دریاچه نمک حوض سلطان
با آمدن فصل پاییز و ملایم شدن هوا، تورهای کویرگردی دوباره رونق می گیرند و گردشگران زیادی همراه این تورها به دل کویر می زنند تا غرق آرامش، سکوت و زیبایی های متفاوت مناطق بکر بیابانی شوند. در کویرهای ایران جاذبه های زیادی را پیدا می کنید که بسته به اینکه این کویر در کجای ایران قرار داشته باشد جاذبه هایی متفاوت انتظارتان را می کشند. یکی از جاذبه های کویر، دریاچه های نمکی است دریاچه هایی که معمولا در فصل های بی باران در آن ها خبری از آب نیست و کف آن ها که با لایه های ضخیمی از نمک و گاهی هم چندضلعی های زیبا و یکدستی پوشیده شده کاملا دیده می شود. یکی از همین دریاچه های نمکی جایی در ۴۰ کیلومتری شمال قم و ۸۵ کیلومتری جنوب تهران قرار دارد. اسم این دریاچه نمکی و زیبا که فاصله چندانی هم از پایتخت ندارد حوض سلطان است. در ادامه الی گشت را همراهی کنید تا از دریاچه نمک حوض سلطان بیشتر بدانید.
مطالب مرتبط: فهرست ۵ دریاچه دیدنی ایران که قبل از مرگ باید دید دریاچه ها و تالاب های شگفت انگیز ایران (قسمت اول)
در جنوب رشته کوه های البرز و در ۸۵ کیلومتری جنوب تهران جلوه دیگری از طبیعت خودش را در قالب دریاچه ای نمکی به تصویر کشیده است. دریاچه ای که بسته به اینکه در چه زمانی از سال باشیم و میزان بارندگی چقدر باشد ظاهری متفاوت به خود می گیرد به طوری که در فصل های بی باران در آن آب چندانی وجود ندارد و کف نمکی اش کاملا معلوم است اما در فصل زمستان آب، کف دریاچه را فرا می گیرد. دریاچه در واقع دو چاله جدا از هم است که به چاله غربی حوض سلطان و به چاله شرقی حوض مره می گویند. این دو چاله با یک آبراه به هم راه دارند هر وقت بارندگی زیاد می شود اول حوض مره مملوء از آب می شود و آب اضافه سرریز شده و به چاله حوض سلطان می رود.
ماجرای شکل گرفتن این دریاچه جالب است چون در اثر ساخت جاده شوسه تهران قم در حدود ۱۴۰ سال قبل تشکیل شده و چون بازمانده دریای بزرگ ساوه است به آن دریاچه ساوه هم می گویند. این دریاچه از رودهای زیادی مثل رودشور تغذیه می شود و هر سال نمک زیادی از آن گرفته می شود برای همین در میان دریاچه، جاده خاکریزی وجود دارد که از روی آن عبور و نمک را استخراج می کنند. اما خودرو ها هم برای عبور، از روی همین جاده می گذرند تا در باتلاق فرو نروند. نمک زیاد دریاچه باعث شده که به این دریاچه نمک هم بگویند ولی مواظب باشید که این دریاچه را با آن دریاچه نمک بزرگی که در جنوب شرقی قم قرار دارد اشتباه نگیرید!
در فصل های بی باران کف نمکی دریاچه معلوم است و می توانید در داخل آن قدم بزنید البته اگر دوست دارید کاملا تا وسط های دریاچه جلو بروید حتما کفش و شلوار مناسب داشته باشید چون اثرات گل و نمک به این سادگی ها از روی شلوار و کفشتان پاک نمی شود! کلاه آفتاب گیر و کرم ضدآفتاب هم از وسایل ضروری این طبیعت گردی است تا در این منطقه کویری دچار آفتاب سوختگی نشوید. قدم زدن بر روی این سطح نمکی آنقدر هیجان انگیز است که خیلی ها را می بینید که ساعت ها بر روی دریاچه راه می روند تا بتوانند عرض ۱۶ کیلومتری آن را کاملا طی کنند. اطراف دریاچه حیات وحش قابل توجه ای دارد پرندگانی مثل غاز خاکستری و انواع عقاب و حیواناتی مثل خرگوش و روباه از حیواناتی هستند که در این ناحیه زیاد دیده می شوند. به غیر از این ها حشرات و خزندگان زیادی هم در این ناحیه هست تا اکویستم منطقه کاملا در تعادل باشد. اینجا گونه های گیاهی زیادی مثل درمنه بیابانی، سودا، سالسولا و … دارد و در مجموع تعداد گونه های گیاهی اش به بیش از ۴۰ گونه می رسد. یکی دیگر از ویژگی های جالب این دریاچه وجود بیش از ۲۴۰ گونه از ریز موجودات هوازی در دریاچه هست موجوداتی مثل جلبک‌ها و باکتری‌ها که از شرایط ژنتیک خاصی برخوردارند و حتی می توانند در این شرایط خیلی شور به زندگی ادامه بدهند.
زمستان که می شود دریاچه پرآب می شود چون وجود ارتفاعات البرز در شمال دریاچه آب زیادی را برای دریاچه به ارمغان می آورد و دیگر نمی توانید کف نمکی آن را ببینید چون کاملا به زیر آب رفته است البته اگر دلتان می خواهد به دیدن این دریاچه بروید بهتر است برنامه ریزی سفر را برای اوایل بهار و یا اواسط پاییز انجام دهید چون آب و هوای کویر در تابستان ها به شدت گرم و در زمستان ها سرد است. این دریاچه مثل یک آینه طبیعی بزرگ در وسط ایران جلوه گر گوشه ای از جاذبه های بیشمار کشورمان است. شاید در هنگامی که در حال تماشای این دریاچه هستید با دیدن انعکاس آسمان بر روی سطح آن تا حدودی یاد دریاچه معروف نمک بولیوی بیفتید در این صورت حتما از اینکه جایی در همین نزدیکی هم یک همچنین جاذبه مشابهی پیدا می شود به وجد می آیید. در لحظه دیدن انعکاس آسمان بهترین زمان است تا دوربینتان را دربیاورید و عکس هایی تماشایی در کنار این دریاچه به ثبت برسانید، عکس هایی که بعدها خاطره این سفر را برایتان زنده می کنند.
به غیر از دریاچه ها کاروانسراها هم یکی از جاذبه های کویرند هرچند که این کاروانسراها در مناطق غیرکویری ایران هم هستند ولی تعداد زیادی از آن ها را در نواحی خشک مرکزی ایران پیدا می کنید. بعد از اینکه از این دریاچه دیدن کردید می توانید از کاروانسرای تاریخی قلعه سنگی هم دیدن کنید. این کاروانسرا درست در کنار جاده تهران قم جای گرفته و از آنجایی که تا ۱۵۰ سال قبل محل استراحت کاروان های مختلف بود برای همین نسبت به دیگر کاروانسراهای این منطقه کویری ظاهر سالم تری دارد. احتمالا این کاروانسرای تاریخی در اواخر دوره سلجوقی ساخته شده چون در آن سکه هایی کشف شده که برای سده هفتم و هشتم هجری هستند.