کشف موجودی که همیشه جوان می ماند! + تصویر

راز جوانی ابدی کرم پلاناریا چیست؟

دانشمندان دانشگاه ناتینگهام در سال ۲۰۰۸ بحثی جنجالی را مطرح کردند که موافقان و مخالفان زیادی پیدا کرد. آن ها مدعی شدند که کرمی به نام پلاناریا می تواند همیشه خود را جوان نگه دارد و در نتیجه احتمالا نامیرا و جاودانه است. حالا این دانشمندان پس از سال ها تحقیق بالاخره اثبات کرده اند که کرم پلاناریا می تواند خود را بازسازی کند و همیشه جوان بماند. طبق گفته آن ها این کرم خاص می تواند سلول هایش را بازسازی و جوانسازی کند و از پیرشدنش جلوگیری کند. در واقع چیزی که توجه دانشمندان را به خود جلب کرد این بود که این کرم می تواند همیشه جوان بماند و هیچ وقت به مرحله پیری نرسد! در ادامه با الی گشت همراه باشید.

آیا این موجود هرگز نمی میرد؟

مطالب مرتبط:
تنها موجوداتی در جهان که هرگز نمی میرند!
ماجرای عجیب مردی که هر حیوانی را که می دید می خورد!
کشف جمجمه گاو عصر حجری که مورد جراحی مغز قرار گرفته!

همان طور که می توان حدس زد طرح چنین بحثی توجه همه را به خود جلب کرد و از همان ابتدا موافقان و مخالفان بسیاری پیدا کرد. اما پرسشی که در مورد کرم پلاناریا مطرح شد این بود که: «از کجا می دانید که این کرم جاودانه است و هرگز نمی میرد؟» این سوال اگرچه بسیار ساده بود اما پاسخ دادن به آن بسیار دشوار بود؛ زیرا ابتدا باید مشخص کرد که چه چیزی باعث جاودانه شدن یک موجود می شود. در همین راستا، دانشمندان و محققین چندین معیار ژنتیکی را شناسایی کرده اند که برای نامیرا بودن یک موجود لازم است. اول از همه، موجود نامیرا باید قابلیت جایگزینی سلول های قدیمی با سلول های جدید و جوان را داشته باشد و در این جاست که نقش سلول های بنیادی اهمیت پیدا می کند.

موجودی که با نصف شدن به دو موجود مستقل تبدیل می شود!

تقریبا تمام موجودات روی زمین به مرور قابلیت مذکور را از دست می دهند، در نتیجه کم کم پیر می شوند و در نهایت می میرند. اما کرم پلاناریا که گونه ای از فلت ورم (Flatworm) یا کرم های پهن به حساب می آید در این مورد بسیار استثناست و قابلیت های خارق العاده ای دارد. این کرم نه تنها می تواند سلول های قدیمی و مرده اش را بازسازی و احیا کند بلکه حتی وقتی از وسط دو نیم می شود هم می تواند مغز، اندام های داخلی و دم جدیدی به وجود بیاورد و به دو موجود مستقل و جداگانه تبدیل شود! دانشمندان دانشگاه ناتینگهام در طول سال ها تحقیق و بررسی چند صد کرم پلاناریا را مورد آزمایش قرار دادند و به نتایج حیرت آوری رسیدند: وقتی یک کرم پلاناریا را به دو نیم تقسیم می کنید هر قسمت تبدیل به کرمی جدید می شود و اگر همین نصفه را دوباره نصف کنید هرکدام از نصفه ها تبدیل به کرمی مستقل می شوند!!! بنابراین می توان این کار را چندین بار انجام داد و از یک کرم چندین کرم جدید به دست آورد! دکتر عزیز ابوباکر، بیولوژیست و سرپرست تیم تحقیق در مورد این کرم عجیب می گوید:

«ما دو گونه کرم پلاناریا را مورد بررسی قرار دادیم: کرمی که از طریق تولید مثل تکثیر می شود و کرمی که از راه غیرجنسی و از طریق تقسیم شدن تکثیر می شود. هر دو می توانند ماهیچه ها، پوست، اندام های داخلی و حتی کل یک مغز را بازسازی کنند و این کار را بارها و بارها انجام بدهند.»

دکتر ابوباکر در ادامه اضافه می کند: «معمولا وقتی سلول های بنیادی تقسیم می شوند (برای درمان زخم یا در دوره رشد) علائم و نشانه هایی از گذر عمر را نشان می دهند. این امر به این معناست که سلول های بنیادی دیگر قادر به تقسیم شدن نیستند و کمتر می توانند جایگزین سلول های بدن ما بشوند. پیری پوست بارزترین نشانه این موضوع است که می توانید آن را به وضوح مشاهده کنیم. اما سلول های بنیادی کرم پلاناریا می توانند از فرآیند پیری جلوگیری کنند و به همین دلیل دائما تقسیم شوند و جایگزین سلول های قدیمی و مرده شوند.»

راز جوان ماندن این موجود در DNA نهفته است

هر بار که سلولی تقسیم می شود تلومر (telomere) یا پایانه فیزیکی کروموزم های خطی DNA او کوتاه تر می شود. سلول های بدن ما برای رشد و عملکرد صحیح باید مدام تقسیم شوند و جایگزین سلول هایی شوند که از بین رفته یا آسیب دیده اند. در طول فرآیند تقسیم تمام اطلاعات ژنتیکی داخل سلول ها به نسل بعد منتقل می شود. همان طور که ممکن است بدانید اطلاعات ژنتیکی روی رشته های در هم تنیده DNA به نام کروموزم قرار دارند. انتهای کروموزوم پوشش محافظی به نام تلومر وجود دارد که از برخورد و اتصال به سایر کروموزم ها جلوگیری می کند. هربار که سلول تقسیم می شود تلومر کوتاه تر می شود و هنگامی که اندازه آن بیش از حد کوتاه شد سلول دیگر قادر به تکثیر و بازسازی نخواهد بود. در نتیجه سلول ها از بین می روند و موجود به تدریج پیر می شود. اما دکتر ابوباکر پیش بینی می کند که کرم پلاناریا می تواند همیشه انتهای کروموزم هایش را حفظ کند و از کوتاه شدن آن جلوگیری کند؛ در نتیجه از لحاظ تئوری این کرم نامیرا و جاودانه است.

از کرم جاودانه به انسان جاودانه

دانشمندان پس از بررسی به این نتیجه رسیدند که تلومرهای کروموزم کرم پلاناریا هم در نهایت کوتاه و کوتاه تر می شوند؛ اما این روند بسیار بسیار کند صورت می گیرد و این موجود قادر است بارها سلول هایش را تکثیر کند.

چیزی که توجه دانشمندان و محققین را به خود جلب کرده امکان انتقال این خاصیت به سایر موجودان زنده از جمله انسان است. ابوباکر در این مورد می گوید:

«قدم بعدی ما این است که این مکانیسم را کاملا درک کنیم و به جزئیات بیشتری در مورد آن پی ببریم. به این ترتیب می توانیم اطلاعات بیشتری در مورد تکامل یک موجود نامیرا به دست بیاوریم. کرم پلاناریا سیستم نمونه ای برای تحقیقات بیشتر است: آیا این امکان وجود دارد که حیوانات و از جمله انسان را به موجوداتی نامیرا تبدیل کرد یا حداقل از فرآیند پیری پیشگیری کرد؟ کرم پلاناریا در مقایسه با سایر موجودات زنده چه ویژگی خاصی دارد که این قابلیت استثنائی را به او می دهد؟ اگر بتوانیم جواب پرسش هایمان را پیدا کنیم می توانیم فرآیند پیری و از بین رفتن سلول های بدن انسان ها را دچار تحولی عظیم بکنیم.»

منبع: zmescience.com