محوطه تاریخی بیستون
ایران سرزمینی کهن است که تاریخ هزاران ساله اش، داستان های بسیاری برای گفتن دارد. غنای تاریخی و طبیعی ایران را در کمتر کشور دیگری از این کره خاکی می توان پیدا کرد. هر گوشه از کشورمان آثار تاریخی ارزشمندی را در دل خود جای داده است. آثاری که برخی شهرت جهانی دارند و برخی را فقط ایرانیان می شناسند. امروز قصد داریم تا به یکی از مشهور ترین سایت های تاریخی کشورمان سری بزنیم. محوطه ای که کتیبه اش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. همراه الی گشت باشید تا با هم سفری کوتاه به استان کرمانشاه داشته باشیم و از محوطه تاریخی بیستون دیدار کنیم.
مطالب مرتبط: غار قوری قلعه در کرمانشاه، با قدمت ۶۵ میلیون سال سراب صحنه، منطقه ای خوش آب و هوا در کرمانشاه
به هر گوشه از کشورمان ایران که بنگری، آثاری از نیاکانمان را خواهی یافت که هنوز هم به طرزی با شکوه باقی مانده اند. کرمانشاه یکی از این مکان هاست. استانی که حرف های بسیاری را در زمینه تاریخ و فرهنگ کشور برای گفتن دارد و به عنوان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های تاریخی در دنیا شهرت یافته است. محوطه تاریخی بیستون یکی از مطرح ترین جاذبه های گردشگری این استان است که سنگ نوشته های داریوش آن به ثبت جهانی رسیده اند. در ادامه این مطلب با محوطه تاریخی بیستون کرمانشاه بیشتر آشنا خواهیم شد.
محوطه بیستون کجاست؟
بیستون یکی از مهم ترین و ارزشمن ترین محوطه های باستانی در کشور و حتی در دنیاست. این موحطه، با طول ۵ و عرض ۳ کیلومتر در مناطق شرقی استان کرمانشاه قرار گرفته است. بیستون یکی از برترین مقاصد تاریخی در دنیاست که در سال ۱۳۸۵ در لیست آثار میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. درون موحطه تاریخی بیستون آثار ارزشمندی از دوران پیش از تاریخ ایران تا دوران اسلامی وجود دارند. آثاری که ۲۸ مورد از آن ها به ثبت ملی رسیده اند که این امر در نوبه خود در کشور منحصر به فرد است. این سایت در ۳۰ کیلومتری شهر بزرگ کرمانشاه قرار دارد و برای بازدید از آن باید به این شهر سفر کنید.
همانطور که گفتیم بیستون مجموعه ای است از آثار دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی. آثاری همچون کتبیه جهانی داریوش بزرگ، مجسمه هرکول، بقایای سد و پل ساسانی، سراب بیستون، بناهای ایلخانی، بناهای صفوی، غارهای باستانی، نقش برجسته گودرز دوم و بلاش، کارونسرای شاه عباسی و … که در کنار هم یکی از غنی ترین و معتبر ترین محوطه های تاریخی جهان را تشکیل داده اند. شاید دلیل تجمع این همه اثر از دوران های مختلف تاریخی در یک مکان، تقدس زیادی باشد که سال هاست کوه بیستون در میان نیاکانمان داشته است.
نقش برجسته بیستون (کتیبه داریوش بزرگ)
کتیبه داریوش یکی از معتبر ترین سندهای تاریخی دنیاست. این کتیبه پیروزی دارویش بزرگ بر گئومات مغ را شرح می دهد. نقش برجسته داریوش اول در ارتفاع ۱۰۰ متری از سطح زمین و بر روی صخره های کوه بیستون تراشیده شده است. کتیبه داریوش ۶ متر طول و ۲.۳۰ متر عرض دارد و در مجاورت آن نقش برجسته دارویش اول هخامنشی به ارتفاع ۱.۷۸ متر در دل کوه تراشیده شده است. کتیبه بیستون، داستان اولین سال فرمانروایی داریوش بزرگ و پیروزی بر گئومات مغ را از زبان خودش و در سه زبان روایت می کند. در واقع داروش قصد داشته سختی ها و داستان هایی که در هنگام به قدرت رسیدنش بر او گذشته و شورش هایی که سرکوب کرده است را برای جهانیان روایت کند. در کنار این کتیبه تاریخی، نقش برجسته داریوش به همراه اسرایش هم حکاکی شده است. در این نقش برجسته داریوش لباس فاخر پارسی به تن دارد و تاجی کنگره دار بر سر گذاشته است. او پای چپ خود را به نشانه قدرت و اقتدارش بر روی سینه گئومات مغ گذاشته است و گئومات نیز در حال التماس کردن است. در پشت سر داریوش ۹ اسیر که با طناب بسته شده اند ایستاده اند. این اسیران در واقع کسانی اند که پس از مرگ بردیا، به دروغ خود را شاه ایران نامیده و آشوب کردند. در جای جای این نقش برجسته و همچنین کتیبه آن، نقش اهورامزدا به چشم می خورد که این نشان از یکتا پرستی دارویش بزرگ دارد.
داریوش بزرگ در کتیبه اش خود را معرفی می کند، از پدران و پادشاهی عظیم هخامنشی می گوید، و درباره نحوه به دست گرفتن حکومت و سرکوب شورشگران صحبت می کند. در جایی از این کتیبه آمده است: “تو که پس از این، این نوشته را می بینی، مبادا به آن آسیبی وارد کنی. تا می توانی از آن نگه داری کن.”
مجسمه هرکول
مجسمه مشهور هرکول، فرد درشت و قدرتمندی را نشان می دهد که بر روی پهلوی چپ خودش لم داده است. هرکول در دست راستش پیاله شراب دارد و دست چپش را بر روی پای خود قرار داده است. این مجسمه ارزشمند هنگامی کشف شد که راه سازان مشغول تراشیدن کوه برای احداث جاده همدان به کرمانشاه بودند. در پشت این مجسمه، کتیبه ای از زمان سلوکیان وجود دارد. این تندیس ۱ متر و ۴۷ سانت طول دارد.
سراب بیستون
سراب بیستون در واقع چشمه ای است که آب آن باعث ایجاد یک دریاچه کوچک در موحطه تاریخی بیستون شده است. یکی از دلایل استقرار و سکونت انسان باستان در این ناحیه، وجود همین چشمه منحصر به فرد است. اکثر آثار تاریخی ارزشمند این محوطه، دور تا دور این چشمه تاریخی ایجاد شده اند.
غارهای تاریخی بیستون، گور دخمه برناج، نقش بلاش، نقوش برجسته بهرام و گودرز دوم، پل خسرو، فرهاد تراش، کاخ ساسانی، بناهای دوران اسلامی، تپه نادری، جاده شاهی و … از دیگر آثار و بناهای تاریخی با ارزش محوطه تاریخی بیستون هستند.
اطلاعات و شرایط بازدید
زمان بازدید از محوطه بیستون: ۸ صبح تا ۸ شب
هزینه بلیط اتباع ایرانی: هر نفر ۳۰۰۰ تومان
هزینه بلیط اتباع خارجی: هر نفر ۲۰۰۰۰ تومان
شماره تماس: ۰۸۳۱۳۴۲۱۸۸۹۱- ۰۸۳۱۳۴۲۱۸۸۹۲
سخن نهایی
موحطه تاریخی بیستون یکی از مطرح ترین سایت تاریخی در دنیاست. اگر تاکنون فرصت بازدید از این موحطه تاریخی و آثار مطرح جهانی آن در کرمانشاه را نداشته اید، پیشنهاد می کنیم که در اولین فرصت ممکن، بازدید از آن را در برنامه های خود قرار دهید. کتیبه این محوطه یکی از آثار جهانی کشورمان است. تمامی موارد ذکر شده لزوم مراقبت و نگه داری بهتر از این مجموعه تاریخی را بیش از پیش آشکار می کند. امید است که مسئولین و بازدیدکنندگان با درک اهمیت این محوطه باستانی، در نگه داری آن برای آیندگان، همانطور که خود داریوش در کتیبه اش خواسته، کوشا باشند.