آیا می توان جانوران منقرض شده را زنده کرد؟

احیای جانوران منقرض شده

باورتان می شود که دانشمندان می توانند جانورانی را که کمتر از ۳۰ هزار سال قبل منقرض شده اند دوباره زنده کنند؟! هرچند تصور ماموتی که دوباره احیا شده کمی ترسناک است اما این موضوع واقعیت دارد. البته در راه احیا کردن جانوران ماقبل تاریخ یک محدودیت وجود دارد و آن هم این است که جانورانی که برای بیش از ۳۰ هزار سال قبل هستند به دلیل از بین رفتن قسمت زیادی از DNA تقریبا راهی برای احیایشان وجود ندارد. در ادامه الی گشت را همراهی کنید تا از زنده شدن جانوران منقرض شده بیشتر بدانید.

مطالب مرتبط: میراث شومی که می توانست نسل انسان را منقرض کند مهمان جزیره ی قشم، در معرض خطر انقراض!

وقتی به لیست جانوران منقرض شده نگاه می کنیم به چند نمونه معروف می رسیم که اسم آن ها را بارها و بارها شنیده ایم پس دیدن آن ها در دنیای واقعی می تواند از بقیه جانوران جذاب تر باشد. جانورانی مثل ببر ایرانی، شیر ایرانی، ماموت ها، گاو دریایی، فیل مرغ و … جانورانی هستند که می توان آن ها را دوباره زنده و از آن ها استفاده های پزشکی کرد. اولین باری که دانشمندان به این حد از تکنولوژی و پیشرفت رسیدند سال ۲۰۰۳ بود. رشد و پیشرفت آن ها در تکنولوژی کلونینگ باعث شد که بتوانند سلول ها را از نظر مصنوعی به باروری برسانند و حتی DNA و ژن را هم به دلخواه دستکاری کنند. با استفاده از همین روش کلونینگ است که به راحتی می توان جانورانی که چندین سال قبل منقرض شده اند را دوباره زنده کرد! .

اگر برای اولین بار است که این موضوع را می شنوید احتمالا بسیار هیجان زده شده اید حق هم دارید این که بتوانید جانوران چندین هزار سال قبل را ببینید برای حیات وحش دوستان خیلی جالب است. اینکه دو گونه شبیه به هم جفت گیری کنند اصلا چیز عجیبی نیست اما مشکل وقتی شروع می شود که هر دوی این گونه ها منقرض شده باشند. اما این مشکل حل شدنی است! فقط کافیست توالی کامل یک گونه جانوری در اختیار دانشمندان باشد! چون این تمام چیزی است که برای احیای یک جانور لازم داریم. هدف دانشمندان در این مورد این است که بتوانند یک رشته باز نشده DNA جانور را پیدا کنند. هر چند که در گذشته این طور به نظر می آمد که DNA یک مولکول پایدار باشد اما امروز مشخص شده که این مولکول هم دارای نیمه عمر زندگی محدود است.

اگر ذوق زده شده اید و فکر می کنید با این روش می توان دایناسورها را هم زنده کرد باید بگوییم که زنده کردن آن ها فعلا ممکن نیست! چون  حتی جوان ترین آن ها ۶۵ میلیون سال قبل زنده بودند پس نمی توان از DNA آن ها استفاده کرد. به حیوانات منقرض شده جدیدتر مثل ماموت ها یا ببر دندان خنجری فکر کنید. بعد از کشف ماموت این که دانشمندان بتوانند یک ماموت را شبیه سازی کنند دیگر فقط یک رویا نیست. در روش کلونیگ برای احیای ماموت کار دانشمندان شبیه سازی هسته سلول سالم است بعد از آن نیاز به یک مادر جایگزین خویشاوند است تا ماموت منقرض شده دوباره احیا شود.

اجازه بدهید تا روش احیای ماموت را قدم به قدم توضیح دهیم:

• هسته سالمی توسط دانشمندان پیدا می شود: تصور کنید که یک ماموت ۱۰ هزار ساله یخ زده پیدا شود دانشمندان به تنها چیزی که نیاز دارند یک سلول با هسته سالم است. اما متاسفانه دانشمندان تا به حال موفق نشدند یک چنین هسته سلولی را به دست بیاورند.
• هسته کشف شده به درون سلول تخم فیل وارد می شود: حالا نیاز به سلول تخم فیل است هسته این سلول خارج می شود و به جای آن هسته ماموت قرار می گیرد. هرچند با توجه به این که فیل ها هر چهار سال یک بار تخمک گذاری می کنند پیدا کردن همچین سلولی از فیل کمی سخت است!
• حالا که لقاح روی سلول تخم انجام شد جنین شروع به رشد می کند. تا به حال این روش برروی پستانداران دیگری به غیر از فیل امتحان شده است.
• جنین به داخل بدن فیل ماده می رود: همین که جنین در داخل بدن فیل ماده قرار می گیرد اطراف آن غشایی به وجود می آید که غیرممکن است تا قبل از به دنیا آمدن ماموت پاره شود!
• بچه ماموت در بدن فیل ماده! این بچه ماموت بعد از ۲۲ ماه به دنیا می آید.

دایناسورها هم دوباره به دنیا برمی گردند؟!

DNA دایناسورها تقریبا از بین رفته اما آیا راهی وجود دارد که بتوان دوباره آن ها را به دنیا برگرداند؟ اگر فیلم پارک ژوراسیک را دیده باشید حتما می دانید که دانشمندان با استفاده از خون پشه به DNA دایناسورهایی می رسند که این پشه خون آن ها را خورده بود. آن ها سپس این DNA ها را به سلول بدون DNA قورباغه فرستادند و موفق به بازسازی دایناسورها شدند. اما آیا در دنیای واقعی هم می شود این کار را کرد؟ این یک واقعیت است که مولکول های DNA ظریف و شکننده است پس نمی توان توقع داشت که آن ها برای مدت زیاد در فسیل سالم باشند و همین موضوع است که کار دانشمندان را برای احیای دایناسورها سخت می کند.

اما برای احیای دایناسورها گروهی از دانشمندان هرگز ناامید نمی شوند و عقیده دارند که می توان آن ها را دوباره زنده کرد ولی با روشی دیگر! این روش این است که در جانورانی که نزدیک به دایناسورها هستند تغییرات ژنتیکی ایجاد شود. هرچند که این روش منطقی به نظر می رسد اما هیچ یک از دانشمندان تا به حال در این مورد به موفقیتی نرسیده اند. البته نظریه دیگری هم وجود دارد و آن اینکه توالی ژنوم دایناسورها کشف و آن هایی که وجود ندارند بازسازی شوند. البته به نظر می آید برای بدست آوردن توالی ژنوم هنوز علم به پیشرفت کامل نرسیده است. تا به حال ۱۳ سال طول کشیده تا دانشمندان به توالی ژنوم انسان برسند اما موفق به شبیه سازی هیچ انسانی با استفاده از آن نشدند پس مشخص است که برای این که رشته هایی از ژنوم دایناسورها بازسازی شود نیاز به فناوری ای است که امروز هنوز بشر به آن نرسیده است.