۱۲ دی ماه روز بزرگداشت رشت؛ شهر سر سبز ایران

روز رشت

حدودا ۴ سالی است که به صورت رسمی در تقویم، روز ۱۲ دی ماه به عنوان روز رشت نام گذاری شده است. این روز که به افتخار نکوداشت شهر رشت به این عنوان نام گذاری شده است، به افتخار مرکز استان شدن این شهر در این تاریخ و در زمان صفویان به این عنوان برگزیده شده است. پیشنهاد می کنیم که در ادامه با ما در الی گشت همراه باشید تا به اتفاق یکدیگر، ببینیم که روز رشت چه روزی است و چه پیشینه ای دارد.

مطالب مرتبط:
باغ محتشم، قدیمی ترین پارک شهر رشت
میدان شهرداری رشت در گذر زمان
معرفی فرودگاه بین المللی رشت

دقیقا مصادف با سال ۱۳۹۲ بود که در رشت کارگروه انتخاب روز رشت تشکیل شد و در نهایت در سال ۱۳۹۳ به پیشنهاد روبرت واهانیان که یکی از تاریخ شناسان بزرگ و ارشد رشت است، روز ۱۲ دی ماه به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان حکومت سلسله ی صفویان، به عنوان روز تولد این شهر و به نام روز نکوداشت شهر رشت برگزیده شد. البته، چند سالی است که بسیاری از شهر‌های کشور به خصوص اَبَر شهرهای اصلی و بزرگ کشور بر این امر سعی دارند که با انتخاب روزی به نام شهرشان، شهروندان را با هویت ‌های فرهنگی آن بیشتر آشنا کنند. البته نام شهر رشت برای مدتی است که به شبکه شهر‌های خلاق غذای جهان از طرف یونسکو پیوسته است که در ادامه درباره ی آن بیشتر توضیح خواهیم داد.

در واقع ۱۲ دی ماه هر سال به عنوان روز رشت با انجام مراسم و برگزاری آیین های مختلف و همچنین برپایی همایش ‌هایی در معرفی تاریخ و هویت و فرهنگ غنی این شهر، این روز را پاس می دارند. در این همایش‌ ها به مسائلی همچون ضرورت پاسداری از زبان شیرین گیلکی، معرفی و تجلیل از بزرگان و فرهیختگان این شهر، نقش رشت در اقتصاد استان گیلان و لزوم همبستگی و همبستگی استانی مطرح می ‌گردد.

همچنین در این روز جوانان گیلکی، با لباس ‌هایی بسیار زیبا و رنگارنگ و محلی به رقص و شادی می ‌پردازند. زمان صفویان در ۱۲ دی ۹۳۶ هجری شمسی سلطان محمود که از طرف شاه طهماسب صفوی به عنوان نماینده ی او انتخاب شده بود و به رشت وارد شد و با ورود او به این شهر، رشت به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.

همانطور که گفتیم پیشنهاد تاریخ ۱۲ دی به عنوان روز رشت، از طرف مهندس روبرت واهانیان محقق و پژوهشگر تاریخ رشت در کارگروه انتخاب روز رشت که از سال ۱۳۹۲ به همین قصد تشکیل شده بود، داده شد. برای این که شهر رشت را معرفی کنیم بیایید تا از زاویه ی دیگری وارد شویم. رشت با تلفظ دقیق ‌تر رِشت از واژ ی وارِشت به معنی بارش و باریدن ریشه گرفته است.

ایجاد بنای اولیه ی شهر رشت به احتمال زیاد به قبل از دوره ی ورود اسلام و به دوره ی ساسانیان باز می گردد. در واقع بنا بر روایت دیگری این ناحیه در گذشته ی دور، زیر آب‌ های دریای خزر قرار گرفته بود. البته به تدریج و بر اثر رسوب زیاد و تبخیر آب، اراضی استان گیلان و ناحیه ‌ای که امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. این ناحیه چون دارای منابع طبیعی مانند جنگل و زمین ‌های مناسب کشاورزی بوده است، به سرعت از طرف مردم انتخاب شد و در ادامه به صورت دهکده ‌ای درآمده و قابل سکونت شده‌ است.

در زمانی‌ که حکومت ساسانی رو به فروپاشی بود این دیار در حکمرانی مستقل گیلان ‌شاه قرار داشت. نام قدیمی رشت دارالمرز یا دارالامان بوده است که قبل از این دو به آن بیه می ‌گفتند. بیه در لغت ‌نامه ‌ها، رود یا محل تلاقی بین دو رودخانه معنی شده ‌است و چنین به نظر می ‌رسد که دلیل این نام گذاری قرار گرفتن آن در میان ۲ رودخانه‌ ی گوهررود و سیاه رود است که در نقش حفاظ و دیوار شهر محسوب می ‌گردیده است.

پس از ورود اسلام و در زمان صفویان نیز این شهر از سال ۱۰۰۴ هجری قمری به فرمان شاه‌ عباس، مرکز استان گیلان و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شد که آن زمان محصول اول گیلان بود. این امر موجب شد که مالکان بزرگ و معامله‌ گرانی از ایران، روسیه، یونان و ارمنستان که سر و کار با نوغان و ابریشم داشتند به شهر رشت روی آوردند و تصمیم بر آن گرفته شد که بر وسعت آن اضافه نمایند. شهر رشت به عنوان یک شهر متمدن و فرهنگی در بسیاری از امور پیشقدم بوده است. به عنوان مثال اولین شعبه ی بانکی ایران یا بانک سپه، اولین کتابخانه ی ملی در ایران، اولین راه‌ آهن کشور، اولین تئاتر و اولین داروخانه ی شبانه ‌روزی در ایران در شهر رشت به وجود آمده اند.

گوناگونی و تنوع فرهنگی شهر رشت بیش از هر جای دیگر ایران دیده می ‌شود. قرن ‌های زیادی است که اقوام مختلف در شهر رشت و مناطق دیگر گیلان توانسته اند تا همزیستی مسالمت ‌آمیزی با هم داشته باشند و این همزیستی فرهنگ مشترکی را برایشان پدید آورده است و در عین حال این اقوام ویژگی ‌های قومی و گویشی خود را نیز حفظ نموده ‌اند.

این فرهنگ غنی خود را در آداب و سنت های مردم گیلان نشان داده ‌است. در رشت رسوماتی مانند نوروزخوانی، عروس گوله که پس از گذشت سال ‌ها همچنان در میان مردم گیلان و حتی جوامع مدرن شهری همچون شهر رشت نیز دیده می ‌شوند، نشان دهنده ی یک فرهنگ و اصالت قوی و ریشه ای در این منطقه است. شهر رشت در سال ۲۰۱۵ به شبکه ی پیوسته ی شهرهای خلاق جهان به عنوان شهری خلاق غذا تحت نظر لیست یونسکو قرار گرفت. براساس استانداردهای یونسکو در زمینه ی شهر خلاق، این صفت به شهرهای خاص برای غذاهای خاص داده می شود.

در واقع شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی ‌های شهروندان در توسعه ی پایدار شهری استفاده می ‌کند. رشت تنها شهر ایران به همراه ۱۸ شهر دیگر در جهان است که در زمینه ی خوراک ‌شناسی در یونسکو ثبت شده است. در واقع این امر به این خاطر است که رشت بیش از ۱۷۰ نوع غرا و خوراکی دارد و به همین دلیل از جانب سازمان یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا معرفی شد.

میرزا قاسمی، باقلا قاتوق، تورشی تره، دبیجی و کال کباب برخی از غذاهای محلی این شهر هستند. از شیرینی‌های سنتی رشت می ‌توان به کاکا، رشته ی خوشکار و عسلی حلوا اشاره کرد. دلار نیز از چاشنی ‌های شور و سنتی شهر رشت است.

در واقع واقعه هایی همچون شهر خلاق غذا از طرف یونسکو، باعث شده است تا روز رشت را امروز در تقویم داشته باشیم. امروزه شهر رشت یکی از قطب‌ های مهم و بسیار بزرگ کشاورزی و گردشگری در سطح کشور محسوب می‌ شود. شهر رشت به عنوان یکی از قطب‌ های تولید برنج در سراسر ایران، تولید کننده ی بزرگ فولاد و قطب تولید نانو و داروهای ضد سرطان، یکی از مهم ‌ترین شهرهای ایران است.

رشت

امروز، روز رشت است و باید کامل تر از همیشه این دیار همیشه سرسبز و خوش آب و هوا را به شما معرفی نماییم. رشت به عنوان سومین شهر گردشگری ایران و بزرگ ‌ترین و پرجمعیت ‌ترین شهر گیلک نشین در سراسر جهان محسوب می‌ شود. این شهر مرکز استان گیلان در شمال ایران است. رشت بزرگ ‌ترین و پرجمعیت ‌ترین شهر در بین سه استان همجوار دریای خزر می باشد. در طول تاریخ رشت همواره به عنوان یکی از نخستین ‌شهرهای ایران شهرت داشته است.

رشت با دارا بودن مساحت ۱۸۰ کیلومتر مربع در زمینی مسطح و هموار به ارتفاع به‌ طور میانگین ۵ متر از سطح آب ‌های آزاد قرار گرفته است. در قسمت جنوبی شهر رشت رشته کوه های البرز قرار گرفته است. این شهر به سبب ریزش باران ‌های ریز و مداوم به شهر باران‌ های نقره ‌ای نیز شهرت پیدا کرده است. باران ‌های مداوم در رشت، مردم این منطقه را وادار کرده است که در ساخت بام‌ های خود از پوشش مناسب سفال استفاده کنند.

این امر به صورتی است که این شهر در گذشته به شهر بام ‌های سفالی مشهور بوده‌ است. آب و هوای رشت معتدل و مرطوب است. جمعیت ثابت روزانه در شهر رشت در حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تخمین می زنند. رشت فشرده ‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز رتبه ی اول کشور را به خود اختصاص داده است.

شهر رشت با توجه به قدمت کهن خود جایگاه بناهای تاریخی بسیاری در ایران است. از جمله ی مهم‌ ترین آن ‌ها میدان شهرداری رشت است که شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت است که نماد شهر رشت نامیده می ‌شود. موزه ی پست و ساختمان قدیمی هتل ایران نیز از دیگر آثار تاریخی رشت است. بازار بزرگ رشت از نقاط جذاب برای گردشگران غیر بومی است.

مسجد سفید از قدیمی ‌ترین مساجد شهر رشت محسوب می ‌شود. خانه ی ابریشمچی، خانه ی قدیری و خانه ی میرزا کوچک خان از جمله ی خانه ‌های تاریخی رشت هستند. پارک جنگلی سراوان، دریاچه ی سقالکسار و تالاب عینک نیز از جمله جاذبه‌ های طبیعی و دیدنی شهر رشت می باشد. گلدوجی، گلیم، سفالگری، بامبو بافی، رشتی دوزی و حصیر بافی از صنایع دستی این شهرغنی است.