خانه بهنام در تبریز
تاریخ پر فراز و نشیب تبریز جاذبه های زیادی را برایش رقم زده، جاذبه هایی که امروز گردشگران را به این شهر می کشانند. این شهر به عنوان یکی از مهمترین شهرهای ایران خانه های تاریخی زیادی دارد و در جای جای آن صدها خانه ی تاریخی و تماشایی به چشم می خورد که یکی از جذاب ترین آن ها خانه بهنام است. خانه های تاریخی منعکس کننده ی شیوه معماری و سبک زندگی در زمان خود هستند و بازدید از آن ها تجربه ای منحصربفرد است. اگر می خواهید با خانه بهنام بیشتر آشنا شوید در ادامه الی گشت را همراهی کنید.
مطالب مرتبط: موزه آذربایجان در تبریز، یکی از مهمترین موزه های باستان شناسی ایران مسجد کبود تبریز، شاهکاری از هنر و معماری
خانه های قدیمی بوی تاریخ می دهند بناهایی که زمانی محل زندگی خانواده هایی بودند ولی امروز نمادی شده اند برای نمایش زمان های قدیم. قدمت خانه بهنام به سال های پایانی دوره زندیه و سال های ابتدایی دوره قاجار برمی گردد، با این قدمت طولانی خانه بهنام یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است که در ابتدا خانه ای مسکونی بود. امروز قسمت اداری دانشگاه هنر اسلامی تبریز در این خانه برپا شده است. این خانه بارها نوساززی شده و یکی از مهمترین این مرمت ها مربوط به زمان ناصرالدین شاه است که قسمت های مختلف خانه کاملا نوسازی و در بخش هایی از آن نقاشی های جذاب کشیده شد. در مرمت هایی که اخیرا انجام شده تا به حال چند نگارگری ایرانی فرسکو پیدا شده که متخصصان در حال تعمیر آن اند.
بگذارید کمی درباره معماری خانه بهنام حرف بزنیم، درست مثل دیگر خانه های ایرانی، خانه بهنام هم دو حیاط اندرونی و بیرونی دارد و ساختمان اصلی اش به عنوان خانه زمستانی و ساختمان کوچک آن به عنوان خانه تابستانی استفاده می شود. درب اصلی ورودی خانه بهنام در کوچه مسیردفتر بوده و افراد از راه دالانی به این محل می رفتند. خانه بهنام حدود ۹۰۰ متر مربع مساحت دارد، اگر در گوشه ای از حیاط بایستید نمای ساختمان خارق العاده است و نمای آجری به همراه گچ بری های هنرمندانه ظاهر جذابی را برای این خانه رقم زد است. از طرفی وجود حوضی بزرگ در جلوی ساختمان جذابیت های آن را دو چندان کرده است. در این بنا از پنجره هایی با شیشه های زنگی استفاده شده که جذابیت خاصی را به نمای کلی ساختمان داده اند.
در طبقه اول این خانه بیشتر از همه شیشه های رنگی جذاب و گچ بری های خارق العاده جلب توجه می کند حتما نگاهی به سقف بیندازید و این گچ بری های جذاب را از نظر بگذرانید. در طنبی (هفت دری) ارسی دار ایوانی ستوندار با تزئینات گچی به کار رفته که وجود نقاشی هایی بر روی درها و دیوارها جذابیت آن را دوچندان کرده است. بر روی طاقچه ها، شومیه و اتاق های جانبی هم تزئیانت و نقاشی های چشمگیری به کار رفته که تماشای آن ها خارق العاده است. جای جای این خانه تاریخی پر از جذابیت است و پیشنهاد می کنیم حتما اگر گذرتان به تبریز افتاد از آن دیدن کنید. در ضلع جنوبی بیرونی، فضاهایی مثل تراس تابستانی با ستون‌ها، سرستون‌های گچی مقرنس کاری و نیز فضای ورودی و چند اتاق دیگر به چشم می خورد. قسمت شرقی و غربی حیاط بیرونی محدود شده به دیواره‌هایی که دارای طاق نما هستند.
در شمالی ترین قسمت این خانه، اندرونی جای گرفته است و دو طرفش شامل اتاق‌هایی در قسمت شرق و غرب و مشرف به حیاط اندرونی است. خانه بهنام با نقاشی های اضافه شده در زمان قاجار تبدیل شده به بنایی دوست داشتنی که واقعا ارزش بازدید دارد. بخش های مختلف این خانه شامل هشتی، ورودی، ایوان ستون دار، دالان سر در و … هستند. این خانه ویژگی های بارزی دارد که آن را هم از لحاظ معماری و هم تزئیانت قابل توجه و جذاب کرده و از طرفی توجه تاریخ دوستان را هم به خود جلب اکرده است. این فقط تزئینات قابل توجه نیست که این خانه را تا این حد ممتاز کرده بلکه طراحی اتاق ها که کاملا سازگار با هر فصل هستند هم معماری کاربردی آن را به زیباترین شکل ممکن نشان می دهند. مهتابی یا بهار خواب در قسمت شمالی خانه است که رو به سمت اندرونی دارد. پشت بام اتاق‌های اندرونی کاربردی به صورت مهتابی داشته این قسمت بنا زیرزمینی دارد که اتاق‌های زیر طنبی برای نشیمن تابستانی و دیگر اتاق‌ها به صورت انباری و مطبخ در آن، به کار می رفت.
در داخل حیاط این خانه چمن کاری ها و گل کاری های جذابی هست که قدم زدن در میان آن ها حال و هوای خاصی دارند. از طرفی وجود حوضی در حیاط لطافت هوا را دوچندان کرده است. قبلا در قسمت غربی این مجموعه مطبخ، اسطبل و توالت وجود داشت که امروز ویران شده اند. این خانه یکی از جذاب ترین جاذبه های تبریز است و در لیست آثار ملی ایران قرار دارد. اگر قصد تماشای خانه بهنام را دارید این کار فقط در روزهای جمعه از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر انجام می شود. تبریز خانه های تایریخی بسیاری دارد که تا به حال تعدادی از آن ها را معرفی کرده ایم و امروز گوشه ای از جذابیت های خانه بهنام را معرفی کردیم تا اگر راهی این دیار شدید از این جاذبه تاریخی دیدن کنید.
