سفر به هزارتوی هنر و صنایع دستی مشهد

طوس که نامش امروز مشهد مقدس است و یکی از پایتخت های فرهنگی جهان اسلام است، دسته های متفاوتی از هنر و صنایع دستی مشهد را در خود جا داده است. مشهد مقدس با داشتن هشتمین گوهر تابناک آسمان امامت و ولایت، علی ابن موسی الرضا (ع) همیشه میزبان مهربانی برای زائران حضرت بوده است و به خوبی توانسته آن چه که در شان حضرت بوده است را برآورده کند. البته لازم به ذکر است که مشهد جدا از تمام ابعاد مذهبی که دارد، یکی از شهرهای مهم ایران در عرصه فرهنگ و هنر نیز به حساب می آید و توانسته بسیاری از مشاهیر و هنرمندان ایرانی را در خود تربیت کند و هنرهای دست این بزرگان را برای همیشه جاودانه کند. امروز مروری بر هنر و صنایع دستی مشهد خواهیم داشت.

آینه کاری، نگارینه دیوارها

مطالب مرتبط:
از سیر تا پیاز حمل و نقل عمومی در مشهد
معرفی بهترین هتل آپارتمان های مشهد
آشنایی با ۱۰ روستای مشهور مشهد

دوران های بسیاری از حکومت ها و شاهنشاهی ها آمده اند و رفته اند. گاهی این آمد و رفت ها خوش بوده و گاهی با وقایع تلخ تاریخی همراه بوده است. اما هر کدام از این حکومت ها و یا سلسله ها دستاوردهایی داشته اند که همچنان پا برجا است که جز هنرشان، چیز دیگری از آن ها باقی نمانده است. دوران صفویه یکی از همین دوران پادشاهی در ایران است که با حضورش در طوس یا همان مشهد مقدس، هنر آینه کاری را در این شهر نهادینه کرد. اگر همراه با تور مشهد به این شهر بزرگ و پر از جاذبه سفر کرده باشید و یا با خرید بلیط هواپیما مشهد به این شهر و به صورت شخصی سفر کرده باشید و به زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) رفته باشید، حتما نمونه هایی از این هنر را دیده اید. آینه کاری هایی که نظیرش را تا به امروز حتی با وجود دستگاه های پیشرفته نمی توان دید. البته هنر و صنایع دستی مشهد به همین میزان ختم نمی شود و در جاهای دیگری از این شهر می توان نمونه هایی دیگر از مثلا هنر آینه کاری را به وضوح ببینید. سری به بازار رضا (ع) مشهد بزنید تا هنرمندان این حوزه را در حال خلق آثار بی نظیر آینه کاری ببنید و حتما یکی از انواع آن را به عنوان صنایع دستی از آن ها خریداری کنید.

فیروزه تراشی، شاهکار هنر و صنایع دستی مشهد

هر جا صحبت از انگشتر و گردنبندهای فیروزه به میان می آید، نام مشهد بلافاصله بر زبان ها جاری می شود که بهترین فیروزه جهان متعلق به مشهد مقدس است. این مدعا کاملا درست است. مشهد بزرگ ترین معادن سنگ فیروزه را در خود دارد و به همین خاطر هنر و صنایع دستی مشهد در ساخت و پرداخت این نوع سنگ زیبا حریف ندارد. البته گفتنی است که یافتن این سنگ و جدا کردن آن بدون این که به بدنه فیروزه آسیبی برسد، یکی از سخت ترین کارهای ممکن است که تنها به دست هنرمندان مشهدی قابل انجام است. اگر رزرو هتل مشهد خود را در نزدیکی حرم مطهر انجام داده باشید می توانید به راحتی سری به بازار رضا بزنید و از دور صدای سنگ فرزهای ویژه ای را بشنوید که در حال تراشیده زائده ها از بدنه سنگ هستند و بعد از یک چشم به هم زدن سنگ فیروزه تراش خورده را از دل آن همه لای و خاک بیرون بکشند. خوش تراش ترین سنگ های فیروزه را می توان در شهر مشهد پیدا کرد. از گردنبند و انگشتر گرفته تا تمثیل های خاص در مشهد همگی به سنگ فیروزه مزین شده اند.

تار و پود ارغوان و ارغوان بافی

ارغوان یکی از درختان زیبایی است که در محیط های ویژه ای مانند استان های ایران به ویژه شهر مشهد رشد می کند. این درخت زیبا در واقع گیاهی خودرو است که بدون هیچ کمکی و تنها با بارش های فصلی رشد می کند. از بهار تا اواخر پاییز این درخت به رشد خود ادامه می دهد و ترکه هایی از خود پس می دهد. هنرمندان مشهدی که در زمینه هنر و صنایع دستی مشهد فعال هستند با ترکه های درخت ارغوان شروع به بافت انواع سبدهای میوه زیبا و حتی آبکش های ظریف برای آبکشی برنج می بافند. یکی از زیباترین صحنه هایی که با ارغوان بافی می توان دید منوط به مجالس عروسی و خنچه بران است که وسایل و اسباب عروس در سبد های ارغوان باف چیده شده و جلوه خاص و یک دستی را به مجلس می دهند.

هنر سخت نمد بافی

به حق هر کاری که با زحمت فراوان انجام شود شایسته ستایش است؛ چرا که هنر ثابت کرده که هر چه صبر و تحمل و دقت در خلق یک اثر بیش تر به کار رود، نتیجه به زیباترین شکل ممکن نتیجه می دهد. حتما می دانید که پشم گوسفند در صنایع نساجی جز مواد موردنیاز است و حتما این نکته را هم می دانید که درآوردن پشم به صورت یک نمد کاری بسیار طاقت فرسا است. خرسندی این جا است که بگوییم هنرمندان صبور ما با تمام نیرویی که داشته اند این هنر را با فشار بازوان خود به روی بدن نمد آفریده اند و با کمک دست و پا و تکیه گاهشان که زمین بوده است زیباترین طرح را آفریده اند. امروزه بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت به این نتیجه رسیده اند که قدم گذاشتن روی این نمد های خوش آب و رنگ و تماشای آن ها در سلامت استخوان ها و اعصاب و روان انسان تاثیر مثبت به سزایی دارد. اگر سری به طرقبه و شاندیز بزنید می توانید نه تنها طرح هایی مانند قالیچه را ببینید بلکه وسایلی مانند کلاه، لباس و زیرانداز را هم از جنس ببینید و به عنوان سوغاتی آن ها را خرید کنید.