قلعه قهقه راور در کرمان، جاذبه ای از دوره ساسانیان

قلعه قهقه راور در کرمان

استان کرمان یکی از بزرگترین استان های کویر ایران است و بخش عمده ای از مساحت آن را مناطق کویر در برگرفته است. این شهر با توجه به قدمت تاریخی عظیمی که دارد جاذبه های ازرشمند بسیاری را در خود جای داده است و همین خود دلیلی شده تا از آن به عنوان پنجمین شهر تاریخی ایران یاد شود. در این مطلب از مجله گردشگری الی گشت قصد داریم تا درباره یکی از بناهای مهم و تاریخی این شهر به نام قلعه قهقه راور که قدمت آن به پیش از ورود اسلام در زمان ساسانیان نیز برمی گردد نیز بپردازیم. در ادامه همراه ما باشید تا بیشتر درباره قلعه قهقه راور در کرمان خدمتتان شرح دهیم.

مطالب مرتبط:
روستای سیرچ، تکه ای از بهشت در دل کویر کرمان
معرفی قلعه تاریخی منوجان در استان کرمان
با قدم زدن در بازار کرمان به تاریخ ۶۰۰ ساله آن سفر کنید

همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم کرمان یکی از شهرهای تاریخی ایران است و قلعه قهقه راور در کرمان یکی از بناهای ارزشمند این شهر است که در عصر ساسانیان بنا شده و اکنون از جمله جاذبه های این شهر به شمار می رود. در سراسر ایران قلعه ها و برج های زیادی بود که اغلب با خشت و گل ساخته شده اند و تاکنون هم پابرجا هستند. هر کدام از این بناها نمونه ای از تاریخی هستند که بر سرزمین ما گذشته است. کمتر شهر و روستایی در ایران را می‌توان سراغ گرفت که از وجود قلعه و برج بی‌نصیب باشد. استان کرمان یکی از استان‌های ایران است که قلعه‌ها، برج‌ها و ارگ‌های کوچک و بزرگ بسیاری در دل خود جای داده است.

آشنایی با شهر راور در کرمان

شهر راور در استان کرمان خودش به عنوان یکی از مهمترین مناطق استان کرمان محسوب می شود و بسیاری از قلعه ها و برج های این کرمان را در خود جای داده و یکی از مشهورترین های آن ها قلعه قهقه راور است. این قلعه در ۳ کیلومتری شهرستان راور در نزدیکی روستای ده شیب نیز قرار دارد و منطقه وسیعی را که حدود چندین هکتار می شود را برای خود در برگرفته است. در تمامی مساحت این منطقه تپه هایی قابل مشاهده هستند که در آن زمان ساختمان های خشتی بودند و در رابطه با قلعه کارهایی را انجام می دادند. به طور کلی باید بگوییم که در حال حاضر قلعه قهقهه به تپه قهقه تبدیل شده است، در اطراف قلعه قهقه، بناهای تاریخی دیگری نیز وجود دارد. برای مثال در فاصله تقریبا ۵۰۰ متری غرب قلعه قهقه، بقایای بنای دیگری دیده می‌شود که به تل وزیری معروف شده است.

معماری قلعه قهقه راور در کرمان

برای ساخت این قلعه قهقه راور در کرمان از خشت خام گل استفاده شده است و به میزان نسبتا کمی هم آجر و سنگ در ساخت و ساز این قلعه باستانی نیز به کار برده شده است. ظاهر این بنا متاسفانه در اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی دچار فرسایش شده است و به صورت تپه هایی از گل نیز برجا مانده اما آثاری از در و دیوارهای این قلعه هنوز وجود دارد. در برخی از قسمت های قلعه قهقه راور در کرمان نشانه هایی از حفاری ‌های غیرمجاز و یا مجاز انجام شده و قسمت داخل دیوارها نمایان است خشت‌های به کار رفته در بنا قابل مشاهده هستند. این خشت‌ها به شکل مکعب مستطیل هستند و ابعادی در حدود ۳۰ سانتی‌متر طول و عرض و ارتفاع تقریبی ۱۰ سانتی‌متری دارند.

با توجه به این که تمامی نواحی این منطقه را کویر پوشانده است اما در تمام محدوده چند هکتاری آن می توانید قطعات کوچک و بزرگی از سفال، آجر و سنگ را مشاهده کنید. به گفته بسیاری از کارشناسان این قطعات در ساختمان بناهای مذکور به کار رفته بودند و در حال حاضر به اطراف پراکنده شده ‌اند. یکی از دیوارهای قلعه هنوز هم برجای خود باقی است اما در اثر حوادث طبیعی، ستون‌های آن شکاف برداشته‌ اند.

ثبت در فهرست آثار باستانی ایران

نکته ای که در مود تمام قلعه های ایرانی وجود دارد این است که دیوارها و برج هایی نیز وجود دارد که حکم دفاع از قلعه را برعهده داشتند و سربازهایی همواره بر روی آن ها پاسبانی می داند. اکنون تنها بخش هایی از آن دیوارها باقی مانده است. قلعه قهقه راور در کرمان در سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

قدمت قلعه قهقه راور در کرمان

بسیاری از کارشناسان آثار تاریخی قدمت قلعه قهقه راور در کرمان را حدود ۳ تا ۴ هزار ساله می‌ دانند. اطراف محوطه قلعه را خندقی بزرگ در برگرفته است که زمان حمله دشمن آن را پر از آب می‌کردند و مانع نفوذ دشمن به قلعه می‌شدند. بخش‌های زیادی از قلعه تا امروز تخریب شده اما هنوز هم دروازه ورودی قلعه و بقایای تعدادی از اتاق‌های آن، عظمت و قدمت قلعه را نشان می‌دهند

روایات اهالی راور درباره قلعه قهقه

در مورد آنچه بر این روستا گذشته است اهالی روستای راور روایات های خاصی نیز دارند. به عقیده آن ها فردی که در این قلعه سکونت داشته بسیار ظالم و عیاش بوده و سبب ظلمی که وی در حق مردم کرمان روا داشته در اثر زلزله ای مهیب و هولناک نیز ویران شده است. اما بر اساس شواهد تاریخی که بدست کارشناسان رسیده است که این قلعه به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد زیاد مورد حمله اقوام مختلف نیز قرار می گرفته است. از همین رو هنوز علت ویرانی قلعه را می‌توان با احتمال، به مواردی چون وقوع جنگ ‌ها نیز تسری داد، که حفر خندق ‌های بسیار در اطراف قلعه قهقه به منظور دفاع در مقابل دشمن، این امکان را قوی ‌تر می ‌کند، در حال حاضر چیزی از این قلعه زیبا برجای نمانده و قلعه تخریب شده است.

قلعه قهقه راور در کرمان

در حال حاضر متاسفانه با توجه به این که قلعه جزء آثار باستانی ایران به شمار می رود و ثبت شده اما هیچگونه رسیدگی به آن نمی شود و محلی برای نگهداری احشام نیز می باشد. همانطور که در عکس ها هم مشاهده می کنید از بنایی که قدمت آن به دوره ساسانیان باز می گردد تنها ویرانه ای باقی مانده و کشاورزان از خاک قلعه برای کشاورزی نیز استفاده می کنند. علاوه بر عوامل طبیعی که باعث تخریب این بنا شده ناآگاهی مردم و اهالی این منطقه هم دلیلی بوده تا رسیدگی های لازم به این بنا نشود و رفته رفته از بین برود. برای کسانی که از علاقمندان به آثار تاریخی هستند زمانی که به کرمان می روند بازدید از قلعه قهقه راور می تواند بسیار جذاب باشد. امید است تا بیشتر به آثار تاریخی کشورمان که نشان دهنده ی تمدن و گذشته ی پرشکوه ایران است توجه داشته باشیم و از آن ها بهتر از پیش نگهداری کنیم.

لازم به ذکر است که این قلعه را با قلعه قهقهه در مشکین شهر اشتباه نگیرید.