الی گشت
  • مجله گردشگری الی گشت
  • الی گشت
    • بلیط هواپیما
    • رزرو هتل
    • تور مسافرتی
    • پکیج مسافرتی
    • بلیط قطار
    • بیمه مسافرتی
  • راهنمای سفر

قلعه فلک افلاک، شاهکار معماری در لرستان

قلعه فلک الافلاک، بازمانده ساسانیان در خرم آباد

توسط تیم خبری الی گشت 1402-10-04
نوشته شده توسط تیم خبری الی گشت 1402-10-04
قلعه فلک الافلاک
1,6K

قلعه فلک الافلاک یادآور دوران پرافتخار و باشکوه ایران باستان است. این قلعه در دوران ساسانیان دژ و مقر حکومتی بود. در دوره‌های بعد و در بازه‌های زمانی مختلف پادشاهان حکومت‌هایی مانند آل‌حسنویه، آل‌بویه، صفویه و قاجار از این مکان به عنوان زندان یا دژ حکومتی استفاده می‌کردند. اما قلعه فلک الافلاک کجاست و چند سال قدمت دارد؟ چه رازهایی در این قلعه‌ی قدیمی نهفته است و امروزه فلک الافلاک چه وضعیتی دارد؟ با الی گشت همراه باشید تا با قلعه تاریخی فلک الافلاک بیشتر آشنا شویم.

فهرست مطالب پنهان
قلعه فلک الافلاک در کدام شهر است؟
قلعه فلک الافلاک چند سال قدمت دارد؟
موزه قلعه فلک الافلاک
معماری قلعه فلک الافلاک
ریشه نام قلعه فلک الافلاک
پویش ملی حامیان فلک‌الافلاک
ترک‌هایی بر تن فلک الافلاک
قلعه فلک الافلاک در مسیر جهانی شدن
جمع‌بندی درباره قلعه فلک الافلاک

پرواز 

قلعه فلک الافلاک در کدام شهر است؟

قلعه فلک الافلاک در کدام شهر است؟ این قلعه‌ی تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد استان لرستان قرار دارد. فلک الافلاک بر فراز تپه‌ای مشرف به خرم‌آباد و در نزدیکی رودخانه ساخته شده است. این بنای تاریخی یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین آثار تاریخی خرم‌آباد محسوب می‌شود.

قلعه فلک الافلاک چند سال قدمت دارد؟

اگر بخواهیم پاسخ مناسبی به سوال «قلعه فلک الافلاک چند سال قدمت دارد؟» بدهیم باید به دوران ساسانیان بازگردیم. در دوره‌ی ساسانیان، شاپور یکم دستور ساخت شهری به نام «شاپورخواست» را در منطقه‌ی کنونی خرم‌آباد داد. بعدها این شهر ویران شد و در سده‌ی هفتم هجری، شهر خرم‌آباد فعلی به جای آن ساخته شد. بسیاری معتقدند قلعه فلک الافلاک همان دژ شاپورخواست است که در آن دوره، کاربرد حکومتی و نظامی داشت و حتی به عنوان زندان هم مورد استفاده قرار می‌گرفت.

دژ حکومتی یا زندان قلعه فلک الافلاک در قرن چهارم هجری به مقر حکومت آل حسنویه، حاکم لرستان تبدیل شد. این قلعه مجدداً در زمان آل بویه مورداستفاده قرار گرفت و پس از مدتی خاندان بدر از این بنا به عنوان خزانه‌داری استفاده کردند. همچنین در دوران صفوی، قاجار و حتی پهلوی از این قلعه به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می‌شد.

رزرو آنلاین هتل لرستان از سایت الی گشت

موزه قلعه فلک الافلاک

امروزه دیگر خبری از زندان و یا دژ فلک الافلاک نیست و این بنا تبدیل به موزه قلعه فلک الافلاک شده است. این قلعه‌ی قدیمی در سال ۱۳۴۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به محلی شد که آثار بسیار ارزشمندی در آن نگهداری می‌شود.

در سال‌های اخیر با مرمت‌هایی که در نمای بیرونی و داخلی موزه قلعه فلک الافلاک صورت گرفته، بخش‌هایی مانند بخش مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیاء، کتابخانه‌ای با کتب بسیار نفیس، چایخانه‌ی سنتی و مرکز فروش تولیدات فرهنگی در این بنای تاریخی راه‌اندازی شده است. بنابراین گردشگران این قلعه می‌توانند در کنار تماشای آثار و لوازم برجای مانده از دوران ایران باستان، با فرهنگ اصیل مردم لرستان هم آشنا شوند.

جالب است بدانید حتی بخشی از اشیای عتیقه‌ی یافت شده در این قلعه با قدمت دو هزار سال، هم اکنون در موزه قلعه فلک الافلاک نگهداری می‌شوند.

قلعه فلک الافلاک

معماری قلعه فلک الافلاک

معماری قلعه فلک الافلاک این بنا را به یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های شهر خرم‌آباد تبدیل کرده است. این قلعه با وسعت ۵۳۰۰ مترمربع، به شکل یک هشت ضلعی نامنظم ساخته شده است. مصالح مورد استفاده در قلعه فلک الافلاک شامل سنگ، آجر قرمز بزرگ، ملات گچ، خشت و آهک است.

مرتفع‌ترین برج این قلعه تقریباً ۲۲.۵ متر بلندتر از تپه طراحی شده و ورودی آن به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر در برج جنوب غربی قرار دارد. بناهای داخل این قلعه شامل چهار سالن بزرگ، دو حیاط خلوت، چندین تالار کوچک، اتاق‌ها و دروازه‌هایی به سمت شمال است. گردشگرانی که قصد ورود به دژ را دارند باید از قسمت شمالی وارد شده و خودشان را به راهروی حیاط اول برسانند.

حیاط اول

حیاط اول با چهار برج (دو برج در شمال و شمال غربی و دو برج در جنوب و جنوب غربی) احاطه شده و در شمال آن یک حمام دیده می‌شود. این حمام تا اواخر حکومت قاجاریه مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین یک چاه در نزدیکی این حیاط و در پشت یک طاق بلند حفر شده که آب مورد نیاز حمام و آب شرب قلعه را تأمین می‌کرد. این چاه با استفاده از برش‌های صخره تا عمق ۴۰ متری زمین پیش رفته و در نهایت به سرچشمه رسیده است. جالب است بدانید هنوز هم می‌توان از این چاه بهره‌برداری کرد.

حیاط دوم

حیاط دوم در سمت شرقی و غربی ساخته شده و شباهت‌هایی به حیاط اول دارد. در چهار طرف این حیاط تالارهای بزرگی وجود دارند که از طریق مسیرهایی به یکدیگر مرتبط هستند و بازدیدکنندگان به راحتی می‌توانند بین تالارها جابه‌جا شوند. این سالن‌ها یا تالارها امروزه به موزه‌ی مردم‌شناسی لرستان تبدیل شده‌اند.

قلعه فلک الافلاک در دوره‌های مختلف بارها مرمت شده‌ اما بیشترین تغییرات در ساختار آن، در دوران صفویه و قاجاریه انجام شده است. براساس اسناد تاریخی و طبق گفته‌های مردم بومی، تا صدسال پیش بارویی دولایه خشتی و دوازده برجی در اطراف بنای فعلی وجود داشت که هم اکنون از آن‌ها فقط یک برج در شمال غربی و یکی دیگر در جنوب شرقی باقی مانده است.

قلعه فلک الافلاک

ریشه نام قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک با نام‌های دیگری مانند دژ شاپورخواست، قلعه خرم‌آباد، کاخ اتابکان و دوازده برجی شناخته می‌شود. اما از دوره‌ی قاجار به بعد این قلعه به نام «فلک الافلاک» نامیده شد. ریشه نام فلک الافلاک را باید در معماری این بنای تاریخی جستجو کرد. براساس گمانه‌زنی‌ها این نام اشاره به دوازده برج قلعه دارد که نشان‌دهنده‌ی دوازده برج فلکی هستند. همچنین فلک الافلاک در لغت به معنای «سپهر سپهران» است.

پویش ملی حامیان فلک‌الافلاک

پس از زلزله‌ی سال ۱۳۹۶ کمپینی با نام «پویش ملی حامیان فلک الافلاک» با حضور چهره‌های سرشناسی مانند تهمینه میلانی، باران کوثری و پرستو گلستانی شکل گرفت. این افراد با انتشار متن و پوسترهایی از آسیب‌پذیری بنا، اعلام نگرانی کرده و خواستار رسیدگی بیشتر به دژ شدند. آن‌ها بروز نم و رطوبت در سقف، پدید آمدن ترک‌هایی روی دیوار، مرمت‌های نیمه‌کاره و میل‌گردهای بیرون زده از این بنا را آسیبی برای قلعه فلک الافلاک ذکر کرده بودند.

حامیان پویش ملی فلک الافلاک سعی کردند با استفاده از روش‌های مختلف صدایشان را به گوش مسئولین برسانند اما مسئولین خطرات اعلام شده برای  قلعه را بزرگ‌نمایی خوانده و درباره‌ی سالم بودن این بنا اطمینان خاطر دادند.

ترک‌هایی بر تن فلک الافلاک

زلزله‌ی سال ۱۳۹۹ ترک‌هایی بر تن فلک الافلاک ایجاد کرد. امروزه به وضوح می‌توان ترک‌هایی به عمق سه متر را بر روی دیوارهای این بنای تاریخی مشاهده کرد. متأسفانه با این وجود، قلعه فلک الافلاک به حال خود رها شده و هیچ مرمت تا تعمیری در بخش‌های آسیب دیده‌ی انجام نشده است.

این قلعه‌ی تاریخی، سال‌های طولانی از حوادث مختلف جان سالم به در برده؛ اما دیگر توانایی مقابله با یک زلزله بزرگ را ندارد. امیدواریم مسئولین با توجه ویژه‌ی خود از تخریب بیشتر این قلعه جلوگیری کنند.

قلعه فلک الافلاک در مسیر جهانی شدن

اگر چه قلعه فلک الافلاک در مسیر جهانی شدن راه طولانی را در پیش دارد اما این روزها علاقه‌مندان به بناهای تاریخی و همچنین مسئولین تلاش می‌کنند تا اقدامات لازم را در جهت ثبت این قلعه در فهرست جهانی یونسکو انجام دهند.

این قلعه‌ی تاریخی یکی از ارزشمند‌ترین بناهای به یادگار مانده از دوران ساسانیان در غرب کشور است و هنوز هم بعد از گذشت سال‌های طولانی توانسته شکوه و صلابت خود را حفظ کند. این قلعه با شماره ۸۳۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اما برای جهانی شدن آن باید برخی اشکالات در فضای اطراف این بنا برطرف شود.

برای ثبت یک اثر در یونسکو ویژگی‌ها و معیارهای خاصی نیاز است. مثلاً یک اثر فرهنگی و تاریخی باید نشان‌دهنده‌ی نبوغ و خلاقیت انسانی باشد و پیشرفت معماری و فناوری را به نمایش بگذارد. خوشبختانه قلعه فلک الافلک تمامی این ویژگی‌ها را دارد و تنها مسئله‌ای که مانع ثبت جهانی آن شده، مدیریت نابسامان حریم اطراف قلعه است.

سازمان میراث و فرهنگی استان لرستان در سال‌های گذشته در صدد رفع این مشکل بود و تعدادی از فضاهای اطراف قلعه را از نهادهای نظامی کشور خریداری کرد. همچنین مسئولان این سازمان تلاش می‌کنند تا به طور کامل حریم قلعه فلک الافلاک را آزاد کرده و از ساخت و سازهای جدید در کنار این قلعه جلوگیری کنند. با این تدابیر امیدواریم در آینده‌ای نه چندان دور شاهد ثبت این اثر ارزشمند در میراث جهانی یونسکو باشیم.

جمع‌بندی درباره قلعه فلک الافلاک

در این مقاله قلعه فلک الافلاک در شهر خرم‌آباد لرستان را معرفی کردیم. این قلعه‌ی تاریخی با معماری باشکوه خود از دوران ساسانیان به یادگار مانده است. این قلعه امروزه تبدیل به موزه شده و با بخش‌های مختلفی مانند بخش مردم‌شناسی و باستان‌شناسی پذیرای علاقه‌مندان زیادی از سراسر کشور است. بازدیدکنندگان این قلعه علاوه بر تماشای آثار گذشتگان و آشنایی با فرهنگ مردم لرستان، می‌توانند از بالای این قلعه منظره‌ی دیدنی شهر خرم‌آباد را هم تماشا کنند.

 

مطالب مرتبط:
خانه تاریخی عامری ها در کاشان
گنبد سلطانیه، بزرگترین گنبد آجری جهان
ایرانگردیلرستان
۰ نظرات
تیم خبری الی گشت

مطلب قبلی
روستای فیلبند و شجاعت قدم زدن بر روی ابر ها
مطلب بعدی
سیستم حمل و نقل عمومی در برلین چگونه است؟

مطالب مرتبط

لیست بهترین هتل‌های کوش آداسی | از ۵...

معرفی بهترین تفریحات کوش آداسی

۲۳ جاذبه‌ای که نباید در کوش آداسی از...

بندرعباس تا آنتالیا – نقشه سفر، هزینه ها...

لیست بهترین رستوران های کوش آداسی – از...

سفری ارزان و جذاب از شیراز به چابهار

مسجد اورتاکوی، مسجدی روی موج های بسفر

کدام رستوران های مسکو محبوب گردشگران هستند؟

معرفی کامل بازارهای مشهد از مراکز خرید تا...

چطور از شیراز به وان برویم؟ همه راه...

نظر بدهید لغو پاسخ

نام ، ایمیل و وب سایت من را برای دفعه بعدی که نظر می دهم در این مرورگر ذخیره کنید.

شبکه های اجتماعی

Facebook Twitter Instagram Telegram

مطالب اخیر

  • لیست بهترین هتل‌های کوش آداسی | از ۵ ستاره تا ۳ ستاره

    1404-03-19
  • شهر فریمان را بیشتر بشناسید

    1404-03-18
  • معرفی بهترین تفریحات کوش آداسی

    1404-03-18
  • ۲۳ جاذبه‌ای که نباید در کوش آداسی از دست بدی

    1404-03-18
  • از آنتالیا چی بیاریم؟ راهنمای خرید سوغات آنتالیا

    1404-03-17

مطالب برتر

  • ۵ ماجراجویی ای که زبانتان را بند می آورد!

    1396-05-12
  • نکاتی که قبل از ورود به خاک ترکیه باید بدانید

    1396-12-10
  • برگزاری مراسم بزرگداشت مولانا در قونیه از ۱۶تا ۲۶ آذر

    1398-07-16
  • کریسمس در استانبول | بهترین مکان ها و تفریحات استانبول در کریسمس

    1403-09-17
  • پراگ از آسمان به همراه ویدیو

    1402-01-19
  • معرفی بهترین بازارها و مراکز خرید سریلانکا در شهرهای مختلف

    1402-03-01

دسته بندی ها

  • آموزشی
  • اخبار
  • راهنمای سفر
  • رسانه
  • گردشگری

درباره مجله گردشگری الی گشت

الی گشت لوگو

مجله گردشگری الی گشت، منبع اخبار و مقالات گردشگری، راهنمای سفر، توریسم اخبار گردشگری بین الملل و بروزترین مطالب در زمینه سفرهای داخلی و خارجی

شبکه های اجتماعی

Facebook Twitter Instagram Telegram

سفر و گردشگری

  • بهترین مقاصد طبیعت گردی ایران در نوروز

  • شهر کی اف در اوکراین مهم‌ ترین پایتخت قاره‌ سبز ؛اروپا

  • Trip Advisor الگوی موفق گردشگری الکترونیک

مطالب جذاب

  • معروف ترین و خوشمزه ترین دسرهای ایتالیایی

  • معرفی هتل ۳ ستاره آریستوتلز در آتن

  • میمند، روستای چند هزار ساله‌ای که با دست کنده شده است!

استفاده از مطالب مجله گردشگری و توریستی الی گشت فقط برای مقاصد غیر تجاری و با ذکر منبع بلامانع است. کليه حقوق اين سايت متعلق به شرکت الی گشت میباشد.

الی گشت
  • الی گشت
    • بلیط هواپیما
    • رزرو هتل
    • تور مسافرتی
    • پکیج مسافرتی
    • بلیط قطار
    • بیمه مسافرتی
  • اخبار
    • اخبار الی گشت
    • اخبار ایران
    • اخبار جهان
  • سفر
  • گردشگری
    • صنعت گردشگری
    • صنعت هوانوردی
    • صنعت هتلداری
  • آموزش
    • مدیریت
    • بازاریابی
    • تجارب موفق
  • رسانه
    • عکس
    • ویدئو

بیشتر بخوانیدx

باریک‌ترین ساختمان دنیا که انگار آن را...

۱۰ غذای خوشمزه تابستانی که در بلغارستان...

بار مجاز ایرلاین ها و راهنمای خرید...