جاذبه های طبس در دسته جاذبه‌های شهرهای کویری هستند. همان‌طور که می‌دانید شهر طبس آب‌وهوای بسیار گرمی دارد و یکی از مناطق کویری ایران به‌حساب می‌آید. برخی آن را عروس کویر ایران می‌دانند. اما واقعیت این است که طبس چیزی فراتر از واژه عروس کویرهای ایران به‌حساب می‌آید. جالب است که بدانید طبس صرفاً یک منطقه دیدنی در نواحی گرم و خشک ایران به همراه روستاهای اطرافش، نیست. شهر طبس دیدنی‌های فراوانی دارد که اگر تا به امروز به این منطقه سفر نکرده و از جاذبه‌های آن اطلاعی ندارید، توصیه می‌کنیم که حتماً تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
مطالب مرتبط: مسجد عقیق، یادگاری از قرن هشتم در تربت جام مشهد با اولین پارک موضوعی ایران در مشهد، پارک بازی پروفسور بازیما آشنا شوید بزرگترین چرخ و فلک خاورمیانه در پارک ملت مشهد
فلسفه ی نام گذاری شهر طبس
با توجه به شواهدی که در تاریخ وجود دارد بعضی نیز گفته اند که واژه طبس ترکیبی از دو کلمه ی تب بس بوده است. معنای این دو واژه در فارسی به این ترتیب است که تب در فارسی به معنای حرارت و داغی بوده و به این ترتیب معنای آن می شود داغی بس است. عده ای نیز نام آن را به زبان های سلوکیان مرتبط دانسته اند. ناصرخسرو در سفرنامه اش این شهر را طبس گیلکی خوانده است.
جاذبه های طبس برای دیدن نادیدنی ها
جاذبه های طبس تنها قسمتی از دیدنی‌های این شهر به‌حساب می‌آیند. طبس شهری است که دقیقاً در قسمت غربی از استان خراسان جنوبی قرار گرفته و تا قبل از سال ۱۳۹۱ آن را یکی از شهرهای استان زیبای یزد می‌دانستند. البته بد نیست بدانید که قبل از سال ۱۳۸۰ هم این شهر قسمتی از استان خراسان بود. درگذشته آن را طبس گلشن می‌نامیدند و تقریباً فاصله ۳۶۵ کیلومتری با استان یزد دارد.
بلیط هواپیما تهران به طبس با الی گشت
همچنین تا شهر مشهد هم فاصله آن ۵۴۰ کیلومتر است. این شهر مملو از دیدنی‌های خاص و سوغاتی‌های جذاب است که اگر به طبس سفر کردید به هیچ عنوان نباید خود را از آن‌ها محروم کنید. از جمله فعالیت‌هایی که گردشگران و مسافران خود را برای انجام آن به طبس می‌رسانند، کویرنوردی است. حالا با ما باشید تا در ادامه جاذبه‌های این شهر زیبا را به شما معرفی کنیم.
۱.جاذبه های طبس ، ارگ طبس
آدرس: طبس خیابان واعظ طبسی.
اولین دیدنی از جاذبه های طبس، ارگ طبس نام دارد که قدمت آن تقریباً به هزاران سال می‌رسد. حتی بعد از زلزله بسیار ویرانگری که در این منطقه رخ داد، این ارگ همچنان سالم و پابرجا است. زلزله‌ای که در سال ۱۳۵۷ رخ داد و خسارت‌های وحشتناک و جبران ناپذیر را به شهر طبس تحمیل کرد. که از جمله آن می‌توان به ازبین‌رفتن قسمت‌های اصلی این ارگ اشاره کرد. برخی کتب تاریخی این ارگ قدیمی را با نام “کهندژ” یا “ارگ کهن” معرفی کرده‌اند. این مکان همه روزه شاهد حضور گردشگران و مسافران فراوانی در خود است.
۲.دره کال سردر
آدرس: ۲۵ کیلومتری شرق طبس، در میان رشته کوه‌های شتری.
جاذبه بعدی در شهر طبس که به هیچ عنوان نباید ملاقات با آن را از دست بدهید، دره کال سردر است. این دره در دشتی با همین نام قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های عجیب‌وغریب طبس به‌حساب می‌آید. در اصل این‌طور باید به شما بگوییم که زمانی که در دشت سردر در حال قدم زدن هستید و بعد از طی کردن یک مسیر تقریباً هموار، ناگهان دره‌ای را در مقابل خود می‌بینید که زیبایی آن هیچ حد و اندازه‌ای ندارد. طی‌کردن مسیر دره تا انتها اصلاً طولانی نیست و شما به‌راحتی می‌توانید تاریخی ۶۰۰ساله را با قدم‌زدن تا انتهای این دره با حضور چشمه‌های متعدد آب گرم و سرد مشاهده کنید.
رزرو تور طبس با الی گشت
۳.کال جنی معروف طبس
آدرس: ۳۵ کیلومتری شهر طبس، نزدیک به روستای ازمیغان.
این جاذبه در میان جاذبه های طبس بسیار معروف است و بیشتر گردشگران آن را می‌شناسند. از آنجایی که مردم محلی منطقه معتقد بودند شب هنگام این دره محل رفت و آمد و گذر اصلی اجنه و ارواح است، به آن کال جنی می‌گفتند. فاصله این دره تا شهر طبس ۳۵ کیلومتر است و دقیقاً در نزدیکی روستایی تحت عنوان روستای ازمیغان قرار گرفته.
در گذر سالیان طولانی و بر اثر فرسایش مداوم ایجاد شده خاک در این منطقه، دیواره‌های دره گهگاه در بعضی از مناطق به یکدیگر نزدیک شده‌اند و آسمان از میان آن‌ها قابل‌مشاهده کردن نیست. در این دره تونل‌ها و دخمه‌های متعددی وجود دارد که همگی در دیواره‌های دره به وجود آمده‌اند. بر اساس نظر کارشناسان، قدمت این دخمه‌ها و تونل‌ها تقریباً به دوره زرتشتیان و همین طور دوره ساسانیان بر می‌گردد.
۴.جاذبه های طبس ، قلعه تاریخی طبس
آدرس: طبس، جاده طبس مسینا.
در زمانی که اسماعیلیان در طبس حکومت می‌کردند، در این منطقه دژهای بزرگ و کوچک متعددی ساخته شد که معروف‌ترین آن‌ها، قلعه طبس است. دژی بسیار محکم که طراحی خاص و منحصر به فردی دارد و نشان می‌دهد که این دژ در دوران پیش از اسلام ساخته شده بوده. این دژ را بر روی دامنه یک کوه که شیب ملایمی دارد بنا کرده‌اند و وسعت آن نسبت به سایر همنوعان خود تقریباً بیشتر است.
۵.قلعه مخوف اسماعیلیان
نه نگران نباشید! در میان جاذبه‌های طبس هیچ جاذبه مخوف و ترسناکی وجود ندارد. قلعه اسماعیلیان هم یکی از قلعه‌های بسیار جذاب و دیدنی این منطقه است که بر روی قله یک کوه با نام “باغ سلیمه” قرار گرفته و فاصله اندکی تا روستای خراوار دارد. این قلعه ۴ آب انبار بزرگ را در خود جای داده بوده که برخی معتقدند بر همین اساس از قلعه برای جمع آوری آب استفاده می‌شده. معماری آن به قدری خوب و خاص و متناسب با آب و هوا و اقلیم منطقه است که با گذشت هزاران سال هنوز یکی از آب‌انبارها سالم مانده و شما به‌راحتی می‌توانید از آن دیدن کنید.
۶.برج هادر باش
آدرس: طبس منطقه نخلستان ها.
از تفریحات بی نظیری که گردشگران و مسافران را در طبس مجذوب خود می‌کند، قدم زدن در میان نخلستان‌های سر به فلک کشیده این منطقه است. با توجه به اهمیتی که این نخلستان برای مردم مناطق کویری و گرم و خشک ایران دارد، در گذشته برج‌هایی بلند تحت عنوان هادر باش را برای حفاظت‌کردن از این نخل‌ها بنا می‌کردند. تا حیوانات وحشی و سارقان آسیبی به این نخل‌ها نرسانند. در گویش و زبان محلی یزدی‌ها واژه هادر یعنی مراقبت و مواظبت کردن. هنوز هم در برخی از نخلستان‌های طبس می‌توانید آثاری از این برج‌های مراقبتی گنبدی شکل را مشاهده کنید.
۷.کاروانسرای تاریخی خان
آدرس: جاده قدیم طبس به سمت یزد، روستای رباط خان.
کاروانسرای خان در روستای زیبای رباط خان قرار گرفته. زمانی که در جاده قدیمی طبس به سمت یزد در حال حرکت هستید بعد از اینکه کاروانسرای کلمرود را پشت سر گذاشتید، روستای رباط خان در مقابل شما است. کاروانسرای خان یک کاروانسرای چهار گوشه است که یکی از زیباترین جاذبه‌های طبس به‌حساب می‌آید.
این بنا از دوران صفویه به‌جامانده و با مجموعه گنبد شاه‌نشین و بادگیرها، یکی از بناهای مورد علاقه باستان شناسان، معماران و گردشگران این منطقه به‌حساب می‌آید. آجرکاری‌هایی که برای تزیین‌کردن قسمت شاه‌نشین در این کاروان‌سرا مورد استفاده قرار گرفته شده یکی از جذاب‌ترین آثار معماری ایران کهن در این بنا به‌حساب می‌آید.
۸.طاق تاریخی شاه عباسی
آدرس: ۲۵ کیلومتری طبس در نزدیکی روستای خرو.
روستای خرو در طبس قرار دارد و طاق شاه عباسی هم با ارتفاع ۶۰ متر و عرض یک متریکی از دیدنی‌های آن به‌حساب می‌آید. این روستا تا طبس ۲۵ کیلومتر فاصله دارد. شما برای بازدید از این طاق می‌توانید از مسیری عبور کنید که چشمه آب گرم مرتضی علی در آن وجود دارد. طاق شاه‌عباسی که بر روی سد شاه‌عباسی قرار گرفته یکی از جاذبه‌های خاص و بسیار دیدنی طبس به‌حساب می‌آید.
این سد را قدیمی‌ترین و بزرگترین سد قوسی جهان می‌دانند که تقریباً ۷۰۰ سال پیش بنا شده و معماری آن نشان‌دهنده توانایی و قدرت معماران ایرانی در ساخت سازه‌ها و بناهای عظیم است. برخی از افراد این سد را نازک‌ترین سد جهان می‌دانند. در گذشته کاربری این سد کنترل آب ورودی به سمت شهر بوده است.
۹.باغ گلشن طبس
آدرس: طبس، بلوار امام خمینی، نزدیک به میدان پلیکان.
در ادامه گشت‌وگذار میان جاذبه های طبس اجازه بدهید سری هم به باغات این شهر بزنیم. یکی از خاص‌ترین و مشهورترین باغات منطقه گرم و خشک طبس، باغ گلشن است که سروصدای بسیار زیادی را هم به پا کرده است. این باغ بزرگ و وسیع را به دستور سومین حاکم معروف طبس یعنی “امیرحسن خان” بنا کردند. تنوع گونه‌های گیاهی و سرسبزی همیشگی باغ، نکته‌ای است که در نگاه اول هر بیننده‌ای را جلب و جذب خود می‌کند.
در این باغ گیاهان متعدد زینتی، همین‌طور درختانی مانند چنار، نخل، پرتقال، کاج، نارنج، انگور و موارد دیگر را می‌توانید در کنار یکدیگر مشاهده کنید. ضمن اینکه در این باغ همیشه یک جوی آب جاری وجود دارد که در تضادی کامل با آب‌وهوای کویری و گرم و خشک طبس بوده و شما را بیش از پیش شگفت‌زده می‌کند. این باغ را مانند تمام باغ‌های ایرانی با طرح چهار گوش بنا کرده‌اند و بیشتر مردم و گردشگران آن را زیباترین باغ ایران خطاب کرده‌اند. باغ گلشن را نماد شهر طبس هم می‌دانند.
۱۰.چشمه مرتضی علی
آدرس: طبس، بلوار معلم، جاده روستای خرو، چشمه مرتضی علی.
در ادامه توصیف جاذبه های طبس ، به چشمه مرتضی علی می‌رسیم که یکی از خوش آب و هوا ترین مناطق طبس به حساب می‌آید. چشمه‌ای جوشان و خروشان در میان یک دره با دیوارهای سر به فلک ساییده که گردشگران را بعد از یک پیاده‌روی در مسیری زیبا و طولانی به سمت خود هدایت می‌کند.
نکته عجیبی که در مورد چشمه مرتضی علی باید به آن اشاره کنیم این است که در این چشمه شما هر دو آب گرم و سرد را در کنار یکدیگر مشاهده می‌‌کنید. در اصل آبی که از طریق چشمه‌های اطراف به رودخانه اصلی روستا ملحق می‌شود، برخی گرم و برخی سرد هستند. همین موضوع سبب می‌شود که بعضی اوقات دمای آب به صورت گرم و سرد در رودخانه مشاهده شود. این اختلاف دما می‌تواند حتی به ۱۰ درجه و یا بیشتر هم برسد.
۱۱.روستای زمردین نایبند
آخرین جاذبه از جاذبه های طبس که قصد داریم آن را به شما معرفی کنیم، روستای نایبند است. روستایی بسیار زیبا و پلکانی که در دامنه کوه‌ها قرار گرفته و با اینکه در دل کویر است، با معماری خاص، بومی، جذاب و طبیعت همیشه سرسبز خود شما را بسیار شگفت‌زده خواهد کرد.
جالب است که بدانید دقیقاً در قلب ریگ‌های داغ و جوشان بیابان‌ها و منطقه کویری طبس، شما با نخلستان‌هایی روبرو هستید که تناقضی توصیف‌نشدنی را در مقابل چشمان شما به نمایش درآورده‌اند. فاصله این روستا تا شهر طبس تقریباً ۲۲۵ کیلومتر بوده؛ اما جاذبه‌ای بسیار متفاوت در منطقه است. بر همین اساس ما توصیه می‌کنیم که حتماً یک روز خود از سفر به طبس را برای ملاقات با دیدنی‌ها و جاذبه‌های این روستا اختصاص دهید.
جاذبه‌های طبس در کلامی نمی‌گنجد
این مطلب را به جاذبه های طبس اختصاص دادیم. جاذبه‌هایی که دیگر یک جاذبه نیستند و می‌توانند شما را با آداب و رسوم و سنن و فرهنگ و تاریخ مردمان این منطقه آشنا کنند. البته تمامی جاذبه‌هایی که ما در این مطلب از آن‌ها یاد کردیم، در اصل لیست تمام جاذبه های طبس نیست. امامزاده حسین بن موسی بن کاظم، غار حلوان، کویر حلوان، رودخانه نمک طبس یا کال طبس، جنگل سنوم، پناهگاه حیات وحش نایبندان، روستای اصفهک، روستای ازمیغان، چاه غار جهنم با قدمتی ۵۰ میلیون‌ساله، روستای پیر حاجات، روستای چهل پایه، کویر روح مرغوم، بقعه شیخ ابونصر ایراوه‌ای، سد کریت و دیگر موارد، از جمله جاذبه‌های خاص و متفاوت طبس هستند که در سفر به این شهر نباید ملاقات با آن‌ها را فراموش کنید. به عبارتی سفر به خراسان جنوبی و در ادامه به طبس بدون شک سفری فراموش‌نشدنی خواهد بود.