گردشگری مجازی یا گردشگری الکترونیک صنعت جدیدی است که عمری کمتر از ۲۰ سال دارد. این گردشگری به معنای حضور در سرزمین دیجیتالی اطلاعات و ارتباطات و شبکه گسترده جهانی است که امکان مشاهده اطلاعات صوتی، تصویری و متنی را از دنیای واقعی اطراف ما در اختیارمان می گذارد. دور دنیا با یک کلیک، آرزویی بود که امروزه از مرحله آرزو به حقیقتی غیر قابل انکار مبدل شده است. با استفاده از سایت های موزه ها و اماکن باستانی جهان می توان به دنیای اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت.
برخی از وبسایت های دولتی در اینترنت، امروزه سیستم های دوربین شهری خود را به سرزمین دیجیتال نیز پیوند داده اند. با این دوربین ها می توانید شهرهای مختلف را به صورت زنده مشاهده کرده و حتی از آنها عکس یادگاری بگیرید.
در «مسافرت میزی» یا «مسافرت مجازی» فرد به صورت فیزیکی سفر نمی کند بلکه از طریق اینترنت، کتاب ها، تلویزیون و غیره به کشف دنیا می پردازد. به این نوع گردشگران، گردشگران نشسته نیز اطلاق می شود. بسیاری از علاقه مندان به بازدید از موزه های بزرگ جهان، از هرمیتاژ مسکو تا لورر پاریس، از تارنمای اینترنتی آنها برای مشاهده اطلاعات استفاده می کنند. حتی، رزرو بلیت هواپیما، هتل، مسابقات بین المللی ورزشی و جشنواره فرهنگی هنری جهانی، امروزه با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است. با ارتقای سیستم های اطلاع رسانی و ارتباطی دولتی در اینترنت و گسترش دولت الکترونیک در سرزمین دیجیتال، می توان به توسعه گردشگری اینترنتی و استفاده از میلیون ها دلار فواید آن امیدوار بود. آنچه امروز به وضوح و روشنی قابل مشاهده و فهم است آن است که فناوری نقش بی دلیل و بسیار مهمی را در صنعت گردشگری و مسافرت ایفا می کند. مسافران به مراتب بیشتر از قبل از فناوری استفاده کرده و اغلب صنعت گردشگری از این تمایلات و خواسته ها مزایایی نیز کسب کرده است.
هتل ها نیز از این رقابت عقب نمانده اند. در حال حاضر بسیاری از هتل ها خدمات اینترنتی رایگان ارائه می دهند و در این میان آن دسته از هتل هایی که اعتبار و به نوعی «ستاره» بیشتری دارند افزون بر اینترنت رایگان، ظرفیت های اضافی برای تماس های داخلی و دستگاه های فکس رایگان برای ارسال یا دریافت در اختیار مشتریان خود قرار می دهند.
البته فناوری هیچ گاه قادر نخواهد بود آن گرما و صمیمیتی را که افراد در یک برخورد دوطرفه کسب می کنند، به آنها عرضه کند فعالان حوزه گردشگری باید از تبحر و مهارت پرسنل خود در استفاده مفید از فناوری اطمینان کافی داشته باشند. فناوری تنها به اندازه توانایی افراد استفاده کننده آن، مفید است. در بیشتر موارد مراکز گردشگری از افرادی ناکار آمد و بی مهارت در به کارگیری تجهیزات و دستگاه های خود استفاده می کنند که در این زمان به جای بهره وری مناسب از تکنولوژی و رفع معایب، بر مشکلات خود می افزایند
اگر چه پیشرفته ترین رایانه ها هم نمی توانند احساسات انسانی را به افراد عرضه کنند اما استفاده سودمند و بهینه از فناوی می تواند بسیاری از مشکلات در حوزه گردشگری را مرتفع کند. به عنوان مثال هیچ چیز در صنعت گردشگری بیشتر از اتلاف وقت و زمان، مسافران و مشتریان را عصبانی نمی کند. استفاده مفید از رایانه ها در خصوص مسائل ساده ای همچون چک کردن زمان ورود و خروج یک مسافر از هتل، به میزان بسیاری زیادی در رفع استرس ها مفید بوده و فرصت انجام دیگر کارها را برای مسافران فراهم خواهد آورد.
گردشگری مجازی یک اقدام اقتصادی است که امروزه به وسیله بسیاری از شرکت های فعال در این حوزه عرضه می شود و افرادی نظیر روزنامه نگاران، عکاسان، جغرافی دانان و نویسندگان را به کار می گیرد تا بتواند خدمات بهتری به مردم ارائه کند. یکی دیگر از مسائلی که در صنعت گردشگری مورد توجه قرار گرفته است، راه اندازی تورهای مجازی قبل از برگزاری یک تور حقیقی است. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدیوئی و عکس های سه بعدی، چشم اندازهای زیبایی را از محل سفر عرضه می کنند تا تمایل افراد برای انجام مسافرت های واقعی افزایش یابد. مسئولان تورهای مجازی معمولاً عکس هایی را روی اینترنت به نمایش می گذارند که بسیار با کیفیت است و در یک صحنه می تواند تمام جزئیات یک مکان را نمایان کند. این نوع گردشگری برای معرفی جاذبه های باستانی، بناهای جذاب، اشیای قیمتی و هر پدیده مادی دارای فرم و حجم و اندازه کاربرد دارد و برای تمام کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه که اغلب امکانات و زیر ساخت های مناسب و کافی ندارند و یا احداث و توسعه آنها بسیار گران تمام می شود مناسب است.
منبع: کتاب گونه های گردشگری نوشته رحیم یعقوب زاده
