سفر به کنعان و تاریخ اردن

نکاتی از تاریخ اردن

از جمله کشورهای عربی که دیدنی ها و جاذبه های زیادی برای دیدن دارد اردن است. سرزمینی با قدمتی دیرینه از هزاره ای گذشته. تاریخ کشور اردن و گذشته اش با توجه به شرایط و موقعیت آن کمتر برای گردشگران و سایر افراد شناخته شده است. در اینجا قصد داریم برای شما از اردن این کشور عرب زبان بگوییم و شما را بیشتر با تاریخ، جغرافیا و سایر ویژگی های این سرزمین تاریخی آشنا کنیم. با الی گشت در سفر به تاریخ اردن همراه باشید.

وجه تسمیه اردن

مطالب مرتبط:
آیا پترا واقعا شهر طلسم شده اردن است؟
سفر به دنیایی اسرارآمیز در شهر گمشده پترا

اردن نام یک گونه از ابریشم طبیعی است و همچنین به معنی پالایش دهنده، پالایه و پالاینده. این نام علاوه بر اینکه نامی است که اهل اردن برای کشور خود برگزیده اند نام یک رود در اردن هم هست.

در روزگاری دور به آن مملکت ادوم، سرزمین موآب و همچنین مملکت جلعاد هم می گفتند. نام این کشور گاهی هم به نام کنعان خوانده شده است. اما جالب است بدانید در زمان جنگهای صلیبی نام آن چیز دیگری بود. در این دوره به این سرزمین مملکت لاتینی اورشلیم می گفتند. نام دیگری که در دوره جنگ های صلیبی به آن داده بودند ولایت‌های کرک و مونترال است.

با همه معانی و توصیفات و ابهام هایی که در نام اردن وجود دارد از گذشته های دور، واژه اردن برای نام این کشور به کار می رفته و نامی بوده که برای آن رواج و کاربرد بیشتری داشته است. اردن نامی است که هم نام کشور است و هم نام رودی که در این سرزمین جاری است. هم اکنون با نام رسمی پادشاهی اُردُن هاشمی این کشور شناخته می شود. سیستم حکومتی اردن پادشاهی مشروطه است و پادشاه حال حاضر این کشور ملک عبدالله دوم است. ریشه و اصالت خاندان هاشمی به سرزمین حجاز باز می‌گردد که قسمتی از عربستان سعودی است.

ویژگی های جمعیتی و جغرافیایی اردن

اردن کشوری عربی در منطقه خاورمیانه و در بخش غربی آسیا است. رود اردن در شرق کشور اردن قرار دارد. همسایگان این کشور در شمال سوریه، در شرق و جنوب عربستان سعودی، در شمال شرقی عراق و در غرب قسمت باختری رود اردن هستند که با همه ی مسائل و تنش های سیاسی موجود در پیرامون این کشور قرار دارند و شروط همسایگی را به جا می آورند. خلیج عقبه در جنوب این کشور باعث شده که اردن حدود ۲۶ کیلومتر هم مرز آبی داشته باشد که در نظر کشورهای عربی کمترین مرز آبی محسوب می شود.

به طور کلی بخش عمده ای از مساحت اردن را صحراهای خشک و بایر شامل می شود، با این حال در قسمت های غربی کوه ها و ارتفاعاتی قرار گرفته است. قله جبل رم با ۱۷۳۴ متر بلندترین نقطه و بحرالمیت یا همان دریای مرده پست‌ترین نقطه این کشور است. از آنجا که قسمت عمده ای از این سرزمین را صحرا تشکیل می دهد آب و هوای آن خشک و بیابانی است. اما در بخش غربی اردن در طی سال بارش باران به صورت نسبی مشاهده می شود. همین ویژگی های جغرافیایی در تاریخ اردن نقش عمده ای ایفا کرده است.

اما پایتخت اردن شهر اَمّان است و ازشهرهای مهم این کشور شهر اربد و الزرقا را می توان نام برد. این کشور دوازده استان یا در زبان عربی محافظه دارد. جمعیت این کشور ۵/۸ میلیون تن است که  ۹۸ درصد مردم آن عرب هستند. اغلب جمعیت اردن از نسل اعراب بدوی هستند. زبان عربی زبان رسمی این کشور است.

پیشینه و تاریخ اردن

محققان تاریخ حضور ساکنان این کشور را هزاره‌های یکم و دوم پیش از میلاد می دانند و معتقدند که مردمان نَبَطی در این منطقه ساکن بوده و زندگی می‌کردند. اردن کنونی در سال ۱۹۲۱ بنیان گذاشته شد. این کشور در ۱۹۲۲ یک تحت‌الحمایه بریتانیا به حساب می آمد در سال ۱۹۴۶ استقلال یافت و تاریخ اردن را به شکل دیگری رقم زد. چنان که گفته شد قسمت بزرگی از اردن را صحرای عرب در بر گرفته است اما قسمت غربی اردن در هلال حاصلخیز قرار دارد و زمین‌های حاصلخیز، قابل کشت و جنگلی در این بخش واقع شده است. تاریخ دانان و محققان سرزمین اردن امروزی را .قسمتی از گهواره تمدن بشریت می دانند

تاثیر سکسکه چرچیل در تاریخ اردن

بخش خاوری مرز اردن و عربستان یک خط زیگزاگی عجیب قابل دیدن است. دلیل روشنی برای وجود این خط زیگزاگ وجود ندارد، اما مثل خیلی مسائل دیگر که دلیل علمی و واقعی آن هنوز مشخص نشده درباره این خط عجیب زیگزاگی شکل هم داستان زیاد ساخته شده است. یک داستان رایج حکایت می کند که سال ۱۹۲۱ که وینستون چرچیل وزیر مستعمرات گذشته بریتانیا و مسئول تعین و ترسیم مرزهای اردن بوده هنگام کشیدن خط گرفتار سکسکه شده و در نتیجه دستش به لرزش دچار شد و مرز اردن را با همان دست لرزان و حالت سکسکه کنان طراحی کرده و پس از آن هم هرگز اجازه اعمال تغییرات در آن را به کسی نداد! اما نکته مهم و قابل توجه چیز دیگری باید باشد و این قبیل داستان های سطحی نگرانه نمی تواند در تاریخ یک کشور مورد توجه و بحث باشد. نگاهی دقیق و موشکافانه برای ما روشن می کند که آقای چرچیل اتفاقا زیرکانه و با دقت و ظرافت خاصی این زیگزاگ را طراحی و رسم نموده و آن قسمت از صحرایی  که از جانب ازرق به سمت مرز کشور عراق می رود را در داخل خاک اردن قرار داده تا با یک تیر دو نشان را بزند. یکی اینکه یک راه ارتباطی مطمئن و مهم بین دمشق و شبه جزیره عربستان در داخل اردن قرار گرفته باشد و نکته دیگر اینکه با توجه به حضور فرانسوی‌ها در خاک سوریه یک خط هوایی امن و مستقیم از مدیترانه تا هند برای کشورش ایجاد کند تا منافع کشورش آن طور که باید تامین شود.

اردن امروزی

این کشور در سیاست خارجی خود همواره هواداری از غرب را در نظر داشته و از گذشته ارتباط نزدیکی با انگلیس و آمریکا داشته‌ است. مذاکرات اردن و آمریکا پیرامون عمران و آبادانی همه جانبه اردن بوده که از مهم ترین موضوعات این مذاکرات توجه به پروژه‌های زیرساختی، امور مالی و موضوعات مربوط به بانکداری، بازرگانی، استفاده مشترک از آب، امنیت، مشارکت در بهبود مد نظر بوده است. این کشورعضو سازمان ملل متحد، سازمان هواشناسی جهانی، سازمان تجارت جهانی، سازمان غذایی و کشاورزی جهان، سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، سازمان بهداشت جهانی، اتحادیه عرب، جنبش غیرمتعهدها، سازمان کنفرانس اسلامی و … است