نیشابور،شهر کهن

نیشابور

شهر نیشابور از نظر جاذبه های تاریخی و فرهنگی، از غنی ترین شهر های ایران است. در ادامه با الی گشت هراه باشید تا با هم لیست این جاذبه ها را مرور کنیم.

مطالب مرتبط:
ایرانگردی: بهترین جاذبه های دیدنی زنجان
ایرانگردی امروز، روستای هرانده و غار بورنیک

شهر نیشابور یکی از شهرهای استان خراسان محسوب می گردد و از نظر جمعیت، پس از مشهد، دومین شهر بزرگ و پرجمعیت این استان به حساب می آید و آب و هوایی دارد که در شمال و جنوب این استان با یکدیگر متفاوت است. البته علت این امر این است که توده های هوا چون توده های ابری سیبری و ارتفاع و جهت رشته کوه های بینالود که کل دشت سرخ نیشابور را احاطه کرده است می باشد. شهر نیشابور با تاریخی کهن، یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی ایران محسوب می شود و زادگاه و آرامگاه شاعران نامداری چون، خیام وعطار است. نیشابور در دوره ی ساسانیان در سده ی سوم میلادی به دستور شاپور اول تاسیس شد .نام نیشابور در اوستا به نام رئونت آمده است که به معنای شکوه و جلال است. البته در طول گذر زمان با اصلاحات زبانی، گویش رایج زمان به زبان پهلوی، به رای اومند تغییر یافت. به استناد گزارش ها و مکتوبات تاریخی به دست خلیفه عمر بن خطال در قرن ۶ پس از میلاد، فتح شد. گفته می شود که شهر نیشابور، پایتخت اولین حکومت نیمه مستقل ، پس از ورود اسلا به ایران در زمان حکومت امویان بوده است. با کمی دقت در نوشته های کتب ی که به زبان پهلوی است می توان به اهمیت نیشابور در طول زمان پی برد. نیشابور بزرگترین مرکز دانش اسلامی و فرهنگ ایرانی است و نقطه ی شروعی برای بسیاری از علمای بزرگ زمان، پس از بلخ، مرو و هرات بوده است. همچنین این شهر دارای یکی از بزرگترین و کامل ترین کتابخانه های جهان اسلام بوده است و کتب بسیار مهم و کمیابی را در خود داشته است

اقتصاد نیشابور بر پایه ی کشاورزی و دامداری استوار است و محصولاتی همچون؛ پنبه، حبوبات، صیفی جات و فرآورده های دامی را تولید می کنند. همچنین معدن های مهم و فعالی در این شهر از جمله، نمک و فیروزه قرار دارد. به صورت کلی بخواهیم این شهر را از نظر شرایط اقتصادی معرفی کنیم، نیشابور شهری صنعتی، گردشگری و ترانزیتی است. فیروزه تراشی و فرشبافی از هنرهای محلی شهر نیشابور است. بیشتر مردم نیشابور از تیره‌های پارسی هستند که در گذشته‌های بسیار دور در این سرزمین مستقر شده‌اند. نیشابوری‌ها به زبان فارسی و لهجه محلی نیشابوری سخن می‌گویند.نیشابور یکی از شهرهای فرهنگی است که به عنوان قطب گردشگری بسیار قوی عمل می کند و از سوی سازمان میراث فرهنگی، به عنوان منطقه ی نمونه گردشگری در ایران معرفی شده است. مراکز تاریخی و دیدنی شهر نیشابور بسیاار زیاد است که در ادامه ما برای شما در این مطلب لیستی از این اماکن و مراکز را ارائه می دهیم.

مقبره کمال الملک

آراگاه کمال الملک، نقاش بزرگ و مشهور ایرانی در زمان سلسله ی قاجار، در فتصله ی کمی از ازآرامگاه عطار نیشابوری قرار دارد و طراحی از هوشنگ سیحون است.این بنا طرحی هماهنگ و برگرفته شده از آرامگاه عطار است که تاکید بر ارزش های فرهنگی ایرانی در این مکان دارد.

آرامگاه عطار

عالم و شاعر بزرگ، شیخ فرزیدالدین عطار، در سال ۵۴۰ هجری قمری متولد شد و در طول عمرش خدمات علمی بسیار انجام داد و تالیفات ارزشمندی به جای گذاشت. عطار، در سال ۶۱۸ هجری، مصادف با حمله ی مغولان به ایران، جانش را از دست داد و یحی بن صاعد، فرماندار نیشابور در قرن ۷ هجری دستور به ساخت مقبره در برای اولین بار برای عطار را دادو البته، آخرین وزیر حکومت تیموریان، دستور به ساخت و مرمت مقبره وی داد که در حال حاضر تنها سنگی سیاه رنگ و کتیبه مانند، از آن باقی مانه است. در سال ۱۲۴۱ شمسی، مرمت و بازسازی مجدد این بنا آغاز شد و جان و روح تازه ای با کاشی کاری های سنتی به این مقبره بخشیده شد. این بنا در خیابان عرفاین در نیشابور است.

آرامگاه خیام

خیام در سال ۴۲۷ چشم به جهان گشود و در سال ۵۱۰ در نیشابور، دیده بر جهان بست. خیام یک ستاره شناس برجسته، شاعری بزرگ، موسیقیدان و ادبیات شناسی نمونه بود. آرامگاه خیام در باغی به نام امامزاده محروق واقع شده است. در واقع این بنا در هنگامی که خیام هنوز زنده بوده است، به نام شادیاخ معروف بوده است و به قول شاعران دیگر از جمله نظامی، هر بهار در آن گل افشانی می شده است. این باغ و آرامگاه از جمله مراکز دیدنی نیشابور است و شامل کتابخانه، موزه و مهمانخانه است. این بنا هم در سال ۱۳۴۱ به دست مهندس سیحون، در دست ترمیم و بازسازی قرار گرقت. مقبره ی خیام، در سال ۱۳۵۴، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

دهکده ی چوبی

این دهکده ی زیبا در به دست مهندس مجتهدی ساخته شده و یکی از مراکز تفرجی و دیدنی نیشابور است. مسجد شهر چوبی تا ۸ ریشتر زلزله را می تواند تحمل کند و این جور که که از ظاهر و استحکامات این اثر معلوم است، تا صدها سال دیگر همچنان سالم وپا برجاست. نورپردازی ویژه در این شهر، از جمله عوامل ایجاد هارمونی زیبا و جذابیت این شهر است.

گنبد شه میر

مهم ترین بنای تاریخی دهستان ریوند، بخش مرکزی نیشابور، گنبد شه میر است که آن را شادمهر و یا مهرآوا نیز می خوانند. این گنبد بزرک دارای طاحی با هشت ضلعی بیرونی و چهارضلعی داخلی است. در کف این بنا، سردابه یا راهرویی زیرزمینی  وجود دارد که به نظر می رسد به آرامگاه شخصی که این بنا را ساخته است، می رسد.

دره هفت غار

این مکان، با توجه به حرکت انقلابی رهبر نهضت سربه داران، نماد محلی برای سکوت و آرامش و راز  ونیاز به شمار می آید. این غار دارای هفت لایه است که با توجه به این هفت لایه می توان تشابهی بین ۷ مرحله ی سییر و سلوک یعنی، توبه، ورع، زهد، فقر، صبر، توکل و رضا، یافت. همان طور که از نام این مکان معلوم است، برای دیدن این غار باید از مسیر ۷ غار عبور کرد.

مسجد جامع نیشابور

از مساجد قدیمی و مهم استان خراسان، مسجد جامع نیشابور است. و بر اساس کتیبه ای که بر روی یکی از جرزهای ایوان جنوی این بنا نصب شده، در سال ۸۹۹ توسط پهلوان علی بن بایزید در دوره ی تیموریان ساخته شده و در دوره ی صفوی، بازسازی شده است. این مسجد در آثار ملی ایران ثبت شده است.

آسمان نمای خیام

این آسمان نما که به نام خیام نام گذاری شده است، در همه ی فصول سال، علاقه مندان بسیاری به ستاره شناسی را از سراسر ایران به سوی خود جلب می کند.

شادیاخ

شادیاخ، یکی از محله های قدیمی نیشابور  که بر اثر زلزله تخریب شده است. در باستان شناسی که در سال ۱۳۷۹ انجام شد، باقی مانده ی بناهای بسیاری چون، تالار عام، خانه های ویژه، مراکز سفالگری و شیشه گری، یافت شده است.  اسم این شهر از ترکیب دو واژه ی شادی به همراه آخ به معنای شادی آفرین به وجود آمده است. این مکان، نیمی از تاریخ شهر نیشابور کهن را در خود مدفون کرده است.