رسولی ارمنستان در سال ۳۰۱ میلادی جز اولین کشورهایی بود که مسیحیت را پذیرفت و ارمنی‌ها را به یکی از قدیمی‌ترین جوامع مسیحی جهان تبدیل کرد. تا قرن چهارم ، بیشتر مسیحیان تولد مسیح را در اوایل ژانویه جشن می‌گرفتند. کلیسای کاتولیک روم تاریخ را به ۲۵ دسامبر تغییر داد تا در جشن های انقلاب زمستانی بت پرستانه شرکت کند. با این حال، از آنجا که ارامنه به کلیسای رسول تعلق دارند، آنها تا اوایل ژانویه جشن کریسمس را ادامه می‌دهند.
در شب کریسمس (۵ ژانویه) ارامنه خانه‌ها و کلیساهای خود را با شمع روشن می‌کنند تا پایانی برای روزهای تاریک و شب های طولانی زمستان باشد. روز کریسمس برای بزرگداشت تعمید مسیح برای ارامنه به عنوان روز برکت آب نیز شناخته میشود. طبق رسمی، آب مقدس، توسط رئیس کاهن برکت داده می شود و در بین خانواده‌های ارامنه در جامعه تقسیم میشود.
روزانا یکی از ارمنیان قدیمی می‌گوید: “ما دستان خود را با این آب می شویم و آنگاه دستان خود را روی قسمت هایی از بدن می‌گذاریم که نیاز به مراقبت دارند یا دچاری سستی و بیماری هستند.”
در اعتقاد ارامنه آب مقدس، بدن و خانه‌های آنها را تمیز می‌کند و مردم را از بیماری یا بدبختی در سال آینده محافظت می‌کند. گاهی اوقات ، کشیش‌ها به خانه مردم دعوت می‌شوند تا گوشه‌های خانه و همچنین مواد غذایی مانند نان و نمک را تبرک کنند. پس از آن، خانواده‌ها به صرف یک وعده غذایی ویژه که معمولا برنج و ماهی قزل آلا، “نویک” (خردل سبز و نخود جوجه)، سوپ ماست و گندمی به نام ‘تانپور’ دعوت می‌شوند. علاوه براین ارمنی‌ها دسرهای مختلفی نیز دارند که شامل میوه‌های خشک و آجیل، روجیک و بستوخ است. استفاده از این دسرها و منوی سبکتر برای تسکین معده در طول روزهای تعطیلات هفته و آماده سازی آن برای شام بزرگتر روز کریسمس طراحی شده است. کودکان نیز هدیه‌هایی از میوه‌ها، آجیل‌ها و آب نبات‌های رنگارنگ را از بزرگترها جایزه می‌گیرند. ارمنی در ایام سال نو و شب کریسمس نوشیدنی‌هایی چون شراب قرمز می‌نوشند، که آن را نمادی از خون مسیح میپندارند.
مراسم کریسمس در میدان جمهوری ارمنستان
مراسم خاص و باشکوه این جشن در میدان جمهوری برگزار میشود و همچنین هر ساله با نزدیک شدن به جشن کریسمس درخت کاج ۴۰ متری در وسط این میدان به وسیله شهرداری شهر ایروان استقرار می‌یابد که بسیار زیبا و دیدنی است. در این میدان هر ساله کنسرت‌هایی با حضور خواننده‌های سرشناس و محبوب ارمنستان برگزار میشود.
یکی از سرگرمی‌های جذاب ارمنی‌ها بویژه کودکان در ایام تعطیلات سال نو و کریسمس برف بازی همراه دوستان و خانواده است که شادی سال نو را چند برابر خواهد کرد.
روز بعد از کریسمس در ارمنستان یک روز یادبود است، فرصتی برای یادآوری عزیزانی که در طول سال از دنیا رفته‌اند. مردم بر مزار دوستان و خانواده‌های از دنیا رفته‌ی خود می‌روند و قبر آنها را با گل و یا غذاهای مخصوص سفره کریسمس تزیین می‌کنند. آنها داستانهایی را درباره افراد درگذشته بازگو می کنند و یاد و خاطره‌ی آنها را گرامی میدارند.