جاذبه های شهر ماهنشان
کافی است ۱۰۰ کیلومتر از شهر زنجان به سمت جنوب غربی برانیم تا به شهر پر رمز و راز ماهنشان برسیم. شهری که برای سال ها محل حکومت مادها بود که آثار دیدنی تاریخی از آن دوران بر جای مانده است. محل اصلی زندگی مادها در روستای مادآباد بود که ۱۵ کیلومتر با ماهنشان فاصله دارد. علاوه بر آثار تاریخی این منطقه دارای طبیعت زیبا و منحصر به فردی نیز می باشد که موجب شده جاذبه های شهر ماهنشان بسیار باشد. برای آشنایی با این منطقه بار سفر خود را ببندید و با الی گشت همراه شوید.
پیشینه
مطالب مرتبط: رختشویخانه زنجان، نمونه ای منحصر به فرد در جهان راز گشایی از معمای مردان نمکی در زنجان
مادها از طریق مصب و کناره های رودخانه قزل اوزن وارد فلات ایران شدند و درروستـاهایـی مانند مادآباد در ۱۵ کیلومتری شهر ماهنشان مستقر شدند. در دوره افشاریان این شهر محل سکونت ایل افشار بود. ایل افشار یکی از مهمترین تیره های غنی بگلو بودند که در کتاب مراه البلدان از این منطقه به عنوان منطقه افشاریه یاد شده است همچنین دهستان قزل گچیلو نیز به عنوان منطقه افشاریه عنوان شده که از فرهنگ دولت نادرشاه افشاری خبر می دهد . در دوره صفویه این منطقه از موقعیت استراتژیکی خاصی برخوردار بوده و در برابر حملات عباسیان نقش تدافعی را ایفا می کرد و مبارزاتی بین شیعیان روی دارد. امروزه می توانید مقبره هایی با زبان عربی از جمله قبرستان شهیدلر را که از آن دوران بر جای مانده اند مشاهده نمایید .
قلعه بهستان
قلعه بهستان که برخی آن را کهن دژ یا قلعه دیو نیز می نامند از جاذبه های شهر ماهنشان است و در کنار رود قزل اوزن قرار دارد. علی رغم این که کهن دژ در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید توجه کافی به نگهداری از آن نمی شود و بقایای آن در حای ویرانی می باشند. گفته می شود که قلعه بهستان در دوره ساسانیان ( به گفته برخی دیگر هخامنشیان) ساخته شده است اما تا دوره های اسلامی و قرن ۵ تا ۷ هجری قمری از آن استفاده می شده است.
این قلعه با ۶۴ اتاق و دو راه پله در لیست آثار ملی قرار دارد که برای ساختن اتاق های آن کوه ها را حفر کرده اند. . داخل قلعه سه بخش از جمله اتاق ها، دالان هــا و راه پلـه ها تقسیم شده است که برخی از آن ها دارای سقفی تیـز و دارای محل هایی به شکل مثلث یا دایره شکل روی دیوارها برای قرار گرفتن پیه سوز بوده اند. این دژ دارای راه پله های مارپیچ در قسمت های غربی و شرقی است که روزگاری از پایینی ترین قسمت ضلع شمالی آن شروع می‌شده و حالا جز ویرانه ای از آن باقی نمانده است.
البته بخش شمال غربی آن تقریبا سالم مانده است و می توان بعد از بالا رفتن از پله ها به اتاقی با طاق هایی که به سبک اسلامی تزیین شده اند رسید. البته امروز تنها با استفاده از وسایل و تجهیزات لازم برای کوهنوردی و صخره نوردی می توان از این اتاق ها بازدید کرد. طبقات بالای این قلعه جهت دفاع و طبقات پایین تر به عنوان زاغه و محل نگهداری آذوقه مردم مورد استفاده قرار می گرفت.
دودکش جن
نرسیده به روستای ایلی ایلاغ ، پدیده اسرار آمیزی وجود دارد که حرف و حدیث های زیادی درباره آن گفته می شود. ستون هایی از جنس خاک رس که تخته سنگ های بزرگی رویشان قرار دارد. دودکش جن ۲۰ کیلومتر با شهر ماهنشان فاصله دارد و از جاذبه های شهر ماهنشان شمرده می شود. در آنجا ستونی بلند از جنس خاک رس را می بینید که در اثر فرسایشی طولانی مدت به وجود آمده و تخته سنگی مسطح در بالای آن ظاهری شبیه دودکش را به آن داده است. به چنین پدیده های طبیعی در علم جغرافیا هودو گفته می شود. اما احتمالا چون آن ها اشکال بسیار عجیبی هستند و ساختشان برای بشرو دشوار است محلی ها آن را دودکش جن نامیده اند.
هودوها بیشتر در آمریکا دیده می شوند، در برایس کنیون آن ها از شهرت بالای برخوردار هستند. در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا هم دیده شده اند. در کپه داغ های ترکیه هم هستند و مردم داخل آن ها زندگی می کنند. در بخش فرانسوی کوه های آلپ نیز آن ها را به نام خانم هایی با موهای درست شده می شناسند. هودوها در صربستان و تایوان هم وجود دارند. صرب ها حتی این پدیده ها را از سال ۱۹۵۹ میلادی تحت حفاظت قرار داده اند و برای ثبت آن در فهرست عجایب هفت گانه جدید جهان ، آن‌ها را نامزد کرده اند.
درست در کنار دودکش جن قلعه بهستان قرار گرفته است. شکل ظاهری بیرون قلعه شبیه دیواره ای از دودکش های به هم چسبیده و تعدادی دودکش های جدا می باشد. دلیل این که به این قلعه، تخت دیو می گویند این است که محلی ها بر این باور بودند که دیوها بر روی سنگ های مسطح بالای ستون ها می خوابند.
دریاچه پری (خندقلو)
دریاچه پری یکی از زیباترین جاذبه های شهر ماهنشان است و می شود گفت تنها دریاچه طبیعی در استان زنجان است که چشم اندازی بر فراز دشت های سرسبز دارد. اگر قصد سفر و بازدید از آن را دارید پیشنهاد می کنیم ماه خرداد یا تیر را برای سفر انتخاب کنید. وسعت دریاچه در حدود ۰.۵ کیلومتر مربع است. طول دریاچه ۱.۲ کیلومتر و عرض آن ۵۰۰ متر است. دریاچه در ۲ کیلومتری شمال شرقی روستای پری واقع شده است.
گفته می شود در زمان های گذشته مردم محلی در این دریاچه پری دیده اند و به همین دلیل این نام را برای آن انتخاب کرده اند. این دریاچه به نحوی حکم سراب را برای این منطقه دارد. متاسفانه در حال حاضر به این دریاچه نیز توجه زیادی نمی شود و برای حفظ آن اقدام خاصی صورت نمی گیرد. امیدواریم گردشگرانی که به بازدید از دریاچه پری می روند اقدامات لازم را برای صدمه نزدن به طبیعت انجام دهند تا از دریاچه پری مانند نامش تنها یک افسانه باقی نماند.