برج کبوتر
در قرن های ۱۵ و ۱۶ و در دوران پادشاهی صفویان، ایرانیان برج های زیادی ساختند که به برج کبوتر مشهور بودند، این برج ها به عنوان آشیانی برای کبوترها ساخته می شد. اما واقعا هدف از ساخت ساختمان هایی به این عظمت چه بوده است و چرا از ساختمان های کوچک تر برای آشیان دادن به کبوترها استفاده نمی شده است؟ در ادامه می خواهیم راز این برج ها را فاش کنیم. با الی گشت همراه باشید:
مطالب مرتبط: ایرانگردی امروز در گنبد سلطانیه، بلندترین گنبد آجری جهان خانه های باستانی یخی ایران + تصویر
سازه های بلند در گذشته فقط مخصوص انسان ها نبوده اند، این را برج هایی به نام برج های کبوتر ثابت می کند که در گذشته برای کبوترها ساخته می شده است. کبوترها نه فقط به خاطر گوشتشان، بلکه به خاطر فضولاتشان مورد اهمیت بوده اند چون از آن، برای بارور کردن زمین های کاشت خیار و ملون استفاده می شده است. فضولات کبوترها به عنوان بهترین کود بر ای این زمین ها شناخته شده بوده است و این برج ها هم در آن زمان به همین دلیل ساخته شده بوده است.
در واقع، برج کبوتر این پرنده ها را جذب خود می کرده است تا در آن آشیان بسازند و فضولات آن ها برداشته شود. وقتی به این برج ها نگاه می کنیم، سازه های آجری شکل می بینیم که با ترکیبی از گچ و آهک پوشش داده شده است، این برج ها را می توان بهترین نمونه ی خانه های کبوتری در همه ی دنیا دانست.
جالب است بدانید که در اصفهان به تنهایی، حدود ۳۰۰۰ عدد از این برج ها وجود داشته است اما متاسفانه امروزه فقط ۳۰۰ عدد از آن ها باقی مانده است. یکی ازدلایل کنار گذاشته شدن این برج های دیدنی، استفاده از روش های مدرن و استفاده از کودهای شیمیایی است و همین دلیل باعث شده است تا این برج ها که یکی از شناسه های ملی هستند، مورد بی مهری قرار بگیرند و به حفظ و نگهدار ی این آثار ارزشمند، بی توجهی شود.
برج های کبوتر، معمولا استوانه ای شکل هستند و از گل و خشت خام، گچ و آهک ساخته شده اند. قطر این برج ها از ۱۰ تا ۲۲ متر است و ارتفاعی ۱۸ متری و یا بیشتر دارند و هر کدام از آن ها می توانسته حدود ۱۴۰۰۰ کبوتر را آشیان بدهد. ورودی های این برج ها کوچک ساخته می شده تا از ورود کبوترهای بزرگ تر مثل شاهین و یا عقاب ها جلوگیری شود.
قسمت ورودی برج کبوتر از تعداد بسیار زیادی بالکن برای پرنده ها تشکیل شده است. در دوران گذشته، این برج ها هر یک سال یکبار باز می شدند تا فضولات از آن ها برداشته شود. همانطور که گفته شد از این فضولات برای کوددهی به پای محصولات و زمین ها استفاده می شده است اما این تنها کاربرد آن ها نبوده است. این این مواد در صنعت چرم سازی برای نرم کردن چرم ها استفاده می شده است و علاوه بر این، استفاده از این مواد در ساخت باروت، یکی دیگر از موردهای کاربری آن ها بوده است.
بعضی از برج های کبوتر، هنوز هم پرندگان را به خود جذب می کند و ظاهرا کبرترها هنوز هم این برج ها را مانند خانه ی خود می دانند…