آشنایی با شهر تاریخی ایزدخواست فارس

شهرتاریخی ایزدخواست

در میانه های راه و درست در هنگامی که از بی آب و علفی و خشکی جاده شهر رضا به آباده کلافه شده اید، تابلوی ایزدخواست شما را به سمت شهری تاریخی هدایت می کند که در دوران ساسانیان یکی از مهم ترین شهرهای کشور در ایالت استخر بوده است. شهری که قلعه طبقاتی و با شکوهش در همان بدو ورود به استان فارس از دروازه شمالی اش خود نمایی می کند. با الی گشت همراه شوید تا با هم سفری کوتاه به شهر تاریخی ایزدخواست داشته باشیم و از زیبایی های آن دیدن کنیم.

مطالب مرتبط:
کاخ اردشیر بابکان، یادگار ساسانیان در فیروزآباد فارس
همه چیز درباره کاخ ساسانی سروستان
تنگ رغز کجاست؟ چگونه به آنجا برویم؟

از مرزهای استان اصفهان که خارج شدید و پای در خاک باستانی فارس گذاشتید، می توانید سراغ یکی از قدیمی ترین شهرهای دنیا را بگیرید و راهتان به سمت ایزدخواست کج کنید. تمامی دیدنی های شهر تاریخی ایزدخواست در گوشه جنوب شرقی شهر امروزی جمع شده اند. برجسته ترین اثر و مهم ترین دیدنی تاریخی ایزدخواست که به ناگاه در جلوی چشمانتان ظاهر خواهد شد، قلعه تسخیر ناپذیر آن است که در پیچ تند خیابان اصلی شهر پنهان شده است. قلعه ای باشکوه و تاریخی که به دلیل شکل صخره زیرینش به یک کشتی جنگی غول پیکر شبیه شده است. اما زیبایی های ایزدخواست به قلعه آن محدود نمی شود. بسیاری آثار ساسانی دیگر و همچنین دو بنای صفوی مهم هم در حوالی این قلعه به چشم می خورند. کاروانسرای شاه عباسی و پل صفوی که از روی رودخانه ایزدخواست عبور می کند هم در مجاورت قلعه ایزدخواست جای خوش کرده اند.

شاهکارهایی از عهد باستان در ایزدخواست

آثار باستانی شهر تاریخی ایزدخواست را می توان به دو بخش و دوره آثار دوران باستان (پیش از اسلام) و آثار دوران اسلامی تقسیم کرد. بناهایی که از دوران باستان باقی مانده اند، بیشترشان متعلق به دوره ساسانیان هستند و ابنیه دوره اسلامی اغلب در دوره صفوی ساخته شده اند.

قلعه تاریخی و با شکوه ایزدخواست

قلعه ایزدخواست یکی از نفوذ ناپذیر ترین قلعه های باستانی ایران است. می گوییم نفوذ ناپذیر، چرا که این قلعه از سه طرف به پرتگاه منتهی می شود و را ورود به آن فقط از یک سمت آن است. قلعه ایزدخواست بر روی یک صخره رسوبی ساخته شده است که مساحت نسبتا کمی دارد، به همین دلیل سازندگان آن مجبور بوده اند برای اسکان جمعیت بیشتر، اغلب خانه ها را به صورت دو یا سه طبقه طراحی کنند. رو به روی تنها دروازه و پل ورودی شهر که در ضله جنوبی آن قرار دارد، خندقی کنده اند تا دست مهاجمان و غارتگران را از مال و جان ساکنان کوتاه کنند.

در میانه های قلعه، آتشکده قرار داشته که نشان از رونق و اهمیت این قلعه در دوران گذشته است. حمامی بسیار زیبا نیز در گوشه ای از این قلعه طبقاتی قرار دارد که از مهم ترین بناهای عمومی حاضر در این بنا می باشد. از قلعه ای که روزی نفوذ به آن غیر ممکن بوده، اکنون به جز ویرانه بناهای آن چیزی باقی نمانده است. عکاسان بسیاری از از دوره قاجار به بعد به عکاسی از این بنای باشکوه پرداخته اند. “آنتوان سوروگین” از جمله این عکاسان هستند که یادگارهای کم نظیری از آن بر جای گذاشته اند. برخی از جهانگردان و هنرمندان قدیمی تر هم نقاشی های زیبایی را از این قلعه شگفت انگیز کشیده اند.

مسجد

مسجد شهر تاریخی ایزدخواست را یکی از قدیمی ترین مساجد احداث شده در ایران می دانند. بنای این مسجد تاریخی بر روی بقایای یک آتشکده ساسانی بر پا شده است. در واقع چهار طاقی آتشکده ساسانی را با پوشاندن سه ضلع از چهار ضلعش، به مسجدی کوچک تبدیل کرده اند. وجود آتشکده در این شهر باستانی، نشان از حضور موبدان و اشراف در قلعه و اهمیت این شهر است.

حمام صفوی

بر روی یکی از ستون های سربینه این حمام تاریخی، کتیبه ای نستعلیق نصب شده است که قدمت ساخت آن را سال ۱۱۱۰ هجری قمری، همزمان با سلطنت شاه سلطان حسین صفوی نشان می دهد. این حمام از دو بخش سربینه و بخش گرمخانه تشکیل شده است و تمامی عناصر یک حمام ایرانی را درون خود دارد. وجود چنین حمامی در دل این شهر تاریخی، نشان از رونق و اعتبار این شهر در دوران صفوی دارد.

کاروانسرای شاه عباسی

از نام آن پیداست که در دوره صفوی احداث شده است. کاروانسرای شاه عباسی شهر تاریخی ایزدخواست ۴ هزار متر زیر بنا دارد و استادکاران و معماران به نام دوران صفوی به زیبایی هر چه تمام آن را ساخته اند. یکی از زیباترین تزئینات به کار رفته در این بنا، کتیبه زیبای سر در آن است که با خط ثلث سفید بر روی زمینه لاجوردی آن نگاشته شده است. در اطراف حیاط مستطیل شکل این کاروانسرا، سنگ قبرهای ارزشمندی وجود دارند که هر کدام نمونه های ارزشمندی از از هنر حجاری ایرانیان هستند.

پل ایزدخواست

درست رو به روی کاروانسرای شاه عباسی و بر روی شیاری که زمانی رودخانه ای پر آب از آن عبور می کرده، پلی وجود دارد که قدمت آن را هم دوران صفوی اعلام کرده اند. امروزه از رودخانه دراین مکان خبری نیست و فقط ر ایام زمستان اب باریکه ای از آن عبور می کند.

سد قوسی صفوی

اگر رودخانه ایزدخواست را ۷ کیلومتر به سمت جنوب ادامه دهید، به سد صفوی ایزدخواست خواهید رسید. این سد با شکوه که ۶۵ متر طول و ۴۲ متر ارتفاع دارد، از معدود سدهای قوسی ایران در دوران گذشته است. نکته جالب اینجاست که اروپاییان از حدود قرن ۱۸ میلادی به اهمیت و مقاوت سد های قوسی پی بردند.

مسیر دسترسی به شهر تاریخی ایزدخواست

ایزدخواست در اوایل دشت آباده و سمت چپ جاده آباده به شهرضا قرار گرفته است. برای رسیدن به این منطقه باید مسیر اصلی که توسط آن وارد شهرشده اید را ادامه دهید تا در حاشیه شهر ایزدخواست به قلعه تاریخی ایزدخواست برسید. بعد از خروجی جاده شهرضا-آباده، با طی ۳ کیلومتر به قلعه خواهید رسید.

سخن نهایی

آثار باستانی شهر تاریخی ایزدخواست در مجاورت شاهراه اصفهان به شیراز قرار دارند. پیشنهاد می کنیم که در مسیرتان به سمت شیراز، برای بازدید از این شهر تاریخی هم وقت بگذارید و از تماشای زیبایی های آن لذت ببرید.